Wpływ dawnego górnictwa rud metali na zawartość miedzi i cynku w glebach użytkowanych rolniczo

• Autorzy: Kawalko D. , Kaszubkiewicz J.

Warianty tytułu

EN

Influence of former metal ore mining on the copper and zinc content in the cultivated soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto gleby użytkowane rolniczo na terenie 6 gmin powiatu złotoryjskiego. W pobra¬nych próbkach glebowych oznaczono skład granulometryczny, pH, zawartość substancji organicz¬nej oraz zawartość form całkowitych miedzi i cynku. Analizowane gleby (poziomy powierzch¬niowe) charakteryzowały się pyłowym bądź gliniastym składem granulometrycznym. Cięższym składem granulometrycznym cechowały się gleby z gmin Pielgrzymka oraz z gminy miejskiej Złotoryja, natomiast najlżejszy skład granulometryczny wykazywały gleby z gminy wiejskiej Zło¬toryja. Zawartość węgla organicznego w badanych próbkach gleb była zróżnicowana i mieściła się w zakresie od 0,60 do 3,30%. Gleby powiatu złotoryjskiego charakteryzowały się wysokim udzia¬łem gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych, co odzwierciedla zarówno charakter skał macierzystych, jak i niedostatki w wapnowaniu gleb. W badanych glebach nie stwierdzono podwyższonej zawartości miedzi i cynku w odniesieniu do Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. W relacji do wytycznych podanych przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach gleby charakteryzowały się większości naturalną zawartością Cu i Zn. Spośród 100 przebadanych próbek 93 wykazywały naturalną zawartość miedzi (stopień 0), 6 zawartość podwyż-szoną (stopień I), a 1 słabe zanieczyszczenie tym pierwiastkiem (stopień II). Spośród 100 przebada-nych próbek 90 wykazywało naturalną zawartość cynku (stopień 0), a 10 zawartość podwyższoną (stopień I). Rozkład zawartości obu wymienionych pierwiastków miał charakter logarytmiczno- -normalny.

EN

The study of the soil used for agriculture in the six communes of Złotoryjski district. The soils (horizontal surface) are characterized by silty or loamy granulometric texture. The content of orga¬nic carbon in the soil samples tested was different and ranged from 0.60 to 3.30%. Analyzed soils characterized by a high proportion of acidic soil and highly acidic, which reflects both the nature of the mother rock and the deficiencies in the liming of soils. There was no values of copper and zinc exceeded standards according to the Regulation of the Minister of the Environment on the standards of soil quality. In relation to the guidelines given by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation in Puławy the soils of Złotoryjski district were characterized by the most natural Cu and Zn content. Of the 100 samples tested, 93 showed a natural Cu content (grade 0), 6 content increased (grade I) and one weak contamination of the element (level II). Of the 100 samples tested, 90 showed a natural Zn content (level 0), and 10 content increased (grade I). Distribution of Cu and Zn content was the nature of the log-normal.

Słowa kluczowe

PL

gleby uprawne; grunty orne; powiat zlotoryjski; zawartosc miedzi; zawartosc cynku; miedz; cynk; gornictwo rud metali; wplyw nastepczy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2013
• Tom: 107
• Opis fizyczny: s.57-67,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kawalko D.

• Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Kaszubkiewicz J.

• Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Bogda A., Kabała C., Karczewska A., Szopka K., 2010. Zasoby naturalne i zrównoważony rozwój. Wyd. UP we Wrocławiu.
• Byrdziak H., Jędrzejewski J., Kiedel Z., Mizera A., Nierzewska A., 2005. Ochrona środowiska - biuletyn 2002-2004. KGHM CUPRUM sp. z o.o. - Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wro¬cław.
• Dziekoński T., 1979. Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII w. do połowy XX w. Ossollineum, Wrocław.
• Hajduk E., Kaniuczak J., Właśniewski St., 2012. The content of heavy metals in arable soils from the vicinity of the Stalowa Wola Power Plant. Soil Science Annual. Vol. 63, 1: 22-26.
• Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Filipiak K., Krakowiak A., Pietruch Cz., 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Meta¬le ciężkie, siarka i WWA. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• Kabata-Pendias A., 2010. Trace elements in soils and plants. CRC Press, Taylor and Francis Group.
• Karczewska A., Kabała C., 2010. Gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi i arsenem na Dolnym Śląsku - potrzeby i metody rekultywacji. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. 576: 59-79.
• Kaszubkiewicz J., Jezierski P., 2009. Zawartość wybranych metali ciężkich w glebach na terenie powiatu kłodzkiego. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. 573: 7-14.
• Kaszubkiewicz J., Kawałko D., Jezierski P., 2010. Wybrane aspekty stanu zanieczyszczenia gleb na terenie powiatu jeleniogórskiego. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. 576: 133-148.
• Kaszubkiewicz J., Jezierski P., Kawałko D., 2011a. Zawartość wybranych metali ciężkich w gle¬bach na terenie powiatu ząbkowickiego. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. 89: 65-78.
• Kaszubkiewicz J., Dębowski M., Dębowski M., Jezierski P., Kawałko D., Tasz W., 2011b. Stan gleb użytkowanych rolniczo na obszarze Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. Wydawnictwo UP we Wrocławiu.
• Madziarz M., 2004. Relikty dawnych robot górniczych na Dolnym Śląsku jako źródło wiedzy o rozwoju techniki eksploatacji złóż. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wro-cławskiej, nr 106, Studia i Materiały: 30: 187-196.
• Mundała P., Szwalec A., Petryk A., 2013. Zawartość wybranych pierwiastków śladowych w gle¬bach położonych w sąsiedztwie kombinatu metalurgicznego w Nowej Hucie. Inżynieria Eko¬logiczna 33: 67-76.
• Ostrowski J., 2001. Ochrona środowiska na terenach górniczych. Wydawnictwo Instytutu Gospo-darki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
• Piątek E., Piątek Z., 1998. Dzieje górnictwa i hutnictwa na obszarze PK Chełmy. Dyrekcja PK Chełmy, Myślibórz (maszynopis).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi, 2002. Dz.U. nr 165 poz.1359.
• Siebielec G., Smreczak B., Klimkowicz-Pawlas A., Maliszewska-Kordybach B., Terelak H., Koza P., Hryńczuk B., Łysiak M., Miturski T., Gałązka R., Suszek B., 2012. Monitoring chemizmu gleb ornych w Polsce w latach 2010-2012. IUNG, Puławy.
• Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich Województwa Dolnośląskiego, 2001. Urząd Marszałkow¬ski Województwa Dolnośląskiego.
• Stuczyński T., Łopatka A., Siebielec G., 2010. Zasoby materii organicznej w glebach wojewódz¬twa dolnośląskiego - stan obecny i prognoza zmian. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. XCIV, 576: 149-162.
• Stuczyński T., Budzyńska K., Gawrysiak L., Korzeniowska-Pucułek R., Koza P., Kozyra J., Łopat¬ka A., Pudełko R., Siebielec G., 2007. Stan i zmiany właściwości gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2005-2007.
• Urząd Marszałkowski Województwa Dol¬nośląskiego, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach Instytut Badawczy.
• Terelak H., Motowicka-Terelak T., Pondel H., Maliszewska-Kordybach B., Pietruch Cz., 1999. Monitoring chemizmu gleb ornych Polski - Program badań i wyniki wstępne. Biblioteka Mo¬nitoringu Środowiska, Warszawa.
• Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2008 roku. WIOŚ Wrocław.
• Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2009 roku.
• WIOŚ Wrocław. Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2010 roku. WIOŚ Wrocław.