EN
The influence of four cytokinins: BA (4.4, 11.1, 22.2 μmol·dm⁻³), kinetin (4.7, 11.6, 23.3 μmol·dm⁻³), 2iP (4.9, 12.3, 24.6 μmol·dm⁻³), TDZ (4.5, 11.4, 22.7 μmol·dm⁻³) on shoot multiplication of Rheum rhaponticum ‘Karpow Lipskiego’ on Murashige and Skoog (MS) medium was studied. The shoots used in the experiment were obtained from aseptically grown shoot clusters. Rooted shoots (except treatment with TDZ) after acclimatization were transplanted to pots into a peat substrate where they were grown for 4 weeks. Plants were then cultivated in the field for 8 months. During in vitro studies the cytokinins promoted the development of leaves as well as the formation of new shoots. The highest average number of axillary shoots was found on the medium with BA 11.1–22.2 μmol·dm⁻³. The use of kinetin (4.7–11.6 μmol·dm⁻³) or 2iP 12.3 μmol·dm⁻³ stimulated strong growth of shoots expressed in their length and size of the leaf blade. All TDZ concentrations caused a significant inhibition of shoot elongation. BA and TDZ had a harmful effect on the rooting of multishoots. On the control medium (hormone-free) and on the media containing kinetin or 2iP, 100% of shoots produced roots. After a period of 8 months, following overwintering and start of vegetation growth, the plant survival rate was 80–100%. It was found that 2iP 12.3 μmol·dm⁻³ had the highest after effect on plant growth. The plants derived from this medium had uniform and compact growth and they developed more leaves in the rosette with significantly larger laminae as well as longer and thicker petioles, than plants obtained from others used media.
PL
Badano wpływ 4 cytokinin: BA (4,4; 11,1; 22,2 μmol·dm⁻³⁻³), kinetyny (4,7; 11,6; 23,3 μmol·dm⁻³), 2iP (4,9; 12,3; 24,6 μmol·dm⁻³), TDZ (4,5; 11,4; 22,7 μmol·dm⁻³), zastosowanych w pożywce Murashige i Skoog (MS), na namnażanie pędów rabarbaru (Rheum rhaponticum ‘Karpow Lipskiego’). Pędy użyte do doświadczenia pochodziły z aseptycznych kultur zespołów pędów. Ukorzenione pędy (z wyjątkiem kombinacji z TDZ) po aklimatyzacji sadzono do doniczek do substratu torfowego, gdzie rosły 4 tygodnie. Następnie przesadzano je w pole i uprawiano przez 8 miesięcy. Stwierdzono korzystny wpływ cytokinin na liczbę liści i formowanie nowych pędów w kulturze in vitro. Największą liczbę pędów kątowych uzyskano na pożywce uzupełnionej BA 11,1–22,2 μmol·dm⁻³. Zastosowanie kinetyny (4,7–11,6 μmol·dm⁻³) lub 2iP 12,3 μmol·dm⁻³ wpływało silnie stymulująco na wzrost elongacyjny pędów oraz wielkość blaszki liściowej. TDZ we wszystkich badanych stężeniach powodował istotne zahamowanie wzrostu pędów. BA i TDZ wywierały niekorzystny wpływ na ukorzenianie pędów. Na pożywce kontrolnej (bez regulatorów wzrostu) oraz na pożywkach zawierających kinetynę lub 2iP, 100% pędów formowało korzenie. Po okresie 8 miesięcy, obejmującym zimę i początek wegetacji, przeżywalność roślin wynosiła 80–100%. Stwierdzono, że 2iP 12,3 μmol·dm⁻³ wykazywała największy wpływ następczy na wzrost roślin. Rośliny otrzymane z mikrosadzonek pochodzących z pożywek z 2iP miały wyrównany i zwarty pokrój, wykształciły więcej liści w rozecie, o istotnie większych blaszkach liściowych oraz dłuższych i grubszych ogonkach liściowych niż rośliny pochodzące z innych zastosowanych pożywek.