Lichens of neglected habitats in Eastern and East - Central European lowlands

• Autorzy: Motiejunaite J.

Warianty tytułu

PL

Porosty słabo poznanych siedlisk na niżu Europy Środkowo - Wschodniej i Wschodniej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Situation of lichens of aquatic and transient habitats in Eastern and East-Central European lowlands is discussed basing on example of several selected species: Leptogium biatorinum, Sarcosagium campestre, Steinia geophana, Verrucaria aquatilis, V. hydrela, V. praetermissa, V. xyloxena. Both habitat types are generally very much neglected in the region and all species show large spatial gaps in recording, which makes it difficult to judge both about their true distribution limits and spreading dynamics. On the other hand, targeted search through the suitable habitats and abundance of such indicate that many of these lichens are probably not uncommon in the region.

PL

W pracy przedstawiono rozmieszczenie, frekwencję i stopień zbadania porostów siedlisk wodnych i krótkotrwałych w obrębie strefy leśnej niżu Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Białorusi oraz Ukrainy i europejskiej części Rosji. Oba typy siedlisk są bardzo słabo rozpoznane w tej części Europy. Zagadnienie to omówiono na przykładzie wybranych gatunków efemerycznych: Leptogium biatorinum, Sarcosagium campestre, Steinia geophanai Verrucaria xyloxenaoraz wodnych: Verrucaria aquatilis, V. hydrala i V. praetermissa. W skali wielkoprzestrzennej widoczne są luki w rozmieszczeniu badanych gatunków (Figs 1-7). Ustalenie ich rzeczywistego rozmieszczenia i dynamiki rozprzestrzenienia jest, jak na razie, trudne. Celowe poszukiwanie odpowiednich siedlisk i charakterystycznych im gatunków sygnalizuje, że mogą one być nawet częste w regionie.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Mycologica
• Rocznik: 2006
• Tom: 41
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.145-154,fig.,ref.

Twórcy

autor

Motiejunaite J.

• Laboratory of Mycology, Institute of Botany, Zaliuju ezeru str. 49, 08406 Vilnius 21, Lithuania

