Middle Miocene rhodoliths from the Korytnica Basin (southern Poland): environmental significance and paleontology

• Autorzy: Pisera A. , Studencki W.

Warianty tytułu

PL

Środkowomioceńskie rodolity z basenu Korytnicy (Południowa Polska): znaczenie środowiskowe i paleontologia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Rhodoliths from the Middle Miocene (Badenian) deposits of the Korytnica Basin are analysed in terms of environment-related internal features (symmetry, massiveness, growth forms of algae, borings, algal species composition and distribution). Differences in internal structure and distribution of dominant species in the rhodolith populations from Korytnica and Chomentów reflect environmental differences between the two parts of the Korytnica basin. Dense, symmetrical rhodoliths built frequently of thin thalii, with frequent epibionts and rare borings are typical of the shallower part of the basin (Chomentów). Porous, asymmetrical rhodoliths, built mainly of thick thalli, with less frequent epibionts and common borings prevail in the deeper part of the basin (Korytnica). In the systematic part of the paper 26 species of 7 genera (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum and Titanoderma) are described, 7 of which are for the first time reported from the Polish Miocene.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań rodolitów pochodzących ze środkowomioceńskich (badeńskich) osadów basenu Korytnicy. Dwie populacje rodolitów, zebrane z piasków i piaskowców w Korytnicy oraz wapieni glonowych w Chomentowie, wykazują różnice w symetrii, porowatości, dominacji form wzrostowych, oraz subtelne różnice składu gatunkowego glonów je budujących. Rodolity z Korytnicy charakteryzują się większą asymetrią i porowatością, mniej licznymi epibiontami, liczniejszymi wierceniami i przewagą gruboskorupowych plech. Dominują w nich 4 gatunki: Lithothamnion microphyllum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których Lt. microphyllum występuje częściej niż w Chomentowie. Rodolity z Chomentowa natomiast charakteryzują się większą symetrią, mniejszą porowatością, liczniejszymi epibiontami, rzadszymi wierceniami oraz przewagą cienkoskorupowych plech. Dominuje w nich 5 gatunków: Lithothamnion microphyllum, Lt. praefruticulosum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których M. iraqense występuje częściej niż w Korytnicy. Różnice powyższe przypisać należy czynnikom środowiska. Obie populacje pochodzą z utworów płytkowodnych, ale cechy rodolitów z Korytnicy wskazują na większą głębokość zbiornika, podczas gdy zespół rodolitów z Chomentowa jest charakterystyczny dla jego płytszej części. W badanym materiale stwierdzono występowanie 26 gatunków krasnorostów należących do 7 rodzajów (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum i Titanoderma). W konstrukcji rodolitów uczestniczy najczęściej 5—8 gatunków, z których 4—5 dominuje objętościowo, a pozostałe mają charakter akcesoryczny. Tylko 4 rodolity z całego badanego materiału okazały się monospecyficzne. Następstwo gatunków w ponad 100 badanych rodolitach jest czysto przypadkowe i nie wykazuje cech sukcesji ekologicznej.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1989
• Tom: 34
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.179-209,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pisera A.

• Zaklad Paleobiologii, Polska Akademia Nauk, al. Zwirki i Wigury 03, 02-080 Warsaw, Poland

autor

Studencki W.

• Muzeum Ziemi, Polska Akademia Nauk, al. Na Skarpie 20/26, 00-488 Warsaw, Poland

