The influence of North Atlantic oscillation (NAO) on the air temperature and the total precipitation in Koszalin in 1861-2007

• Autorzy: Kirschenstein M. , Baranowski D.

Warianty tytułu

PL

Wpływ cyrkulacji północnoatlantyckiej (NAO) na temperaturę powietrza i sumy opadów atmosferycznych w Koszalinie w latach 1861-2007

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents the basic features of annual course of air temperatures and the sum of precipitation (diversification of temperatures and precipitation in separate months and seasons). The paper also determines air temperature and precipitation fluctuations in 1861-2007 and the trends of changes. Finally, the relations between the North Atlantic Oscillation (NAO) and the air temperatures and precipitation sums are established.

PL

Celem niniejszej pracy była analiza zmienności warunków termicznych i opadowych w Koszalinie, z uwzględnieniem tempa zmian, określonego za pomocą współczynnika trendu liniowego oraz zbadanie zależności temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych od Oscylacji Północnoatlantyckiej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że przebiegi roczne temperatury powietrza i opadów w Koszalinie charakteryzowały się dużą zmiennością. Wynika ona ze zmiennego oddziaływania cyrkulacji znad Oceanu Atlantyckiego, Morza Bałtyckiego i obszaru kontynentalnego oraz uwarunkowań lokalnych. W wyniku przeprowadzonych badań uzyskano następujące wnioski. 1) Temperatura powietrza osiągała najwyższe wartości w lipcu, najniższe w styczniu. Lato było chłodne, tylko w trzech latach średnia temperatura przekroczyła 18°C, natomiast często występowały ciepłe zimy. Bardzo ciepła była jesień – w 89,7% lat temperatura była wyższa niż wiosną. 2) Średnie wieloletnie opady atmosferyczne osiągnęły maksimum w lipcu i sierpniu, natomiast minimum w lutym. W Koszalinie poza wysokimi sumami opadów w lecie wystąpiły także wysokie sumy opadów jesienią, które są tu powodowane częstą w tym czasie adwekcją ciepłego i wilgotnego powietrza znad Morza Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego oraz bardzo niskie sumy opadów wiosną, które są z kolei związane z ochładzającym wpływem zbiorników wodnych. 3) Obliczone wartości odchylenia standardowego potwierdzają dużą zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w przebiegu rocznym. 4) Analiza współczynników trendu liniowego wykazała, że miesiącem o najwyższym przyroście temperatury był grudzień, porami roku – wiosna, jesień i zima. W badanym 147-leciu przyrost średniej rocznej temperatury powietrza wynosi około 1,5°C. Miesiącem o najwyższym przyroście sum opadów były czerwiec, a porą roku – jesień. Średnia roczna suma opadów wzrosła o około 45,8 mm w ciągu 147 lat. 5) Z analizy związków między zmianami cyrkulacyjnymi NAO a temperaturą powietrza i sumami opadów atmosferycznych wynika, że niewątpliwie cyrkulacja atmosferyczna określona wskaźnikiem NAO bardzo dobrze koreluje z temperaturą powietrza i w mniejszym stopniu z sumami opadów atmosferycznych, w okresie od grudnia do marca. Temperatura powietrza wykazuje bardzo dużą zgodność fazową (pozytywnej fazie NAO odpowiada wzrost średniej miesięcznej temperatury, negatywnej fazie NAO odpowiada spadek średniej miesięcznej temperatury). W styczniu zgodność wynosi 58,5%, w lutym – 73,5%, w marcu – 63,3% i w grudniu 70,1%. Zaobserwowano także, że występuje bardzo duża zgodność faz ujemnych w styczniu (91,0%) i lutym (92,5%) oraz dodatnich w marcu (93,1%) i grudniu (75,9%). Analiza przebiegów wieloletnich sum opadów i wskaźnika NAO od grudnia do marca pokazuje, że w wielu przypadkach występuje zgodność. Na ogół przy pozytywnej fazie NAO wzrasta suma opadów, natomiast przy negatywnej zarysowuje się tendencja spadku.

Słowa kluczowe

EN

North Atlantic oscillation; air temperature; total precipitation; precipitation sum; Koszalin town; fluctuation; season

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2009
• Tom: 13 part I
• Opis fizyczny: p.67-84,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kirschenstein M.

• Institute of Geography, Pomeranian Academy, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

autor

Baranowski D.

Bibliografia

• Boryczka J., Stopa-Boryczka M., 2007. Ochłodzenia i ocieplenia klimatu Europy w XVIII-XXI wieku i ich przyczyny. (The cooling and warming of Europe’s climate from the 18th to the 21st century and their reasons). Acta Agrophys., 9(3), 555-570, (in Polish).
• Filipiak J., 2004. Zmienność temperatury powietrza na Wybrzeżu i Pomorzu w drugiej połowie XX wieku. (The variability of air temperature on the Polish coast and in Pomerania in the second half of the 20th century). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Fortuniak K., Kożuchowski K., śmudzka E., 2001. Trendy i okresowość zmian temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku, Przegl. Geofiz., 46, 4, 283-303, (in Polish).
• Intergovenmental Panel on Climate Change (IPCC) Reports. 2007.
• Kirschenstein M., 2003. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na kształtowanie zachmurzenia w Koszalinie. Słupskie Pr. Geogr. 1, 107-119, (in Polish).
• Kirschenstein M., 2004. Rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu opadów w północno-zachodniej Polsce. (Role of atmospheric circulation in falls forming in north-west Poland). AP Słupsk, (in Polish).
• Kirschenstein M., 2005. Wieloletnie zmiany sum opadów atmosferycznych na wybranych stacjach północno-zachodniej Polski. (Multi-year changes of precipitation totals for particular stations in the nothr-western Poland). Słupskie Pr. Geogr., 2, 199-214, (in Polish).
• Kirschenstein M., 2008. Annual variations and tendencies of changes in atmospheric fall sums in Lębork in 1861-2000. Balt. Coast. Zone. 12, 97-111.
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2008. Wahania roczne i tendencje zmian opadów atmosferycznych i temperatury w Słupsku. (Annual fluctuations and trends of their changes precipitation sums and air temperature in Słupsk). Dokumentacja Geograficzna PAN, 37, 76-82.
• Kożuchowski K., Wibig J., 1988. Kontynentalizm pluwialny w Polsce, zróżnicowanie geograficzne i zmiany wieloletnie. (Pluvial continentalism in Poland, geographical diversity and longstanding variations). Acta Geographica Lodziensis. 55, (in Polish).
• Okołowicz W., 1978. Mapa Regionów Klimatycznych. W: Narodowy Atlas Polski. (Map of Regions. In: National Atlas of Poland). (Ed.) S. Leszczycki. PAN, Instytut Geografii, Wrocław, (in Polish).
• Panfil M., Dragańska E., 2004. Związki korelacyjne między wskaźnikami NAO według Jonesa i Hurrella a warunkami termicznymi i opadowymi dla Polski północno-wschodniej. (Correlation connections between NAO index (defined by Jones and by Hurrell) and precipitation as well as thermal conditions in the north-eastern Poland). Acta Agrophysica, 3 (1), 133-141, (in Polish).
• Paszyński J., Niedźwiedź T., 1991. Klimat. W: Geografia Polski, Środowisko przyrodnicze. (Ed.) L. Starkel. PWN, Warszawa, (in Polish).
• NWS. National Weather Service. 2008. http://www.cgd.vcar.edu/nao.stat.ann.html