Wpływ zagospodarowania torfowiska górskiego na zmiany obiegu wody

• Autorzy: Woronko D.

Warianty tytułu

EN

The influence of the mountain peatland management on the water cycle changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Mountain landscape is not suitable for peatland development. Peat bogs originated in mountains area are characterised by small area and thin layer of organic matter therefore any artificial influence may strongly disturb the structure of a water cycle in a whole peatland basin. Wielkie Torfowisko Batorowskie is a peatland situated at the southwest part of Poland in Stołowe Mountains, which are mainly built of marls and sandstones. The peatland area covers 35ha and its catchment is 120ha when the maximum depth of the peat is 510 cm. Approximately one hundre years ago the bog was afforested by Norway spruce (Picea abies). Another artificial influence was to cross the peatland and its catchment by ditches. These caused the increased of surface runoff and lowering of groundwater table on the peatland, especially on its margin parts when peat soil became strongly mineralized and the process of the peat formation was stopped. Only a few hectares in the centre of the bog kept its natural character. The influence of the artificial drainage on the water cycle mainly concerns the stream outflow from the bog which is increased by ditches, especially during winter time. Wielkie Torfowisko Batorowskie lost some character as a reservoir of water storage contributing the water stocking in the catchment area.

Słowa kluczowe

PL

torfowiska gorskie; obieg wody; wody powierzchniowe; zagospodarowanie; zmiany

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2007
• Tom: 38
• Opis fizyczny: s.147-158,rys.,tab.,fot.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Woronko D.

