PL
W bitumicznych wapieniach amfiporowo-kalcysferowych franu z wiercenia Sosonowiec IG-1 (Górny Śląsk) odkryto unikalnie zachowane pierwsze kopalne glony należące do dzisiejszych słodkowodnych zielenic wiciowych z rodziny Volvocaceae (rząd Volvocales). Analiza tafonomiczna wskazuje, że glony te zachowały się dzięki szybkiemu pośmiertnemu otuleniu kolonii w CaCO₃. Proces ten rozpoczął się przypuszczalnie już w trakcie ekspozycji gnijących kolonii na dnie zbiornika, a został zakończony we wczesnej fazie pogrzebania. Mineralizacja kolonii związana była z silnie podwyższonym pH strefy przydennej i nasyceniem jonami Ca+. Odkryte glony, oznaczone jako Eovolvox silesiensis gen. et sp. nov., dają się dobrze porównać pod względem morfologicznym z dzisiejszymi Volvocaceae, wykazując szereg cech przejściowych pomiędzy formami z rodzajów Eudorina, Volvulina i Pleodorina a grupą wysoko wyspecjalizowanych form włączanych do rodzaju Volvox. Masowe występowanie kolonijnych Volvocales w wapieniu amfiporowo-kalcysferowym uznawanym dotychczas za osad morski, wskazuje na bardzo niski stopień zasolenia środowiska sedymentacji, zbliżony do warunków chemicznych dzisiejszych słodkowodnych (oligohalinowych) jezior. Inne cechy wapienia z Volvocales, jak znaczna zawartość kerogenowych substancji organicznych i liczne synsedymentacyjne (framboidalne) ziarna pirytu świadczą, że podobnie jak w przypadku środowisk zasiedlanych masowo przez dzisiejsze Volvocaceae, jeziorny zbiornik frański miał silnie eutroficzny charakter.
EN
First fossil representatives of the modern fresh-water algae from the family Volvocaceae - Eovolvox silesiensis gen. et sp. nov. - have been discovered in the Frasnian Amphipora-calcisphaere limestone of Upper Silesia, Poland. The abundant appearance of these algae indicates a very low salinity gradient of the depositional environment, probably close to that of modern eutrophic lacustrine conditions. The algae have been preserved due to rapid carbonate permineralization during preburial and/or early burial stage.
RU
В битуминозных амфипоро-кальцисферовых известняках франского еоз-раста, вскрытых буровой скважиной Сосновец ИГ-1 (Верхняя Силезия), были найдены уникально сохраненные, первые ископаемые водоросли, принадлежащие к современным пресноводным жгутиковым водорослям семейства Volvocaceae (отряд Volvocales). Тафономический анализ показал, что эти водоросли сохранились балгодаря быстрому покрытию колонии карбонатом кальция после ее отмирания. Этот процесс начался, очевидно, уже во время экспозиции разлагавшейся колонии на дне водоема и был завершен во время ранней стадии захоронения. Минерализация колонии была обусловлена сильно повышенным pH и насыщением ионами Са+ придонной среды. В морфологическом отношении выявленные водоросли, которые былч отнесены к Eovolvox silesiensis gen. et sp. nov., во многом напоминают современные Volvocaceae и характеризуются рядом переходных признаков между формами родов Eudorina, Volvulina и Pleodorina и группой высоко специализированных форм, принадрежащих к роду Volvox. Массовое распространение колониальных Volvocales в амфипоро-калышсфе-ровом известняке, который до сих пор считался морским осадком, указывает на весьма слабую соленость среды осадконакопления, напоминающую химические условия современных пресноводных (олигогалинных) озер. Другие признаки известняка с Volvocales, как значительное содержание керогенного органического вещества и наличие синседиментационных зерен пирита, свидетельствуют о том, что франский водоем отличался сильно эвтрофным характером, свойственным современным водоемам с массовым распространением Volvocaceae.