Pomiary erozji gleby na poletkach i stokach ekserymentalnych

• Autorzy: Smolska E.

Warianty tytułu

EN

Soil erosion measurements on plots and experimental slopes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In years 2007-2009 soil erosion measurements were conducted on plots and hillslopes with not separated area. The separated plots were closed by the Gerlach troughs with collectors. Measurements with not separated area were carried with the modified collectors of Słupik (entrance width 0,5 m). The aim of the paper is to compare the results and to evaluate the usefulness of the small collectors. Annual amounts of eroded soil occurred to be 12% smaller for cereals and 26% smaller for potatoes in comparison with erosion recorded in the separated plot. On a convex slope amounts of eroded material were higher (20% on average). On the other hand, the erosion on a concave slope was less effective (c. 35%) during any rainfall conditions. Mass of soil material collected in 10 collectors situated near each other was compared. It is calculated that measurement error due to the collector effectiveness and local differentiation of the geomorphic processes is ±6% if only two neighbouring collectors are considered and up to ±4% if tree catchers are taken into consideration. This error increase up to ±30% during small erosivity rainfalls (El₃₀< 20 MJ mm ha⁻¹h⁻¹).

Słowa kluczowe

PL

gleby; erozja gleb; pomiary; badania naukowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2010
• Tom: 45
• Opis fizyczny: s.165-180,tab.,wykr.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Smolska E.

• Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• Allan P.A ., 2000 (polska edycja), Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, Wyd. PWN.
• Bagarello V, Ferro V., 2004, Plot-scale measurements of soil erosion at the experimental area of Sparacia (Southern Italy), Hydrol. Process. 18, 141-157.
• Ber A., 1967, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Jeleniewo. Inst. Geol., Warszawa.
• Beuselinck L., Govers G., Steegen A., Hairisime P.B., Poesen J., 1999, Evaluation of the simple settling theory for predicting sediment deposition by overland flow, Earth Surf. Process. Landforms 24, 41 - 49.
• Froehlich W., 1986, Ekstrapolacja wskaźników denudacji w świetle mechanizmów erozji i transportu fluwialnego w zlewniach fliszowych Karpat, Przegl. Geogr. 58, 1- 2, 89- 98.
• Froehlich W., 1992, Mechanizm erozji i transportu fluwialnego w zlewniach beskidzkich, [w:] A. Kotarba (red.) System denudacyjny Polski, Prace Geogr. PAN IGiPZ 155, 171 - 189.
• Gerlach T., 1966, Współczesny rozwój stoków w dorzeczu górnego Grajcarka (Beskid Wysoki - Karpaty Zachodnie), Prace Geogr. IG PAN, 52, 124 s.
• Gerlach T., 1976, Współczesny rozwój stoków w polskich Karpatach fliszowych, Prace Geogr. IG PAN, 122, 116 s.
• Gil E., 1998, Wpływ długości stoku na rozmiary spływu powierzchniowego i spłukiwania (badania eksperymentalne), Zintegrowany Monitoring Środowiska, 105- 112.
• Kirbky M. J. (red), 1978, Hillslope hydrology, Willey & Sons, Chichester.
• Knappen A., Poesen J., Govers G., Gyssels G., Nachtergaele J., 2007, Resistance of soils to concentrated flow erosion: a review, Earth Sci. Rev. 80, 75-109.
• Klimczak R., 1992, Pomiary spłukiwania i spływu powierzchniowego na obszarach nizinnych - uwagi metodyczne, Bad. Fizjogr. nad Polską Zach. 43, 23-45.
• Klimczak R., 1993, Spłukiwanie na obszarach o zróżnicowanym użytkowaniu – przebieg i rola we współczesnym środowisku morfogenetycznym (zlewnia Młyńskiego Potoku, Pomorze Zachodnie, [w:] A. Kostrzewski (red.) Geoekosystem obszarów nizinnych, Kom. Nauk. PAN „Człowiek i środowisko” Zesz. Nauk. 6, 61-77.
• Loughran R. J., 1989, The measurement of soil erosion, Progress in Physical Geogr. 13, 217- 233.
• Nearing M.A., 1998, Why soil erosion models over-predict small soil losses underpredict large soil loss, Catena 32, 15-22.
• Nearing M.A., Govers G., Norton L.D., 1999, Variability in soil erosion data from relocated plots, Soil Sci. Soc. Am. J. 63, 1829- 1835.
• Rejman J., 2006, Wpływ erozji wodnej i uprawowej na przekształcenie gleb i stoków lessowych, Acta Agrophisica 136, 90 s.
• Rejman J., Usowicz B., 2002, Evaluation of soil-loss contribution areas on loess soi Is in southeast Poland, Earth Suif. Process. Landforms 27, 1415-1423.
• Smolska E., 1992, Rola spłukiwania w dostawie materiału do transportu fluwialnego w obszarze młodoglacjalnym (na przykładzie górnej Szeszupy). Wstępne wyniki badań, [w:] A. Kostrzewski (red.) Geoekosystem obszarów nizinnych, Kom. Nauk. PAN „Człowiek i środowisko” Zesz. Nauk. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków, 159-165.
• Smolska E., 2005, Znaczenie spłukiwania w modelowaniu stoków młodoglacjalnych (na przykładzie Pojezierza Suwalskiego) , Wyd. WGSR UW Warszawa, 146 s.
• Smolska E., 2002, The intensity of soil erosion in agricultural areas in North-Eastern Poland, Landform Analysis 3, 25- 33.
• Słupik J., 1973, Zróżnicowanie spływu powierzchniowego na fliszowych stokach górskich, Dokum. Geogr. IGiPZ PAN, 2, 118 s.
• Słupik J., 1981, Rola stoku w kształtowaniu odpływu w Karpatach fliszowych, Prace Geogr. IG PAN 142, 98 s.
• Stopa-Boryczka, M., Martyn D., 1985, Klimat, [w:] Województwo Suwalskie – studia i materiały 1, OBN Białystok i IGiPZ PAN, Warszawa.
• Steegen A., Govers G., Beuselinck L., Nachtergaele J., Takken I., Poesen J., 1998, Variations in sediment yield from an agricultural drainage basin in central Belgium, Modelling Soil erosion, [w:] Sediment Transport and Closely Related Hydrological Processes (Proceeding of Symposium held at Vienna, July 1998), IAHS Publ. 249, 177- 185.
• Rodzik J., Stępniewski K., 2005, Spłukiwanie na zróżnicowanych litologicznie użytkowanych rolniczo stokach Roztocza Środkowego, [w:] A. Kotarba, K. Krzemień , J. Święchowicz (red.), Współczesna ewolucja rzeźby Polski, VII Zjazd Geomorfologów Polskich, Kraków, 388-401.
• Święchowicz J., 2002, Współdziałanie procesów stokowych i fluwialnych w odprowadzaniu materiału rozpuszczonego i zawiesiny ze zlewni pogórskiej, Instytut Geografii UJ, Kraków, 150 s.
• Vandaele K., Poesen J., 1985, Spatial and temporal patterns of soil erosion rates in an agricultural catchment, Central Belgium, Catena 25, 213-226.