Animal remains from the archaeological excavation at Gromnik Hill (Rummelsberg) in Poland

• Autorzy: Chroszcz A. , Krupska A. , Janeczek M. , Pospieszny N. , Jaworski K. , Pankiewicz A.

Warianty tytułu

PL

Szczątki kostne zwierząt ze stanowiska archeologicznego na Górze Gromnik, Polska datowanych na wczesne średniowiecze i XV wiek

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Gromnik excavations were carried out between 2005 and 2007 as the part of an extensive scientific project. During the visual-comparative analysis the animal bone remains were identified and classified. The osteometric measurements and osteoarchaelo- gical analysis was carried out. The osteoarchaeological investigations proved the majority of bovine remains. The shoulder height estimated and the percentage of bone remains are similar to other medieval findings in Silesia. Some marks of human activity according to the animal body utilization were described. The x-ray investigation of bovine finger skeleton with pathological changes was done.

PL

Badania archeologiczne na górze Gromnik były prowadzone w latach 2005-2007 jako część szeroko zakrojonego programu badawczego. Podczas analizy wzrokowo-porównawczej pozyskane szczątki kostne zwierząt zostały zidentyfikowane i sklasyfikowane. Przeprowadzono badania osteometryczne i archeozoologiczne. Badania archeozoologiczne wykazały dominację pozostałości kostnych po bydle. Udział procen­towy szczątków pochodzących od poszczególnych gatunków zwierząt, jak i szacowana wysokość w kłębie odpowiadają wynikom uzyskanym z innych średniowiecznych stano­wisk archeologicznych na terenie Śląska. Opisano zauważone ślady aktywności ludz­kiej pozostawione na szczątkach kostnych. Ustalono prawdopodobny typ użytkowania zwierząt. Przeprowadzono badanie radiograficzne kości szkieletu palca bydła ze zmianami patologicznymi.

Słowa kluczowe

EN

animal remains; Gromnik Hill; Poland; archaeological excavation; archaeozoology; species differentiation; osteometry; cattle; bone remains

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Medicina Veterinaria
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.19-31,fig.,ref.

Twórcy

autor

Chroszcz A.

• Department of Animal Physiology and Biostructure, The Faculty of Veterinary Medicine, Wroclaw University of Environmental and Life Sciences, Kozuchowska 1/3, 51-631 Wroclaw, Poland

autor

Krupska A.

autor

Janeczek M.

autor

Pospieszny N.

autor

Jaworski K.

autor

Pankiewicz A.

