PL
Badaniom poddano dwanaście serów pochodzących od sześciu polskich producentów: Marmurkowy, Mazdamer i Kurpiowski, oraz po trzy sery: Edamskie, Podlaskie i Gouda. Na Uniwersalnej Maszynie Testującej Instron 1403 przeprowadzono standardowe testy mechaniczne: penetracji stożkiem, przebijania, cięcia, nacisku kulką i dwukrotnego ściskania do połowy pierwotnej wysokości próbki. Ocenę sensoryczną serów przeprowadził 7-osobowy szkolony panel, posługujący się 100 mm skalą liniową. Ocenie podlegało 7 sensorycznych wyróżników tekstury: twardość i elastyczność oceniane palcami, zwartość, sprężystość i kohezyjność, oceniane podczas pierwszego nagryzienia oraz spoistość masy i chropowatość masy po 10 cyklach żucia. Stwierdzono szereg istotnych i wysoko istotnych korelacji pomiędzy parametrami instrumentalnymi i wyróżnikami sensorycznymi ocenianymi palcami i w ustach, nie było natomiast takich korelacji z wyróżnikami sensorycznymi ocenianymi po sekwencji żucia (spoistość i chropowatość masy). Do łącznej analizy zmiennych sensorycznych i instrumentalnych zastosowano analizę składowych głównych. Pierwsza składowa główna wyjaśniła 51%, a dwie pierwsze składowe 67% całkowitej wariancji. Stwierdzono duże zróżnicowanie cech tekstury badanych serów, nawet w przypadku serów tego samego gatunku: Podlaski i Gouda, natomiast sery Edamskie wykazały znaczne podobieństwo.
EN
Tests were carried out on twelve cheeses coming from six Polish producers: Marmurkowy, Mazdamer and Kurpiowski, as well as three cheeses type of Edamski, Podlaski and Gouda. Standard mechanical tests were performed on the Universal Testing Machine Instron 1403: cone penetration, puncture, cutting, ball pressing and double compression up to the half of the initial height of the sample. Sensory evaluation was carried out by a seven-person trained panel, using a 100 mm linear scale. Evaluation concerned seven sensory texture attributes: hardness and elasticity were hand evaluated, firmness, springiness and cohesiveness were evaluated during the first bite whereas cohesiveness of mass and roughness of mass after ten chewing cycles. There were found numerous significant and highly significant correlations between the instrumental parameters and sensory attributes evaluated by hand and orally, there were no such correlations with sensory attributes evaluated after a chewing sequence (cohesiveness of mass and roughness of mass). For the total analysis of sensory and instrumental variables the principal component analysis was applied. The first component explained 51%, whereas the two first components 67% of the total variance. There was found a big differentiation of texture characteristics of the tested cheeses, even in the case of the cheeses of the same type: Podlaski and Gouda, whereas cheeses of the Edamski type showed a significant similarity.