• Zakład Hydrologii, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• Beheim E., 2006, The effect of peat land drainage and afforestation on runoff dynamics: consequences on floods in the Glomma River. [in:] Krecek J., Haigh M. (ed.), Environmental role of wetlands in headwaters. Nato Science Series: IV: Earth and Environmental Science, vol. 63. Springer Netherlands: 59-75.
• Boratyński A., 1986, Chronione i godne ochrony drzewa i krzewy polskiej części Sudetów, Pogórza i Przedgórza Sudeckiego, 2. Empetrum nigrum L. s.1. Arboretum Kórnickie, rocznik 31: 21-37.
• Boratyński A., 1990, Chronione i godne ochrony drzewa i krzewy polskiej części Sudetów, Pogórza i Przedgórza Sudeckiego, 6. Ledum palustre L. Arboretum Kórnickie, rocznik 35: 83-89.
• Boratyński A.,1994, Chronione i godne ochrony drzewa i krzewy polskiej części Sudetów, Pogórza i Przedgórza Sudeckiego, 7. Pinus muga Turra i Pinus uliginosa Neumann. Arboretum Kórnickie, rocznik 39: 63-85.
• Gilman K., 1994, Water balance of wetland areas. Conference on „The balance of water - present and future”, the Agricultural Meteorology Group of Ireland and the Agricultural Group of the Royal Meteorological Society of the UK, Dublin, 7-9 September 1994: 123-142.
• Gołąb Z., 1999, Sosna błotna (Pinus uliginosa Neumann) na Wielkim Torfowisku Batorowskim w Górach Stołowych. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, nr 3, Kudowa Zdrój: 41-48.
• Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H., (red.), 1996, Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych. Wyd. II uzupełnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Holden J, Chapman P. J., Labadz J. C., 2004, Artificial drainage of peatlands: hydrological and hydrochemical process and wetland restoration. Progress in Physical Geography. Vol. 28, No. 1: 95-123.
• Jędryszczak E.,1999, Lasy PNGS. [w:] Zgorzelski M. (red.). Góry Stołowe. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa: 138-141.
• Kac N.J.,1975, Bagna kuli ziemskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kondracki J., 2001, Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Marek S., 1998, Rozwój Wielkiego Torfowiska Batorowskiego w świetle badań biostratygraficznych. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, nr 3, Kudowa Zdrój: 49-88.
• Migoń P., Zwiernik M., 2006, Strukturalne uwarunkowania rzeźby północno-wschodniego progu Gór Stołowych. Przegląd Geograficzny, t. 78, z.3: 319-337.
• Nowicka B., 1997, Man-induced changes of the drainage network structure in Stołowe Mountains National Park. Acta Universitatis Carolinae, Geographica, XXXII, Suplementum: 121-126.
• Nowicka B., 1998, System krążenia wody w Parku Narodowym Gór Stołowych. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, nr 2, Kudowa Zdrój: 31-47.
• Nowicka B., Lenartowicz M., Suchożebrski J., Woronko D., 1999, Wody powierzchniowe PNGS. [w:] Zgorzelski M. (red.). Góry Stołowe. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa: 96-115.
• Pender K., 1996, Roślinność Gór Stołowych w aspekcie środowiskowych i antropogenicznych uwarunkowań. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, Sympozjum naukowe „Środowisko przyrodnicze Parku Narodowego Gór Stołowych”, Kudowa Zdrój 11-13.10.1996, Kudowa Zdrój: 103-109. Mapa podziału hydrograficzny Polski. 2004, IMGW, Warszawa.
• Potocka J., 1999, Wspólczesna szata roślinna Wielkiego Torfowiska Batorowskiego. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, nr 3, Kudowa Zdrój: 49-99.
• Pulinowa M.Z., 1989, Rzeźba Gór Stołowych. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1008, Seria Geograficzna.
• Pulinowa M.Z., 1996, Rzeźba Gór Stołowych jako efekt relacji: struktura geologiczna - woda. Szczeliniec, Wydawnictwo Parku Narodowego Gór Stołowych, Sympozjum naukowe „Środowisko przyrodnicze Parku Narodowego Gór Stołowych”, Kudowa Zdrój 11-13.10.1996, Kudowa Zdrój: 47-52.
• Radwański S., 1975, Kreda Sudetów Środkowych w świetle wyników nowych otworów wiertniczych. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 287, 24: 5-59.
• Schube T., 1903, Die Verbreitung der Gefässplanzen in Schliesen preussischen und oesterreichischen Anteils. Wrocław.
• Stark L., 1936, Zur Geschichte der Moore und Wälder Schlesiens in postglazialer Zeit. Botanische Jahrbücher LXVII Bd.: 492-670.
• Tobolski K., 2000, Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tomaszewicz J.T., 1996, Badanie naturalnych wypływów wód podziemnych. [w:] Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H. (red.). Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych. Wyd. II uzupełnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 104-116.
• Van Seters T. E., Price J. S., 2001, The impact of peat harvesting and natural regeneration on the water balance of an abandoned cutover bog, Quebec. Hydrological Processes 15: 233-248.
• Winter T. C., 1988, A conceptual framework for assessing cumulative impacts on the hydrology of nontidal wetlands. Environmental Management 12(5): 605-620.
• Woronko D., 1998, Changes of water relationship of the wetlands in the Stołowe Mountains National Park. Acta Universitatis Carolinae. Geographica 32: 141-148
• Woronko D., 2002, Geneza i rozwój Wielkiego Torfowiska Batorowskiego w Górach Stołowych. Prace i Studia Geograficzne, t. 31: 205-217.
• Woronko D., Żmudzka E., 2004, The influence of climate changes on development and hydrology of Wielkie Batorowskie Peatland in Stołowe Mountains (south-east of Poland). [w:] Herrmann A. (ed.), Landschaftsökologie und Umweltforschung, nr 47, Extended Abstracts, International Conference on Hydrology of Mountain Environments, 27.IX-1.X.2004, Berchtesgaden, Federal Republic of Germany 435-438.
• Żurek S., 1987, Złoża torfowe Polski na tle stref torfowych Europy. Dokumentacja Geograficzna, z.4. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Polska Akademia Nauk: 1-84.
• Żurek S., Tomaszewicz H. 1996, Badanie bagien. [w:] Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H. (red.). Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych. Wyd. II uzupełnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 190-210.