EN
This paper presents the basic features of annual course of air temperatures and the sum of precipitation (diversification of temperatures and precipitation in separate months and seasons). The paper also determines air temperature and precipitation fluctuations in 1861-2007 and the trends of changes. Finally, the relations between the North Atlantic Oscillation (NAO) and the air temperatures and precipitation sums are established.
PL
Celem niniejszej pracy była analiza zmienności warunków termicznych i opadowych w Koszalinie, z uwzględnieniem tempa zmian, określonego za pomocą współczynnika trendu liniowego oraz zbadanie zależności temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych od Oscylacji Północnoatlantyckiej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że przebiegi roczne temperatury powietrza i opadów w Koszalinie charakteryzowały się dużą zmiennością. Wynika ona ze zmiennego oddziaływania cyrkulacji znad Oceanu Atlantyckiego, Morza Bałtyckiego i obszaru kontynentalnego oraz uwarunkowań lokalnych. W wyniku przeprowadzonych badań uzyskano następujące wnioski. 1) Temperatura powietrza osiągała najwyższe wartości w lipcu, najniższe w styczniu. Lato było chłodne, tylko w trzech latach średnia temperatura przekroczyła 18°C, natomiast często występowały ciepłe zimy. Bardzo ciepła była jesień – w 89,7% lat temperatura była wyższa niż wiosną. 2) Średnie wieloletnie opady atmosferyczne osiągnęły maksimum w lipcu i sierpniu, natomiast minimum w lutym. W Koszalinie poza wysokimi sumami opadów w lecie wystąpiły także wysokie sumy opadów jesienią, które są tu powodowane częstą w tym czasie adwekcją ciepłego i wilgotnego powietrza znad Morza Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego oraz bardzo niskie sumy opadów wiosną, które są z kolei związane z ochładzającym wpływem zbiorników wodnych. 3) Obliczone wartości odchylenia standardowego potwierdzają dużą zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w przebiegu rocznym. 4) Analiza współczynników trendu liniowego wykazała, że miesiącem o najwyższym przyroście temperatury był grudzień, porami roku – wiosna, jesień i zima. W badanym 147-leciu przyrost średniej rocznej temperatury powietrza wynosi około 1,5°C. Miesiącem o najwyższym przyroście sum opadów były czerwiec, a porą roku – jesień. Średnia roczna suma opadów wzrosła o około 45,8 mm w ciągu 147 lat. 5) Z analizy związków między zmianami cyrkulacyjnymi NAO a temperaturą powietrza i sumami opadów atmosferycznych wynika, że niewątpliwie cyrkulacja atmosferyczna określona wskaźnikiem NAO bardzo dobrze koreluje z temperaturą powietrza i w mniejszym stopniu z sumami opadów atmosferycznych, w okresie od grudnia do marca. Temperatura powietrza wykazuje bardzo dużą zgodność fazową (pozytywnej fazie NAO odpowiada wzrost średniej miesięcznej temperatury, negatywnej fazie NAO odpowiada spadek średniej miesięcznej temperatury). W styczniu zgodność wynosi 58,5%, w lutym – 73,5%, w marcu – 63,3% i w grudniu 70,1%. Zaobserwowano także, że występuje bardzo duża zgodność faz ujemnych w styczniu (91,0%) i lutym (92,5%) oraz dodatnich w marcu (93,1%) i grudniu (75,9%). Analiza przebiegów wieloletnich sum opadów i wskaźnika NAO od grudnia do marca pokazuje, że w wielu przypadkach występuje zgodność. Na ogół przy pozytywnej fazie NAO wzrasta suma opadów, natomiast przy negatywnej zarysowuje się tendencja spadku.