Bibliografia

• ADEY, W. H. and MacINTYRE, I. G. 1973. Crustose coralline algae: a re-evaluation in the geological sciences. — Geol. Soc. Amer. Bull., 84, 3, 883—904.
• AIROLDI, M. 1932. Contributo alio studio delle Corallinacee del Terziario italiano. I: Le Corallinacee dellʼOligocene Ligure-Piemontese.— Palaeontogr. Italica, 33, 55—83.
• BAŁUK, W. and RADWAŃSKI, A. 1977. Organic communities and facies development of the Korytnica basin (Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Central Poland). — Acta Geol. Polonica, 27, 2, 85—142.
• BAŁUK, W. and RADWAŃSKI, A. 1979. Additional data on the organic communities and facies development of the Korytnica Basin (Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Central Poland). — Ibidem, 29, 2, 143—156.
• BAŁUK, W. and RADWAŃSKI, A. 1984. New data on the Korytnica Basin, its organic communities and ecological relationships between species (Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Central Poland). — Ibidem, 34, 3—4, 171—194.
• BECKMANN, J. P. and BECKMANN, R. 1966. Calcareous algae from the Cretaceous and Tertiary of Cuba. — Schweiz. Paläont. Abh., 85, 1—45.
• BOSELLINI, A. and GINSBURG, R. N. 1971. Form and internal structure of Recent algal nodules from Bermuda. — J. Geol., 79, 669—682.
• [BAKALOVA, D.] БАКАЛОВА, Д. 1983. Палеогенски варовити водорасли от отдел Rhodophyta (Родофити) от района на Асеновград, Южна България. — Палеонтология, стратuграфия и лuтологuя, 18, 43—68.
• [BAKALOVA, D.] БАКАЛОВА, Д. 1988. Варовити водорасли от миоценските седименти в Северозападна България. — Ibidem, 26, 3—26.
• BOSENCE, D. W. J. 1976. Ecological studies on two carbonate sediment producing coralline algae from western Ireland. — Palaeontology, 19, 365—395.
• BOSENCE, D. W. J. 1983a. Coralline algae from the Miocene of Malta. — Ibidem, 26, 1, 147—173.
• BOSENCE, D. W. J. 1983b. The occurrence and ecology of Recent rhodoliths — a review. In: Peryt T. M. (ed.), Coated grains, 225—242. Springer Verlag, Berlin.
• BOSENCE, D. W. J. and PEDLEY, M. H. 1982. Sedimentology and palaeoecology of a Miocene coralline algae biostrome from the Maltese Islands. — Palaeogeogr., Palaeoclimatol., Palaeoecol., 38, 1, 9—43.
• BOULANGER, D. and POIGNANT, A. F. 1975. Les nodules algaires du Miocène d’Aquitaine Meridionale. — Bull. Centr. Étud. Rech. Sci. Biarritz, 10, 4, 685—691.
• BRAGA, J. C. and MARTIN, J. M. 1988. Neogene coralline-algal growth-forms and their palaeoenvironments in the Almanzora river valley (Almeria, Spain).— Palaeogeogr., Palaeoclimatol., Palaeoecol., 67, 285—305.
• BUCHBINDER, В. 1977. Systematics and paleoenvironments of the calcareous algae from the Miocene (Tortonian) Tziqlag Formation, Israel. — Micropaleontology, 23, 4, 415—435.
• CONTI, S. 1943. Contributo allo studio delle Corallinacee del terziario italiano. I: Le Corallinacee del Miocene del Bacino Ligure-Piemontese. — Palaeontogr. Italien, 41, 37—61.
• EDGELL, H. S. and BASSON, P. W. 1975. Calcareous algae from the Miocene of Lebanon. — Micropaleontology, 21, 2, 165—184
• GUTOWSKI, J. 1984. Sedimentary environment and synecology of macrobenthic assemblages of the marly sands and red-algal limestones in the Korytnica Basin (Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Central Poland). — Acta Geol. Polonica, 34, 323—340.
• HOFFMAN, A. 1977. Synecology of macrobenthic assemblages of the Korytnica Clays Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Poland). — Ibidem, 27, 2, 227—280.
• JOHNSON, J. H. 1964. Miocene coralline algae from northern Iraq. — Micropaleontology, 10, 4, 477—485.
• JOHNSON, J. H. 1965. Tertiary red algae from Borneo. — Bull. British Mus. (Nat. Hist.), Geology, 11, 6, 257—280.
• LEMOINE, P. 1917. Contribution à 1’étude des Corallinacées fossiles. III. Corallinacées fossiles de la Martinique. — Bull. Soc. Géol. France, 17, 256—279.
