Plant species diversity in the postindustrial sites-soda waste dumps case study

• Autorzy: Zarzycki J. , Zajac E.

Warianty tytułu

PL

Różnorodność gatunkowa roślinności na obszarach poprzemysłowych - przykład składowiska odpadów posodowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The main aim of the study was to evaluate the diversity of herbaceous plants cover developing in the soda waste dumps in Krakow and to discuss importance of postindustrial sites for maintaining the biotic diversity. The soda waste dumps were reclaimed by covering with a topsoil, sowed with grass mixture and left without further treatment. In the investigated area 132 plots were laid out on which 133 species of herbaceous plants were identified. Species diversity on individual plots (alpha diversity) was relatively low (average Shannon-Wiener index 1.79), but the plots (beta diversity) differed considerably in species composition (the van der Maarel’s coefficient in 87% cases was less than 0.4). The species occurring on the dumps were typical for many different plant communities, but meadow species and ruderal species predominated. The analysis of Ellenberg indicator values showed the highest variation for the fertility index N. Species dominating the soda waste dumps are those usually found in moderately dry and dry habitats and with neutral soil pH. The reclamation method in which a topsoil layer of low thickness was used prevented succession towards forest communities on the soda waste dumps. Because of this, non-forest communities, that are generally richer in species, can develop. The main threat to species diversity is the development of expansive species, especially the wood small-reed.

PL

Głównym celem pracy było określenie różnorodności roślinności zielnej, która wykształciła się na osadnikach posodowych w Krakowie, oraz dyskusja nad znaczeniem obszarów poprzemysłowych w utrzymaniu bioróżnorodności. Osadniki zrekultywowano poprzez pokrycie warstwą gleby, obsiew mieszanką traw i pozostawiono bez dalszych zabiegów. Na badanym terenie wyznaczono 132 powierzchnie, na których stwierdzono występowanie 133 gatunków roślin zielnych. Zróżnicowanie gatunkowe w obrębie poszczególnych poletek (różnorodność alfa) było raczej niewielkie (średnia wartość wskaźnika Shannona-Wienera 1,79), ale poletka (różnorodność beta) różniły się składem gatunkowym pomiędzy sobą (współczynnik van der Maarela w 87% przypadków był niższy od 0,4). Gatunki występujące na osadnikach są typowe dla różnych zbiorowisk roślinnych, lecz dominowały gatunki łąkowe i ruderalne. Analiza liczb wskaźnikowych Ellenberga wykazała największe zróżnicowanie wskaźnika żyzności. Większość to gatunki występujące na obszarach umiarkowanie suchych i suchych oraz przy obojętnym pH gleby. Metoda rekultywacji polegająca na pokryciu osadników warstwą gleby o niewielkiej miąższości zatrzymała sukcesję w kierunku zbiorowisk leśnych na osadnikach posodowych. Dlatego też mogły tu wykształcić się nieleśne zbiorowiska, generalnie bogatsze gatunkowo. Podstawowym zagrożeniem dla różnorodności gatunkowej jest rozwój gatunków inwazyjnych, zwłaszcza trzcinnika piaskowego.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2012
• Tom: 11
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.91-101,fig.,ref.

Twórcy

autor

Zarzycki J.

• Department of Ecology, Climatology and Air Protection, University of Agriculture in Krakow, Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow, Poland

autor

Zajac E.

• Department of Land Reclamation and Peatlands Protection, University of Agriculture in Krakow, Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow, Poland