Bibliografia

• Bartosiewicz L., 1997. Draught cattle, their osteological identification and history. Ann. Sei. Zool. 281,9-147.
• Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Bocheński Z., Tomek T., 2000. Podstawy archeozoologii. Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Boessneck J., 1956. Ein Beitrag zur Errechnung der Widerristhoehe nach Metapodienmasen bei Rindern. Zeitschrift Tierzuecht u. Zuechtungsbiol., 68, 75-90.
• Bökönyi S., 1974. History of domestic mammals in central and eastern Europe. Akademiai Kiado, Budapest.
• Całkin W., 1960. Izmiencziwost metapodii i jej znaczenie dla izuczenija krupnogo rogatego skota driewnosti. Bull. Moskovosk. Obsh. Ispytat. Prir., 65, 109-126.
• Chrószcz A., Krupska A., Pospieszny N., 2007. Szczątki kostne zwierząt ze średniowiecznego stanowiska archeologicznego na górze Gromnik, [w:] Jaworski K., Pankiewicz A. (Eds.). Gromnik. Z dziejów zasiedlenia i zagospodarowania szczytu. Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 129-142.
• Chrzanowska W., 1975. Die Knochenreste des Rindes (Bos primigenius f. taunts) aus fruehmittel- alterlichen Staedten Opole und Wrocław. Zool. Pol., 25 (2-3), 119-162.
• Chrzanowska W., Krupska A., 2001. Szkielety zwierzęce z wykopalisk w Sobótce z roku 2001. Śl. Spraw. Archeol., 43, 473^78.
• Chrzanowska W., Siembieda J., 2003. Pathologische Veraenderungen Haustierknochen von Mikulćice, [in:] Polacek L.(ed.). Studien zum Burgwall von Mikulćice. Institure of Archaelogy Czech Academy of Sciences Brno 5, 139-149.
• Cupere de B., Lentacer A., Neer van W., Waelkens M., Verslype L., 2000. Osteological Evidence for the Draught Exploitation of Cattle: First Applications of a new Methodology. Int. J. Osteoarch., 10, 254-267.
• Demidziuk K., 2007. Wrocławskie archiwalia aktowe sprzed 1945 roku do archeologii Gromnika, [w:] Jaworski K., Pankiewicz A. (Eds.). Gromnik. Z dziejów zasiedlenia i zagospodarowania szczytu. Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 25^ł8.
• Driesch von den A., 1976. Das Vermessen von Tierknochen aus vor- und fruehgeschichtlichen Siedlungen. Institut fuer Palaeoanatomie, Domestokationsforschung und Geschichte der Tiermedizin der LMU, Muenchen.
• Fock J., 1966. Metrische Untersuchungen an Metapodien einiger europaeischer Rindrassen, Dissertatio Muenchen.
• Gaik E., Gołaszewski J., Stelmach R., Zarzycka H., Maciejewski W., 2005. Przeworno. Historia i teraźniejszość. Przeworno.
• Howard M.M., 1963. The metrical attributes of two samples of bovine limb bones. J. Zool. Lond., 157,91-100.
• Jaworski K., Pankiewicz A., 2007. Badania archeologiczne na szczycie Gromnika po II Wojnie Światowej, [w:] Jaworski K, Pankiewicz A. (Eds.). Gromnik. Z dziejów zasiedlenia i zagospodarowania szczytu. Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 79-121.
• Krupska A., Chrzanowska W., 2003. Zwierzęce szczątki kostne z wielokulturowego stanowiska Wilkowice 8, woj. dolnośląskie, [in:] Gediga B., Archeologiczne Zeszyty Autostradowe, Badania na autostradzie A4. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wrocław 2(1), 355-369.
• Lasota-Moskalewska A. (Ed.). 2008. Archeozoologia. Ssaki. WUW, Warszawa.
• Małachowicz M., 2007. Dzieje zabudowy Gromnika, [in:] Jaworski K., Pankiewicz A. (Eds.). Gromnik. Z dziejów zasiedlenia i zagospodarowania szczytu. Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 49-78.
• Marciniak A., 2003. What is 'natural' in the archaeozoological Animals bone assemblage? Taphonomic and statistical arguments. Archeozool. Poznań-Katowice 21, 121-134.
• O'Regan H., Turner A., Sabin R., 2006. Medieval big cats remains from the Royal Menagerie in the Tower of London. Int. J. Osteoarch., 16, 385-394.
• Parizi-Meimandi A., Shakeri A.M., 2007. Abbatoir study of radiographic changes of bones and joints of digital region in cattle with abnormal claws. Vet. Arch., 77(2), 187-194.
• Pianowski Z„ 2004. Który Bolesław - problem początków architektury monumentalnej w Małopolsce, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce. Materiały z sesji naukowej. Gniezno, 20 -21 listopada 2003, 257-283.
• Profantova N., 2003. Mikulćice - pohrebiśte u 6. a 12. kostela. Spisy ARU, Brno.
• Skibniewski M., Kobryń H., Skibniewska E., 2007. Wysokość w kłębie bydła domowego średniowiecznej Polski. Med. Wet., 63(3), 369-372.
• Sobociński M., 1957. Co mówią szczątki zwierzęce o spożywaniu mięsa przez naszych przodków. Z Otchł. Wieków, 23, 205 207.
• Szeligowski E., Żakiewicz M., Kłos Z., Janicki M., Sterne J., 1997. Chirurgia Weterynaryjna Kulczyckiego. PWRiL, Warszawa.
• Wojtal P., 2007. Zooarchaeological studies of the late pleistocene sites in Poland. Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, Kraków.
• Wyrost P., 1979. Wyniki dotychczasowych badań archeozoologicznych nad kostnym materiałem wykopaliskowym z Ostrówka w Opolu, [w:] Ziarko S (red.). Kształtowanie się kultury wczesnopolskiej na Opolszczyźnie. WOINTiE, Opole, 105 -134.