• LEMOINE, P. 1919. Contribution à 1’étude. des Corallinacées fossiles. V. Les Corallinacées du Pliocène et du Quartenaire de Calabre et de Sicilie recueillies par M. Gignoux. — Ibidem, 19, 101—114.
• LEMOINE, P. 1923. Contribution à 1’étude des Corallinacées fossiles VII. Mélobésiées Miocènes recueillies par M. Bourcart en Albanie. — Ibidem, 23, 273—283.
• [MASLOV, V. P.] МАСЛОВ, В. П. 1956. Ископаемые известковые водоросли СССР. — Тр. uнст. zеол. наук АН СССР, 160, 1—301.
• [MASLOV, V. P.] МАСЛОВ, В. П. 1962. Ископаемые багряные водоросли СССР и их связь с фациями. — Ibidem, 53, 1—221.
• MASTRORILLI, V. I. 1967. Nuovo contributo allo studio delle Corallinacee dell’Oligocene Liguro-Piemontese: i reparti della Tavoletta Ponzone. — Atti Inst. geol. Univ. Genova, 5, 2, 153—406.
• MASTRORILLI, V. I. 1973. Flore fossili a Corallinacee di alcuna localita venete tra i Berici e 1’Altopiano di Asiago. — Atti Soc. Ital. Sci. Nat. Mus. Storia Nat. Milano, 114, 3, 209—292.
• MINNERY, G. A., REZAK, R. and BRIGHT, T. J. 1985. Depth zonation and growth form of crustose coralline algae: Flower Garden Banks, Northwestern Gulf of Mexico. In: Toomey D. F. and Nitecki M. H. (eds), Paleoalgology: Contemporary research and applications, 237—246. Springer Verlag, Berlin.
• MONTAGGIONI, L. F. 1979. Environmental significance of rhodolites from the Mascarene reef province, Western Indian Ocean. — Bull. Centr. Rech. Explor.- Prod. Elf-Aquitaine, 3, 713—723.
• ORSZAG-SPERBER, F. and POIGNANT, A. F. 1972. Corallinacées du Miocène de la Plaine Orientale Corse. — Rev. Micropaléontol., 15, 2, 115—124.
• ORSZAG-SPERBER, F. and POIGNANT, A. F. and POISSON, A. 1977. Paleogeographic significance of rhodolites: some examples from the Miocene of France and Turkey. In: E. Flügel (ed.), Fossil Algae, 286—294. Springer Verlag, Berlin.
• PISERA, A. 1985. Palaeoecology and lithogenesis of the Middle Miocene (Badenian) algal-vermetid reefs from the Roztocze Hills, south-eastern Poland. — Acta Geol. Polonica, 35, 1—2, 89—155.
• POIGNANT, A. F. 1971. A propos du Lithophyllum duplex Maslov. — Cah. Géol., 87, 1172—1174.
• RADWAŃSKI, A. 1969. Lower Tortonian transgression onto the southern slopes of the Holy Cross Mts. — Acta Geol. Polonica, 19, 1, 1—137.
• SCOFFIN, T. P., STODDART, D. R., TUDHOPE A. W. and WOODROFFE, C. 1985. Rhodoliths and coralliths of Muri Lagoon, Rarotonga, Cook Island. — Coral Reefs, 4, 71—80.
• STENECK, R. S. 1985. Adaptation of crustose coralline algae to herbivory: patterns in space and time. In: Toomey, D. F. and Nitecki, M. H. (eds), Palaeoalgology: Contemporary research and applications, 352—266. Springer Verlag. Berlin.
• STUDENCKI, W. 1979. Sedimentation of algal limestones from Busko-Spa environs (Middle Miocene, Central Poland). — Palaeogeogr., Palaeoclimatol., Palaeoecol., 27, 155—165.
• STUDENCKI, W. 1988a. Facies and sedimentary environment of the Pinczow Limestones (Middle Miocene; Holy Cross Mountains, Central Poland). — Facies, 18, 1—26.
• STUDENCKI, W. 1988b. Red algae from the Pińczów Limestones (Middle Miocene; Świętokrzyskie Mts, Central Poland). — Acta Palaeont. Polonica, 33, 1, 4—57.
• SZCZECHURA, J. and PISERA, A. 1986. The biostratigraphic position of lithothamnian limestones from Chomentów (Korytnica Basin) and Węglin (Roztocze region).—Zeszyty Nauk. AGH (Geologia), 12, 45—62.
• SZYMANKO, J. and WÓJCIK, K. 1982. Geology of the Middle Miocene Korytnica Basin (southern slopes of the Holy Cross Mts, Central Poland) in the light of geophysical data and photogeological analysis. — Acta Geol. Polonica, 32, 1—2, 93—108.
• WOELKERLING, W. J. 1983. A taxonomic reassessment of Lithothamnium (Corallinaceae, Rhodophyta) based on studies of R. A. Philippi’s original collections. — Br. Phycol., 18, 165—197.
• WOELKERLING, W. J., CHAMBERLAIN, Y. M. and SILVA, P. C. 1985. A taxonomic and nomenclatural reassessment of Tenarea, Titanoderma and Dermatolithon (Corallinaceae, Rhodophyta) based on studies of type and other critical specimens. — Phycologia, 24, 3, 317—337.