EN
The object of the research was to analyze the influence of coal ash from fluidized-bed combustion applied to light soil, and combined with the microbiological preparation Effective Microorganisms (EM-1), on changes of the iron and manganese content in cultivated plants of spring wheat and spring barley. Commissioned by the company Vattenfall, a field study on seven fertilizer variants was carried out in 2007-2009. The experiments were set up in Małyszyn near Gorzów Wielkopolski (Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Oddział Małyszyn) on light soil, soil valuation class IVb. Each plot covered 10 m2. The research was carried out in completely randomized blocks with four replications. Plant samples (grain and straw) were mineralized in a solution of nitric acid(V) and chloric acid(VII); afterwards the total content of iron and manganese was assessed. Application of coal ash to the soil resulted in a decrease of iron and manganese in spring wheat and spring barley grain and straw, especially in the second and third year of the experiment. Additionally, the enrichment of soil with the microbiological preparation EM-1 decreased the concentrations of iron and manganese in the plants. It was noted that the quantities of iron and manganese in the grain and straw of both wheat and barley were decreasing in the subsequent years of the experiment, as a result of which the plant content of these microelements in individual years was varied. To some extent, the above relationship can be explained by the fact that in the last growing season was characterized by the least rainfall. No influence of the applied coal ash on the Fe:Mn weight ratio was determined in grain from cv. Nawra wheat or cv. Lot barley.
PL
Analizowano wpływ popiołów fluidalnych z węgla kamiennego wprowadzonych do gleby lekkiej w połączeniu z preparatem mikrobiologicznym efektywne mikroorganizmy (EM-1) na zmiany zawartości żelaza i manganu w pszenicy jarej i jęczmieniu jarym. Doświadczenie zlokalizowano w Małyszynie k. Gorzowa Wielkopolskiego (Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Oddział Małyszyn) na glebie lekkiej, klasy bonitacyjnej IVb. Powierzchnia poszczególnych poletek wynosiła 10 m2. Doświadczenie założono metodą bloków kompletnie zrandomizowanych w 4 powtórzeniach. W próbkach roślinnych (ziarno i słoma) po mineralizacji na mokro w mieszaninie kwasów azotowego(V) i chlorowego(VII) oznaczono ogólną zawartości żelaza i manganu. Wprowadzanie do gleby popiołów fluidalnych z węgla kamiennego spowodowało zmiejszenie ilości manganu w ziarnie i słomie pszenicy jarej oraz jęczmienia jarego. Szczególnie uwidocznienie tego wpływu można było zaobserwować w 2. i 3. roku doświadczenia. Ponadto zanotowano pewną tendencję zmiejszenia się ilości żelaza i manganu w badanych w roślinach w wyniku wprowadzania do gleby preparatu mikrobiologicznego EM-1. W kolejnych latach badań odnotowano zmiejszenie ilości żelaza i manganu w ziarnie i słomie zarówno pszenicy, jak i jęczmienia, co powodowało zróżnicowanie zawartości tych mikroskładników w roślinach w poszczególnych latach. W pewnym stopniu powyższą zależność można tłumaczyć tym, że w ostatnim roku badań okres wegetacyjny charakteryzował się najmniejszą ilością opadów. Nie stwierdzono jednoznacznego wpływu dodanych popiołów fluidalnych na wartość stosunku wagowego Fe:Mn w ziarnie pszenicy odmiany Nawra i jęczmienia odmiany Lot.