EN
The fatty acid composition, tocopherols, carotenoids and phytosterol contents of the cold-pressed oils of rapeseeds originated from conventionally produced crops (industrial mixes and seeds of pure cultivars) and ecologically cultivated crops were investigated. The main fatty acids were oleic (60.07–64.44%), followed by linoleic (17.69–20.70%), and α-linolenic (8.07–9.95%). The oils contained γ- and α-tocopherol (29.89–37.37 mg/100 g and 19.33–33.45 mg/100 g, respectively), while the average content of total tocopherols was 58.89 mg/100 g. The concentration of total phytosterols ranged from 420.9 to 651.6 mg/100 g. The dominant phytosterols were β-sitosterol (229.6–316.3 mg/100 g), campesterol (144.2–247.3 mg/100 g), and brassicasterol (42.7–71.4 mg/100 g). The amount of total carotenoids varied from 8.89 to 19.53 mg/kg. Hierarchical cluster analysis (HCA) showed no clear differentiation of oils relying on rapeseeds cultivation method. Differences in the nutritional value between oils resulted more likely from genetic background of rapeseed varieties than cultivation method
PL
Celem pracy było zbadanie różnic między olejami tłoczonymi na zimno otrzymanymi z nasion rzepaku z upraw konwencjonalnych (mieszanek przemysłowych i nasion czystych odmian) i ekologicznych. Analizowane oleje porównano pod względem składu kwasów tłuszczowych oraz zawartości tokoferoli, fitosteroli i karotenoidów. Dominującymi kwasami tłuszczowymi były kwas oleinowy (60,07–64,44%), kwas linolowy (17,69–20,70%) i α-linolenowy (8,07–9,95%). Oznaczonymi tokoferolami były γ- i α-tokoferol (odpowiednio 29,89–37,37 mg/100 g i 19,33–33,45 mg/100 g), a średnia zawartość tokoferoli ogółem wynosiła 58,89 mg/100 g. Dominującymi fitosterolami były β-sitosterol (229,6–316,3 mg/100 g), kampesterol (144,2–247,3 mg/100 g) i brassikasterol (42,7–71,4 mg/100 g). Zawartość karotenoidów ogółem wynosiła od 8,89 do 19,53 mg/kg. Na podstawie wyników uzyskanych z zastosowaniem hierarchicznej analizy skupień (HCA) nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w wartości żywieniowej między olejami rzepakowymi tłoczonymi na zimno z nasion pochodzących z upraw ekologicznych i konwencjonalnych. Głównym czynnikiem różnicującym oleje pod względem wartości żywieniowej była różnorodność genetyczna odmian rzepaku, a nie metoda uprawy rzepaku