Bibliografia

• Bornkamm R., 2007. Spontaneous development of urban woody vegetation on differing soils. Flora 202, 695–704.
• Boroń K., Zając E., Klatka S., 2000. Rekultywacja terenów składowania odpadów KZS „Solvay” w Krakowie. Inżyn. Ekol. 1, 58–64.
• Bradshaw A., 1989. The quality of top soil. Soil Use Manag. 5,101–108.
• Bradshaw A., 2000. The use of natural processes in reclamation – advantages and difficulties. Landsc. Urb. Plan. 51, 89–100.
• Ellenberg H., Weber H.E., Düll R., Wirth V., Werner W., Paulißen D., 1992. Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobot. 18, 1–258.
• Haärdtle W., von Oheimb G., Westphal C., 2003. The effects of light and soil conditions on the species richness of the ground vegetation of deciduous forests in northern Germany (Schleswig--Holstein). Forest Ecol. Manag. 182, 327–338.
• Janssens F., Peeters A., Tallowin J.R.B., Bakker J.P., Bekker R.M., Fillat F., Oomes M.J.M., 1998.
• Relationship between soil chemical factors and grassland diversity. Plant Soil 202, 69–78.
• Kirmer A., Mahn E.-G., 2001. Spontaneous and initiated succession on unvegetated slopes in the abandoned lignite-mining area of Goitsche, Germany. Appl. Veg. Sci. 4, 19–27.
• Kryszak A., 2001. Różnorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 w Wielkopolsce w aspekcie ich wartości gospodarczej. Rocz. AR Pozn., ser. Rozpr. 314.
• Lepš J., 2005. Diversity and ecosystem function. [W:] E. van der Marel (red.). Vegetation Ecology. Blackwell Publishing Oxford.
• Magurran A.E., 1988. Ecological diversity and its measurements. Croom Helm Ltd. London.
• Martínez-Ruiz C., Fernández-Santos B., 2005. Natural revegetation on topsoiled mining spoils according to the exposure. Acta Oecol. 28, 231–238.
• Matuszkiewicz W., 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa.
• Maurer K., Weyand A., Fischer M., Stöcklin J., 2006. Old cultural traditions, in addition to land use and topography, are shaping plant diversity of grasslands in the Alps. Biol. Conserv. 130, 438–776.
• McKinney M.L., 2006. Urbanization as a major cause of biotic homogenization. Biol. Conserv. 127, 247–260.
• Meiners S.J., Picket S.T.A., Cadenasso M.L., 2001. Effects of plant invasions on the species richness of abandoned agricultural land. Ecography 24, 633–344.
• Pałka J., Sanecki L., 1992. Krakowskie Zakłady Sodowe „Solvay”. Raport o stanie istniejącym. DDJM – Biuro Architektoniczne Kraków.
• Palmer M.A., Ambrose R.F., Le Roy Poff N., 1997. Ecological Theory and Community Restoration Ecology. Rest. Ecol. 5(4), 291–300.
• Pośpiech N., Skalski T., 2006. Factors influencing earthworm communities in post-industrial areas of Krakow Soda Works. Europ J. Soil Biol. 42 (Suppl. 1), 278–283.
• Prach K., Pyšek P., 2001. Using spontaneous succession for restoration of humandisturbed habitats: Experience from Central Europe. Appl. Veg. Sci. 4, 111–114.
• Prach K., Hobbs R.J., 2008. Spontaneous Succession versus Technical Reclamation in the Restoration of Disturbed Sites. Rest. Ecol. 16, 363–366.
• Rebele F., 1992. Colonization and early succession on anthropogenic soils. J. Veg. Sci. 3, 201–208.
• Rebele F., Lehmann C., 2001. Biological flora of Central Europe: Calamagrostis epigejos [L.] Roth. Flora 196, 325–34.
• Sammul M., Kaleri K., Tamm A., 2003. Clonal growth in a species-rich grassland: results of a 20 year fertilisation experiment. Folia Geobot. 38, 1–20.
• Somodi J., Viragh K., Podani J., 2008. The effect of the expansion of the clonal grass Calamagrostis epigejos on the species turnover of a semi-arid grassland. Appl. Veg. Sci. 11, 187–192.
• Walker L.R., Velázquez E., Shiels A.B., 2009. Applying lessons from ecological succession to the restoration of landslides. Plant Soil, 324, 157–168.
• Wildi O., Orloci W., 1996. Numerical exploration of community patterns. SPB Academic Publishing The Hague.
• Zając E., 2009. Analiza właściwości fizycznych i chemicznych warstwy izolacyjnej na zrekultywowanych osadnikach posodowych byłych Krakowskich Zakładów Sodowych Solvay. Ochr. Środ. Zasob. Natur. 38, 388–395.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu.