Weryfikacja współczynników redukcji przepływów maksymalnych rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia w wybranych rzekach karpackiego dorzecza Górnej Wisły

• Autorzy: Sygut M. , Walega A. , Cupak A. , Michalec B.

Warianty tytułu

EN

Verification of coefficients of reduction of maximum flows with probability of exceed in chosen rivers of Carpatian Upper Vistula basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule dokonano analizy wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni Sanu, Wisłoki i Wisłoka. Podstawą przeprowadzonej analizy były dane o przepływach maksymalnych rocznych z wielolecia 1984-2009 pozyskane z IMGW PIB w Warszawie. Dane pomiarowe zostały zweryfikowane pod kątem niejednorodności, a następnie obliczono wartości przepływów maksymalnych prawdopodobnych w oparciu o rozkład Pearsona III typu z szacowaniem parametrów metodą największej wiarygodności. Wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych obliczoną metodami: wartości odcinkowych, korelacyjną i wykresów bezwymiarowych. Analiza wykazała, że wartości współczynników redukcji przepływów maksymalnych istotnie różnią się w zależności od zastosowanej metody obliczeń (najwyższe wartości uzyskano z metody wartości odstających). Wartości współczynników redukcji są uzależnione od prawdopodobieństwa przepływów (rosną wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa). W praktycznych obliczeniach hydrologicznych w badanym regionie powinno się stosować współczynniki redukcji przepływów maksymalnych obliczone metodą wartości odcinkowych, a także powinno się zaniechać przyjmowania wartości współczynnika n = 2/3 podawanego przez Dębskiego.

EN

In the article, analysis coefficient of reduction of annual maximum flows for San, Wisłok and Wisłoka catchments was made. Basis of executed analysis was data about annual maximum flows from years 1984-2009 got from IMGW PIB in Warsaw. Data were verified in view of its homogeneity and then, values of maximum flows with probability of exceed were calculated, based on Pearson III type distribution with use maximum likelihood method of parameters calculation. Values of coefficient of reduction of maximum flows were calculated with use following methods: segment values, correlation and dimensionless charts. Analysis showed, that values of coefficient of reduction of maximum flows were statistically significant depending on used method (the highest values were got for method of outliers values). Value of coefficient of reduction depends on the probability of flows –increases with probability increasing. In practical hydrologic calculation, in analyzed area, coefficient of reduction of maximum flow calculated with use method of segment values should be used, also it should not be taken values of n coefficient amounting 2/3 given by Dębski.

Słowa kluczowe

PL

hydrologia; dorzecze gornej Wisly; rzeki; przeplyw wody; przeplywy maksymalne; redukcja przeplywu; wspolczynnik redukcji przeplywu; ekstrapolacja

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2014
• Numer: III/1
• Opis fizyczny: s.971-983,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sygut M.

• Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach, Katowice

autor

Walega A.

• Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Cupak A.

• Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Michalec B.

• Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Application of Hydrologic Methods in Maryland (2005). State Highway Administration Cebulak E., Limanówka D., Pyrc R., Kilar P. (2010). Zagrożenie dorzecza górnej Wisływysokimi opadami w okresie wiosennym. [W:] Ryzyko w problemach zagrożeńśrodowiska. Red. Red. Maciej Maciejewski, Mieczysław S. Ostojski. IMGWWarszawa, 50-64
• Dębski K. (1957). Zwyczajne roczne i letnie maksima przepływu rzek polskich. Roczn. Nauk Roln. T. 72, ser. F, nr 1.
• DID Manual (2009). Hydrology and Water Resources, vol. 4, Government of Malaysia Department of Irrigation and Drainage
• Fal B., Stachỳ J. (1984). Regionalne wartości wskaźnika stopnia redukcji przepływów maksymalnych w Polsce. Przegląd Geofizyczny Zeszyt 4, IMGW Warszawa
• FLOODFREQ (2013). COST Action ES0901. Review of Applied – Statistical methods for flood-frequncy analysis in Europe. Center for Ecology and Hydrology. ISBN:978-1-906698-32-4
• Highway drainage design manual. Hydrology (1993). Arizona Department of Transportation. Report nr FHWA-AZ93-281
• Krzanowski S. (2000). Wpływ retencji zbiornikowej na wybrane element środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem zmian reżymu przepływów w rzece poniżejzbiornika (na przykładzie dorzecza Sanu). Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser.Rozprawy, z. 259.
• Ozga – Zielińska M., Brzeziński J. (1997). Hydrologia stosowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ozga – Zieliński B. (1987). Badanie statystycznej niejednorodności ciągów pomiarowych. Gospodarka Wodna 10, 226-228
• Stachỳ J. (1976). Propozycja metody obliczania przepływów maksymalnych w zlewniach niekontrolowanych o powierzchni 50-200 km2. Gospodarka Wodna 12,
• Stachỳ J., Fal B. (1986). Zasady obliczania maksymalnych przepływów prawdopodobnych. Instytut Budowy Dróg i Mostów. Warszawa
• Stowarzyszenie Hydrologów Polskich (2009). Metodyka obliczania przepływów i opadów maksymalnych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni kontrolowanych i niekontrolowanych oraz identyfikacji modeli transformacji opadu w odpływ. Warszawa

Identyfikatory

DOI

10.14597/infraeco.2014.3.1.072