Zastosowanie punktowo-drzewostanowej metody inwentaryzacji ptaków w lasach zagospodarowanych

• Autorzy: Sikora D. , Borecki T.

Warianty tytułu

EN

Application of the point-stand method of the bird census in the managed forests

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper presents the results of a bird census in the Morgi forest range in the Kolbuszowa Forest District (SE Poland). The census was conducted using the point−stand method, i.e. a modification of the point count. This modification enabled tailoring the method to the conditions of the Polish forestry, in which forest stand that is the basic unit of silviculture planning and forest management. The aim of the study was to test the new method of bird census in the managed and large−scale forest units, and to evaluate the utility of the results for conservation measures. Based on the list of stands of the Kolbuszowa Forest District, we drew randomly 270 forest stands, taking into account their most important features: dominant species, forest habitat type, age and vertical structure. Bird counts were carried out in spring of 2014 and 2015. Each stand was inspected twice during each season: 1) between April and mid−May, and 2) between mid−May and the first decade of July. In total, 1080 observation (listening) sessions were conducted and each of the stands was inspected four times. As a result, 14 982 bird observations of 15 757 individuals belonging to 113 pecies were made. In case of 6720 observations, 7186 individuals belonging to 85 species were recorded in the studied stands. The point−stand bird census presented in the paper, which is a forest−range census type, is adequate for use in large−scale forest units. It allows to determine fauna indices that characterise the forest range, together with the most important features of stands.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewostany gospodarcze; ptaki lesne; inwentaryzacja zwierzat; metoda punktowo-drzewostanowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2020
• Tom: 164
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.237-245,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sikora D.

• Katedra Urządzania Lasu, Dendrometrii i Ekonomiki Leśnictwa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Borecki T.

