Extreme temperature days in Kolobrzeg in the years 1976-2005 and their relation to atmospheric circulation types

• Autorzy: Baranowski D.

Warianty tytułu

PL

Dni charakterystyczne pod względem termicznym w Kołobrzegu w latach 1976-2005 i ich związek z typami cyrkulacji atmosferycznej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In this work a general characteristics of thermal conditions in Kołobrzeg in the years 1976-2005 is presented. The most important part of the paper is the analysis of extreme temperature days (very frosty, frosty, warm and hot) in relation to the types of atmospheric circulation (according to the classification proposed by Osuchowska-Klein 1978). Daily mean and extreme air temperature data for the weather station in Kołobrzeg were the basis of the paper. The obtained results provide strong evidence that the occurrence of days with extreme air temperatures depends mostly on the atmospheric circulation pattern. Particularly high and low air temperatures in Kołobrzeg, in most cases, are not determined by the character (cyclonic or anticyclonic) of atmospheric circulation, but mainly by the direction of air advection. More detailed analysis has revealed that in the winter months (Dec-Feb) the highest frequency of days with sub-zero maximum temperatures is usually associated with the incursion of continental polar air during anticyclonic circulation types. Conversely, maritime air flow from the Atlantic Ocean most often induced by zonal circulation (especially during cyclonic types over Poland) regularly brings warming in winter. In the warm halfyear (Apr-Sep) strong and persistent advection of the air from the southern or eastern sector (in anticyclonic types: E1, E, D2C and cyclonic ones: F and B) is the most important factor determining the occurrence of warm and hot days in Kołobrzeg. The days with tmax ≥ 25oC appear most rarely during the types accompanied by the winds from the western or northern sector.

PL

Pierwszą część pracy stanowi ogólna charakterystyka warunków termicznych w Kołobrzegu w 30-leciu 1976-2005. Głównym celem opracowania jest jednak określenie częstotliwości występowania w Kołobrzegu charakterystycznych pod względem termicznym dni (bardzo mroźnych, mroźnych, ciepłych i gorących) oraz wyróżnienie typów cyrkulacji atmosferycznej (według klasyfikacji B. Osuchowskiej-Klein 1978) sprzyjających ich występowaniu. Ze względu na brak katalogu typów cyrkulacji z ostatnich 10 lat badanego okresu, analizę dni charakterystycznych pod względem termicznym w poszczególnych typach cyrkulacji atmosferycznej ograniczono do 20-lecia 1976-1995. W wyniku przeprowadzonych analiz ustalono, że występowanie najniższych temperatur zimą najczęściej związane jest z napływem powietrza z sektora północno-wschodniego zarówno w cyklonalnych (E0), jak i antycyklonalnych (E, E1) typach cyrkulacji, natomiast napływ wilgotnych mas powietrza z zachodu (cyrkulacja strefowa) w cyklonalnych typach przynosi zimą zdecydowane ocieplenie. W ciepłym półroczu (IV-IX) adwekcja powietrza z sektora południowego lub wschodniego (w cyklonalnych typach cyrkulacji: F i B oraz antycyklonalnych: E1, E, D2C) sprzyja większej częstotliwości występowania dni ciepłych i gorących. Najrzadziej dni z tmax ≥ 25°C towarzyszą typom cyrkulacji sprowadzającym do Polski masy powietrza z sektora północnego i południowo-zachodniego. W półroczu chłodnym występuje większe zróżnicowanie termiczne między poszczególnymi typami cyrkulacji atmosferycznej.

Słowa kluczowe

EN

extreme temperature; day; Kolobrzeg town; atmospheric circulation; circulation type; thermal condition; air temperature; monthly temperature

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2011
• Tom: 15
• Opis fizyczny: p.37-48,ref.

Twórcy

autor

Baranowski D.

• Department of Climatology and Hydrography, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Atlas klimatu Polski. (Climatic Atlas of Poland), 2005. IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce. (Atlas of climatic risk to crop cultivation in Poland), 2001. AR Szczecin, (in Polish and English).
• Atlas współzależności parametrów meteorologicznych i geograficznych w Polsce. XVI. Prognozy zmian klimatu Polski. (Atlas of interdependence of meteorological and geographical parameters in Poland. Vol. 16: Prognoses of the climate changes in Poland), 2002. (Eds) J. Boryczka et al. Warsaw University Press, (in Polish).
• Baranowski D., 2008a. Cechy dynamiczne klimatu Polski i ich wpływ na pole temperatury. (Dynamic features of the Polish climate and their influence on the air temperature field distribution). AP Słupsk, (in Polish).
• Baranowski D., 2008b. The climate of Łeba. Balt. Coast. Zone, 12, 75-84.
• Baranowski D., Ewert A., 1997. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej. (Catalogue of atmospheric circulation types). Departement of Climatology and Hydrography, PAP Słupsk, typescript, (in Polish).
• Baranowski D., Kirschenstein M., 2009. Wahania roczne i tendencje zmian temperatury powietrza w Koszalinie. (Annual fluctuations and changes in air temperature in Koszalin). Słupskie Pr. Geogr., AP Słupsk, 6, 75-84, (in Polish).
• Höppe P., Grimm T., 2008. Rising natural catastrophe losses – what is the role of climate change? In: Economics and Management of Climate Change. Risks, Mitigation and Adaptation. (Eds) B. Hansjürgens, R. Antes. Springer, New York.
• Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX wieku. (The warming in Poland: the range and seasonality of changes in air temperature during the second half of the 20th century). Przegl. Geofiz., XLVI, 1-2, 81-90, (in Polish).
• Kuziemska D., 1980. Ekstrema temperatury w Polsce a cyrkulacja atmosferyczna. (Extreme temperatures in Poland in relation to atmospheric circulation). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Lityński J., 1969. Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski. (A numerical classification of circulation patterns and weather types over Poland). Pr. PIHM, 97, 3-14, (in Polish).
• Mearns L., Katz R., Schneider S., 1984. Extreme high-temperature events: changes in their probabilities with changes in mean temperature. J. Appl. Meteor., 23, 1601-1613.
• Miętus M., Filipiak J., Owczarek M., 2004. Klimat wybrzeża Południowego Bałtyku. Stan obecny i perspektywy zmian. W: Środowisko Południowego Bałtyku w perspektywie przystąpienia Polski do Unii. (The climate of the Southern Baltic coastal region. Present conditions and perspectives. In: The environment of the Southern Baltic Sea in the perspective of Poland’s integration with the European Union). (Ed.) J. Cyberski, GTN, Gdańsk, 11-14, (in Polish).
• Niedźwiedź T., 1969. Sytuacje baryczne w Polsce południowej i ich wpływ na niektóre elementy klimatu. (Baric situations over southern Poland and their influence on selected climatic features). Zesz. Nauk. UJ., Pr. Geogr., 25, 63-98, (in Polish).
• Osuchowska-Klein B., 1978. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej. (Catalogue of atmospheric circulation types). WKiŁ, Warszawa, (in Polish).
• Osuchowska-Klein B., 1991. Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej 1976-1990. (Catalogue of atmospheric circulation types 1976-1990). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Parry M., Carter T., 1985. The effect of climate variations on agricultural risk. Climatic Change, 7, 95-110.
• Rohli R.V., Rogers J.C., 1993. Atmospheric teleconnections and citrus freezes in the southern United States. Phys. Geogr., 14, 1-15.
• Sanches E., Gallardo C., Gaertner M.A., Arribas A., Castro M., 2004. Future climate extreme events in the Mediterranean simulated by a regional climate model. Glob. Planet. Change, 44, 163-180.
• Skowera B., Wojkowski J., 2009. Wpływ sytuacji synoptycznych na temperaturę powietrza w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. (The influence of synoptic sytuations on air temperature in the south part of the Krakowsko-Częstochowska Upland). Infrastruktura i Ekologia Obszarów Wiejskich, 5, 123-125, (in Polish).