Bibliografia

• Andreev M.P. 2002. Dopolnenije k likhenoflore Kaliningradskoi oblasti Rossii: lishainiki kamenistykh substratov. Novosti Sist. Nizsh. Rast. 36: 68–72.
• Aptroot A., Czarnota P., Jüriado I., Kocourková J., Kukwa M., Lõhmus P., Palice Z., Randlane T., Saag L., Sérusiaux E., Sipman H., Sparrius L. B.,Suija A., Thüs H. 2005. New or interesting lichens and lichenicolous fungi found during the 5th IAL Symposium in Estonia. Folia Cryptog. Estonica 41: 13–22.
• Ceynowa-Giełdon M. 1998. Naziemne gatunki porostów z rodzaju Verrucaria (Lichenes, Verrucariaceae) na Kujawach i niektórych terenach sąsiednich. Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 5: 243–249.
• Ceynowa-Giełdon M. 1999. Leptogium byssinum (Lichenes, Collemataceae) na Kujawach i terenach sąsiednich nad dolną Wislą. Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 6: 227–234.
• Ceynowa-Giełdon M. 2001. Kalcyfilne porosty naziemne na Kujawach. Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 44 pp.
• C i e ś l i ń s k i S . 2003a. Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej. Phytocoenosis 15 (N.S.), Suppl. Cartogr. Geobot. 15: 1–430.
• C i e ś l i ń s k i S . 2003b. Czerwona lista porostów zagrożonych w Polsce Północno-Wschodniej. Monogr. Bot. 91: 91–106.
• Cieśliński S., Czyżewska K., Fabiszewski, J. 2003. Czerwona lista porostów wymarłych i zagrożonych w Polsce. Monogr. Bot. 91: 13–49.
• Czyżewska K., Motiejūnaitė J., Cieśliński S. 2005. New and noteworthy species of lichens and allied fungi from North-Eastern Poland. Acta Mycol. 40 (2): 277–291.
• Ernst G. 1993. Zur Ökologie und Verbreitung von Geisleria sychnogoniodes, einer bislang kaum bekannten terricolen Flechte. Herzogia 9: 321–337.
• Ernst G. 1995. Vezdaea leprosa – Spezialist am Straßenrand. Herzogia 11: 175–188.
• Fadeeva M.A., Golubkova N.S., Vitikainen O., Ahti T. 1997. Predvaritel‘nyj spisok lishajnikov Karelii i obitajushchikh na nikh gribov. Karel‘skij nauchnyj centr RAN. Petrozavodsk.
• Fałtynowicz W. 1992. The lichens of Western Pomerania (NW Poland). An ecogeographical study. Polish Bot. Stud. 4: 1–182.
• Fałtynowicz W. 1993. Steinia geophana (Nyl.) B. Stein. (In:) S. C i e ś liński, W. Fałtynowicz (eds.), Atlas of the geographical distribution of lichens in Poland. Part 1. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, p. 65– 67.
• Fałtynowicz W. 2003. The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. An annotated checklist. Biodiversity of Poland 6. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 435 pp..
• Fałtynowicz W., Marcinkowska E., Rutkowski P. 2000. Porosty rezerwatu „Dolina Zagórskiej Strugi” koło Rumii na Pojezierzu Kaszubskim. Acta Bot. Cassubica 1: 119–126.
• Fałtynowicz W., Królak D. 2001: Porosty rezerwatu „Jar Rzeki Raduni” na Pojezierzu Kaszubskim (pólnocna Polska). Acta Bot. Cassubica 2: 133–141.
• G i l b e r t O . L . 1996. The lichen vegetation of chalk and limestone streams in Britain. Lichenologist 28: 145–159.
• Gilbert O.L., Giavarini V.J. 1997. The lichen vegetation of acid watercourses in England. Lichenologist 29: 347–367.
• Halonen P., Kukwa M., Motiejunaite J., Lõhmus P., Martin, L. 2000. Notes on lichens and lichenicolous fungi found during the XIV Symposium of Baltic Mycologists and Lichenologists in Järvselja, Estonia. Folia Cryptog. Estonica 36: 17–21.
• Inashvilli C.N.1975. Sem. Collemataceae. (In:) O. B. Blum, A. V.Dombrovskaya, C N.Inashvilli, A. V.Piterāns, E. G. Roms, V. P. Savicz (eds), Opredeltel lishainikov SSSR. 3. Caliciaceae-Gyalectaceae. Nauka, Leningrad: 80–118.
• Jando K., Kukwa M. 2003. Porosty, grzyby naporostowe i nażywiczne projektowanego rezerwatu „Wiszące Torfowiska nad jeziorem Jaczno” oraz terenów przyleglych do jeziora Jaczno w Suwalskim Parku Krajobrazowym (Północno-Wschodnia Polska). Parki nar. Rez. przyr. 22 (1): 3–17.
• J ø r g e n s e n P. M. 1994. Further notes on European taxa of the lichen genus Leptogium, with emphasis on the small species. Lichenologist 26: 1–29.
• Jørgensen P.M., Motiejūnaitė J. 2005. Lemmopsis pelodes(Körb. ex Stein) Ellis found in Lithuania. Graphis Scripta 17 (1): 17–19.
• K e l l e r C . 2000. Die Wasserflechten der Teigtisch zwischen der Landmannsperre und dem kraftwerk Arnsein (Steiermark, Österreich). Herzogia 14: 49–58.
• Kondratyuk S.Ya, Khodosovtsev A.Ye., Zelenko S.D. 1998. The second checklist of lichen forming, lichenicolous and allied fungi of Ukraine. Phytosociocentre, Kiev.
• Kopachevskaya E.G. 1977. Sem. Verrucariaceae.In: K o p a c h e v s kaya E.G., Makarevich M.F., Oksner, A.N. Opredelitel` lishainikov SSSR. 4. Verrucariaceae-Pilocarpaceae: 7–54. Nauka, Leningrad.
• Kowalewska A., Jando K., Kukwa M. 2000. Lichens and lichenicolous fungi of the protected nature reserve “Przyjaźń”, protecting the forest support surrounded by the cultivated fields (Kaszuby lakes district, N. Poland). (In:) Pervaja Rosijskaya Likhenologicheskaya shkola i mezhdunarodnyj simpozium molodykh likenologov “Arktoalpijskaja flora. Okhrana lishainikov”. Programma i tezisy dokladov. Apatity: 75.
• K u k w a M. 2000: Porosty i grzyby naporostowe zachodniej cześci Pojezierza Ilawskiego (Polska pólnocna). Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 7: 281–297.
• Kuznetsova E.S., Himelbrant D. E. 2002. Dopolnenye k flore lishainikov Nizhesvirskogo zapovednika. Novosti Sist. Nizhsh. Rast. 36: 144–150.
• Lettau G. 1912. Beiträge zur Lichenenflora von Ost und Westpreussen. Festschrift zum 50 jährigen bestehen des preussischen botanischen vereins Königsberg 53: 17–91.
• L i p n i c k i L . (ed.). 1991. Porosty (Lichenes) Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. (In:) V Meeting of Polish lichenologists: 5-32. Inst. Bad. Ekspertyzy Nauk., Gorzów Wlkp.
• Lõhmus P., Saag L., Lõhmus A. 2003. Is there merit in identifying leprarioid crusts to species in ecological studies? Lichenologist 35: 187–190.
• Molitor F., Diederich P. 1997. Les pyrénolichens aquatiques du Luxembourg et leurs champignons lichénicoles. Bull. Soc. Nat. luxemb. 98: 69–92.
• Motiejūnaitė J. 2002a. Lapiškosios ir krūmiškosios kerpės (Ascomycetes lichenisati. Species foliosae et fruticosae). Lietuvos grybai 13(1). Valstiečių laikraštis, Vilnius.
• Motiejūnaitė J. 2002b. Diversity of lichens and lichenicolous fungi in the transboundary region of
• Marijampolė district (southern Lithuania). Botanica Lithuanica 8: 277–294.
• Motiejūnaitė J. 2003. Aquatic lichens in Lithuania. Lichens on submerged alder roots. Herzogia 16: 113–121.
• Motiejūnaitė J. 2005. Distribution of some rare and declining lichen species in lowland eastern and eastern-central Europe. Biologia (Bratislava) 60 (4): 357–363
• Motiejūnaitė J., Piterāns A., Suija A., Lõhmus P., Kuznetsova E., Tõrra T., Prigodina-Lukošienė I. 2006. New or noteworthy lichens, lichenicolous and allied fungi found during the 16th Symposium of Mycologists and Lichenologists in Latvia. Botanica Lithuanica (in prep.).
• Muchnik E.E. 2001. Konspekt lishainikov stepnykh i ostepnennykh mestoobitanij central‘nogo Chernozemja. Novosti Sist. Nizhsh. Rast. 35: 183–195.
• Nowak J., Tobolewski Z. 1975. Porosty polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, WarszawaKraków.
• Orange A. 1991. Notes on some terricolous species of Verrucaria. Lichenologist 23: 3–10.
• Orange A. 2000. Verrucaria elaeina, a misunderstood European lichen.Lichenologist 32: 411–422
• Oksner A.M. 1956. Flora lishainikiv Ukraini. Tom I. Akademiya Nauk Ukrainskoi RSR, Institut Botaniki, Kiev.
• P i t e r ā n s A . V. 1982. Lishainiki Latvii. Zinatne, Riga.
• P i t e r ā n s A . 2002. Lichens of Latvia. http://latvijas.daba.lv/scripts/db/saraksti/saraksti.cgi?d=keerpji&l=en. [Last modified: 20.05.2002].
• Randlane T., Saag A. (eds) 1999. Second checklist of lichenized, lichenicolous and allied fungi of Estonia. Folia Cryptog. Estonica 35: 1–132.
• Ru t k o w s k i P. 1993. Flora i ekologia porostów rezerwatu „Jar Rzeki Reknicy” na Pojezierzu Kaszubskim. Parki nar. Rez. przyr. 12 (4): 29–40.
• Ru t k o w s k i P. , S ł o w i k J . 1999. Flora porostów doliny Drwęcy w okolicach Nowego Miasta Lubawskiego. Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 6: 211–217.
• S h u s t o v M. V. 2002. Lishainiki Privolzhskoi vozvyshennosti. Novosti Sist. Nizsh. Rast. 36: 185–203.
• Søchting U. 1997. Laver. [In:] Rødliste 1997 over planter og dyr i Danmark. http://www.sns.dk/netpub/rodliste/72.htm
• S p a r r i u s L . B . 2 003. Contribution to the lichen floras of the Białowieża Forest and the Biebrza Valley (Eastern Poland). Herzogia 16: 155–160.
• Suija A., Nomm M., Boch S. 2005. New Estonian records. Lichens and lichenicolous fungi. Folia Cryptog. Estonica 41: 135–136.
• T h ü s H . 2002. Taxonomie, Verbreitung und Ökologie silicicoler Süßwasserflechten im außeralpinen Mitteleuropa. Bibl. Lichenol. 83: 1–214.
• Urbanavichene I.N., Urbanavichus G.P. 1999. K flore lishainikov khrebta Chamar-Daban (Juzhnoje pribaikalje). Novosti Sist. Nizhsh. Rast. 33: 161–171.
• Vedeneev A.M. 1999. Lishainiki Sarepty (Volgogradskaja oblastj). Bot. Zhurn. 84 (11): 100–107.
• Vitikainen O., Ahti T., Kuusinen M., Lommi S., Ulvinen T. 1997. Checklist of lichens and allied fungi of Finland. Norrlinia 6: 1–123.
• Wirth V., Schöller H., Scholtz P., Ernst G., Feuerer T., Gnüchtel A., Hauck M., Jacobsen P., John V., Litterski B. 1996. Rote Liste der Flechten (Lichenes) der Bundesrepublik Deutschland. Schriftenreihe für Vegetationskunde 28: 307–368.
• Woods R.G., Coppins B.J. 2003. A Conservation Evaluation of British Lichens. British Lichen Society. London.
• Zavarzin A.A., Katenina O.A., Kotlov Yu.V., Sokolova S.V. 1999. Lichens of St. Petersburg and Leningrad region. (In:) N . B . Balashova, A. A. Zavarzin (eds.), Biodiversity of the Leningrad region (Algae. Fungi. Lichens. Bryophytes. Invertebrates. Fishes and Pisciformes): 205–260. St. Petersburg University Press, St. Petersburg.

Uwagi

Rekord w opracowaniu