• Katedra Urządzania Lasu, Dendrometrii i Ekonomiki Leśnictwa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Bibby C. J., Burgess N. D., Hill D. A. 1992. Bird census techniques. Academic Press Limited.
• Borecki T., Stępień E. 1994. Badania przydatności stratyfikacji w inwentaryzacji lasu. Sylwan 138 (7): 5-20.
• Borecki T., Stępień E. 2017. Ewolucja roli i aktualnych zadań urządzania lasu. Sylwan 161 (3): 179-188. DOI: https:// doi.org/10.26202/sylwan.2016105.
• Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z., Chodkiewicz T. [red.]. 2015. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny. GIOŚ, Warszawa.
• Diaz L. 2006. Influences of forest type and forest structure on bird communities in oak and pine woodlands in Spain. For. Ecol. Man. 223: 54-65.
• Ding T., Liao H., Yuan H. 2008. Breeding bird community composition in different successional vegetation in the montane coniferous forests zone of Taiwan. For. Ecol. Man. 255: 2038-2048.
• Elaborat. 2011. Plan Urządzenia Lasu. Ogólny opis lasów Nadleśnictwa Kolbuszowa.
• Fuller R. J., Langslow D. R. 1984. Estimating numbers of birds by point counts: how long should counts last. Bird Study 31: 195-202.
• Gil-Tena A., Saura S., Brotons L. 2007. Effects of forest composition and structure on bird species richness in a Mediterranean context: Implication for forest ecosystem management. For. Ecol. Man. 242: 470-476.
• Grzywacz A. 2005. Zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej współczesną formą ochrony przyrody. Sylwan 149 (5): 10-22. DOI: https://doi.org/10.26202/sylwan.9200508.
• Jakubiec Z. 2003. Skróty łacińskich nazw ptaków oraz niektóre oznaczenia wykorzystywane w badaniach terenowych. Not. Orn. T. 44: 121-126.
• Jaszczak R., Magnuski K. 2010. Urządzanie lasu. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
• Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kuczyński L., Chylarecki P. 2012. Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie, wybiórczość siedli-skowa, trendy. GIOŚ, Warszawa.
• Neubauer G., Chylarecki P., Chodkiewicz T., Borowski Z., Mionskowski M. 2015. Wpływ prowadzonej gospodarki leśnej na populacje wybranych gatunków ptaków interioru leśnego w lasach nizinnych Polski. Sprawozdanie cząstkowe dla Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
• Neubauer G., Sikora A. 2012. Zespół ptaków lęgowych rezerwatu przyrody Jar Rzeki Raduni na Pomorzu Gdań-skim. Ptaki Pomorza 3: 73-86.
• Neubauer G., Sikora A. 2016. Ocena zagęszczenia i liczebności muchołówki małej Ficedula parva w lasach trójmiej-skich z wykorzystaniem powtarzanych nasłuchów z punktów. Orn. Pol. T. 57: 169-186.
• Pugacewicz E. 1997. Ptaki lęgowe Puszczy Białowieskiej. PTOP, Białowieża.
• Ralph C. J., Sauer J. R., Droege S. 1995. Monitoring Bird Populations by Point Counts. Gen. Tech. Rep. Albany, CA: Pacific Sounthwest Research Station, Forest Service, U.S. Department of Agriculture.
• Rykowski K. 1999. Leśna różnorodność biologiczna – kilka uwag wstępnych. W: Rykowski K., Matuszewski G., Lenart E. [red.]. Ocena wpływu zabiegów praktyki leśnej na różnorodność biologiczną w lasach w Europie Środkowej. Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa. 7-20.
• Rzępała M., Mitrus C. 1995. Ocena liczebności awifauny lęgowej kompleksu leśnego „Kryńszczak” koło Łukowa w Sie-dleckiem. Not. Orn. T. 36: 273-295.
• Sikora D. 2018. Stan i zróżnicowanie awifauny w zależności od cech taksacyjnych drzewostanu. Rozprawa doktorska. Katedra Urządzania Lasu i Ekonomiki Leśnictwa, Wydział Leśny SGGW w Warszawie.
• Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. [red.]. 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• Sorace A., Gustin M., Calvario E., Ianniello L., Sarrocco S., Carere C. 2000. Assessing bird communities by point counts: repeated sessions and their duration. Acta Ornithologica 35: 197-202.
• Stępień E. 1996a. Znaczenie informacji w urządzaniu lasu na tle aktualnych zadań leśnictwa. Sylwan 140 (1): 45-51.
• Stępień E. 1996b. Jaka inwentaryzacja lasu w świetle obecnych potrzeb? Sylwan 140 (2): 5-11.
• Stępień E. 1996c. Metodyczne podstawy kompleksowej oceny stanu lasu. Sylwan 140 (10): 15-26.
• Szujecki A. 2010. Miejsce ochrony przyrody w modelu gospodarki leśnej. W: Zimowa Szkoła Leśna przy Instytucie Badawczym Leśnictwa. Problemy ochrony przyrody w lasach. 85-90.
• Tomiałojć L. 1980a. Kombinowana odmiana metody kartograficznej do liczenia ptaków lęgowych. Not. Orn. T. 21: 33-54.
• Tomiałojć L. 1980b. Podstawowe informacje o sposobie prowadzenia cenzusów z zastosowaniem kombinowanej me-tody kartograficznej. Not. Orn. T. 21: 55-62.
• Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski, rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTP pro Natura, Wrocław.
• Tomiałojć L., Verner J. 1990. Do point counting and spot mapping produce equivalent estimates of bird densities? Auk 107: 447-450.
• Wesołowski T., Czeszczewik D., Hebda G., Maziarz M., Mitrus C., Rowiński P. 2015. 40 years of breeding bird community dynamics in a primeval temperate forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Ornithologica 50: 95-120.
• Wesołowski T., Czeszczewik D., Mitrus C., Rowiński P. 2003. Ptaki Białowieskiego Parku Narodowego. Notatki Ornitologiczne 44: 1-31.
• Wiszniewski W., Chełchowski W. 1975. Charakterystyka klimatu i regionalizacja klimatologiczna Polski. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• Woś A. 1999. Klimat Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Żmihorski M. 2008. Zespół ptaków lęgowych wiatrołomu w Puszczy Piskiej. Not. Orn. T. 49: 39-44.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2019128