EN
This study investigated the effects of climate/soil conditions and crop competition on selected morphological traits, biomass productivity and some other biological aspects of the weedy species Avena fatua L. and Solanum nigrum L. The species examined came from arable fields differing with respect to soil type and crop species according to the following pattern: A. fatua (in maize – brown soil, in spring wheat – podsolic soil), S. nigrum (in maize – brown soil, in potatoes – podsolic soil). The investigations included measurements in their original habitats and in a controlled environment. Plants grown on fields with brown soil reached higher values of the evaluated traits as compared to those recorded for plants grown on a podsolic soil. The height of A. fatua was similar in both habitats because competitive ability of the crop balanced the soil effect. There were no differences in plant morphology and biomass productivity within the two species when plants were grown in the same soil/climate conditions but on different soils S. nigrum exhibited variation in plant height and biomass productivity. Both species similarly responded to reduced light that revealed differences between them in chlorophyll content. Seeds of A. fatua and S. nigrum, regardless of their origin, germinated better in darkness than in the light and seeds of both species were more able to germinate when they were collected from plants grown in the light conditions from above the crop canopy. All seeds of S. nigrum also germinated better under warm conditions (20°C).
PL
Przedmiotem przeprowadzonych badań była ocena wpływu warunków klimatyczno-glebowych oraz konkurencyjności rośliny uprawnej na wybrane cechy morfologiczne, produktywność biomasy oraz niektóre aspekty bilogiczne Avena fatua L. oraz Solanum nigrum L. Badane rośliny pochodziły z pól uprawnych o zróżnicowanych warunkach glebowych i roślinach uprawnych według schematu: A. fatua (kukurydza – gleba brunatna oraz pszenica jara – gleba płowa), S. nigrum (kukurydza – gleba brunatna, ziemniak – gleba płowa). Badania obejmowały pomiary w badanych siedliskach oraz doświadczenia w warunkach kontrolowanych. Rośliny rosnące na polach z glebą brunatną osiągnęły wyższe wartości odnośnie ocenianych parametrów w porównaniu do osobników rosnących na glebie płowej. Wysokość roślin A. fatua była taka sama dla obu siedlisk ponieważ zdolności konkurencyjne rośliny uprawnej zrównoważyły wpływ gleby. Nie zaobserwowano różnic w morfologii roślin i produktywności biomasy w obrębie gatunku, jeśli rośliny rosły w tych samych warunkach klimatyczno-glebowych. Solanum nigrum rosnąca w takich samych warunkach klimatycznych, lecz na różnych glebach wykazała zmienność w wysokości roślin i produktywności biomasy. Oba gatunki podobnie zareagowały na zmniejszoną intensywność światła, która ujawniła różnice w obrębie gatunku pod względem indeksu zawartości chlorofilu. Bez względu na pochodzenie, nasiona A. fatua i S. nigrum lepiej kiełkowały w ciemności niż przy dostępie światła. Nasiona S. nigrum lepiej kiełkowały w wyższych temperaturach (20°C bez względu na pochodzenie nasion. Nasiona badanych gatunków posiadały większą zdolność kiełkowania, gdy były zebrane z roślin rosnących w warunkach dostępu światła, przerastających roślinę uprawną.