Przyczynek do wiedzy o ważkach (Odonata) Roztocza

• Autorzy: Buczynski P. , Karasek T. , Kowalak E. , Kowalak J. , Oder T.

Warianty tytułu

EN

Contribution to the knowledge of dragonflies (Odonata) of the Roztocze Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the results of studies conducted in Roztocze Upland (SE Poland) during the camp of Student Scientific Circle of Biologists of Maria Curie-Skłodowska University in July 2008. At 27 study sites, of which 13 were situated in the Roztoczański National Park, 37 dragonfly species were found (51% of the national fauna). The most interesting were: Sympecma paedisca, Nehalennia speciosa, Gomphus vulgatissimus and Ophiogomphus cecilia. 9 species have been recorded for the first time from the Roztoczański National Park, which elongated the list of well-known species to the number of 47. The study site of Nehalennia speciosa (Borowina near Józefów, Caricetum lasiocaropae on the edges of the water body between dunes) has been known for over 10 years. New data confirms the subsistence of the population and even the decrease in numbers: at least >1.000 specimens, juvenile imagines and development behaviour were observed. At the same time, the disappearance of the other population of N. speciosa was found – on a transitional peat-bog near the village Hamernia (last data from 2002). Perhaps the same refers to the population of Somatochlora arctica on a transitional peat-bog near the village Tarnowola (last data from 2003). Other examples of vanishing of peat-bog species on Roztocze due to drying out of habitats are also given. Perhaps we are witnessing the start of regress of this ecologic group which has not been endangered up till now. Data about Gomphidae has been analyzed by their rarity in the discussed region which is surprising for Roztocze is rich in rivers with suitable habitat structure and satisfactory water quality. The authors give two possible explanations responsible for this conditions: forest basin of the rivers (which results in shading and low pH among others) as well as strong fish stocking of Roztocze rivers by trout by Polish Angling Association.

Słowa kluczowe

PL

Roztocze [geogr.]; wazki; Odonata; stanowiska; wykaz stanowisk; gatunki rzadkie; Somatochlora arctica; Nehalennia speciosa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Odonatrix. Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: 05
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.1-6, rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Buczynski P.

• Zakład Zoologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Karasek T.

• Studenckie Koło Naukowe Biologów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Kowalak E.

• Studenckie Koło Naukowe Biologów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Kowalak J.

• Studenckie Koło Naukowe Biologów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Oder T.

• Studenckie Koło Naukowe Biologów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

Bibliografia

• Bernard R. 2000. Stan wiedzy o występowaniu i biologii Cordulegaster boltonii (Donovan, 1807) (Odonata: Cordulegastridae) w Polsce. Rocz. nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. „Salamandra”, 4: 55–87.
• Bernard R., Buczyński P. 2008. Stan zachowania i wybiórczość siedliskowa iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) w Polsce. Odonatrix, 4(2): 43–60.
• Bernard R., Buczyński P., Łabędzki A., Tończyk G. 2002a. Ważki Odonata. [w:] Z. Głowaciński(red.), Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Wydawnictwo Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 125–127.
• Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2002b. Present state, threats and conservation of dragonflies (Odonata) in Poland. Nature Conserv., 59(2): 53–71.
• Bernard R., Wildermuth H. 2005a. Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) in Europe: a case of a vanishing relict (Zygoptera: Coenagrionidae). Odonatologica, 34(4): 335–378.
• Bernard R., Wildermuth H. 2005b. Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840). [w:] 2006 IUCN Red List of Threatened Species. Internet: www.iucnredlist.org
• Buczyński P. 1998. Ważki (Odonata) środkowo-wschodniej Polski: stan poznania, specyfika i zagrożenia. [w:] I Krajowe Seminarium Odonatologiczne, Bromierzyk 17–19 IV (1998). Materiały zjazdowe: 7–9.
• Buczyński P. 2000. Zwischen Ost und West: Sympecma paedisca in Polen. [w:] 19. Jahrestagung der Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen, 17–19. März 2000, Schwäbisch Hall. Tagungsband: 16.
• Buczyński P. 2001. Ważki (Insecta: Odonata) torfowisk wysokich i przejściowych środkowo-wschodniej Polski. Praca doktorska, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Buczyński P. 2002. Materiały do poznania ważek (Odonata) Lubelszczyzny. Część II. Ważki w zbiorach Zakładu Zoologii UMCS w Lublinie. Wiad. entomol., 21(1): 5–10.
• Buczyński P. 2003. Nowe stanowiska pijawki lekarskiej Hirudo medicinalis L. Chrońmy Przyr. ojcz., 59(3): 86–88.
• Buczyński P., Łabędzki A. 2004. Oddziaływanie czynników antropogenicznych na ważki (Odonata) Lasów Janowskich (Kotlina Sandomierska). [w:] Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Różnorodność biologiczna środowisk Polski – stan i zmiany (w 25-lecie działalności Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego)”, 8–9 października 2004 r., Lublin – Janów Lubelski. Streszczenia prac. Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie, Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne, Akademia Rolnicza w Lublinie, Lublin – Janów Lubelski: 15–17.
• Buczyński P., Tończyk G. 2004. Rola parków narodowych w ochronie ważek (Odonata) w Polsce. Parki nar. Rez. Przyr., 23(3): 357–380.
• Buczyński P., Tończyk G., Daraż B., Djatlova E., Michalczuk W., Miszta A., Szpala B., Szymański J., Tondys J. 2006. Ważki zebrane podczas III Ogólnopolskiego Sympozjum Odonatologicznego PTE (Zwierzyniec, 15–17 IX 2006). Odonatrix, 2(Supl 1): 1–12.
• Buraczyński J. 1999: Roztocze: budowa – rzeźba – krajobraz. Zakład Geografii Regionalnej UMCS, Lublin.
• Dijkstra K.-D.B. (red.) 2006. Field Guide to the Dragonflies of Britain and Europe. British Wildlife Publishing, Gillingham
• Fijałkowski D. 1993: Lasy Lubelszczyzny. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin.
• Łabędzki A. 1985. Ważki Odonata rezerwatu Czartowe Pole na Roztoczu. Parki nar. Rez. Przyr., 6(2): 85–91.
• Łabędzki A. 1990. Ważki (Odonata) Roztocza. [w:] Materiały Sympozjum „Fauna Roztocza”, Zwierzyniec, 25–27 września 1990: 30.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Michalczyk Z. (red.) 1996. Źródła Roztocza. Monografia hydrograficzna. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Müller O. 1995. Ökologische Untersuchungen an Gomphiden (Odonata: Gomphidae) unter besonderer Berücksichtigung ihrer Larvenstadien. Cuvillier Verlag, Göttingen.
• Nowak M., Nowak J. 1996. Lubelszczyzna. WSiP, Warszawa.
• PZW [Okręg PZW w Zamościu] 2008. Wykaz wód krainy pstrąga i lipienia okręgu PZW Zamość. Internet: http://www.pzw.org.pl/56/szablon.php?ids=1277&sallow=t
• Tończyk G., Mielewczyk S. 2007. Ważki Odonata. [w:] W. Bogdanowicz, E. Chudzicka, I. Pilipiuk, E. Skibińska (red.), Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa: 293–314.
• Żelazny L. (red.) 2008. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w latach 2006–2007. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin.