Boski dar

• Autorzy: Czerwinska D.

Warianty tytułu

EN

A Divine Gift

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pomidory są bardzo popularnymi na całym świecie warzywami o barwach: czerwonej, różowej lub żółtej. Mogą być okrągłe, spłaszczone, podłużne, gruszkowate. Różnią się wielkością - są duże, średnie lub drobne. Stanowią bogate źródło wielu składników odżywczych (karotenoidy, witamina C, foliany, witamina K, potas). Wśród karotenoidow dominuje Sikopen, będący silnym przeciwutleniaczem. Krojenie, przecieranie, miksowanie i obróbka termiczna pomidorów zwiększają przyswajalność likopenu. Z pomidorów sporządza się przetwory: soki, sosy, przeciery, koncentraty, pasty, a także konserwowe i suszone pomidory. Zarówno świeże pomidory jak i przetwory pomidorowe mają wszechstronne zastosowanie kulinarne, o czym decyduje ich kwaskowaty smak i czerwona barwa. Stosuje się je do przygotowywania: zakąsek i przystawek, zup, dań mięsnych, rybnych, potraw z jaj, warzyw, makaronów, ryżu, kasz i ziemniaków oraz do sosów. Regularne spożywanie pomidorów, przetworów pomidorowych oraz potraw sporządzanych z tych produktów ma znaczenie w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów.

EN

Tomatoes are very popular around the world vegetables, which have red, pink or yellow colour. The tomato fruits can be round, flattened, elongated or pear-shape. They can have different size - tomatoes are large, medium and small (cherry). They are a rich source of many nutrients (carotenoids, vitamin C, folate, vitamin K, potassium). Among the carotenoids dominates lycopene, which Is a strong antioxidant. Cutting, liquidizing or mixing and thermal treatment of tomatoes increase lycopen bioavailability. The tomatoes shall be processed to juices, sauces, purees, concentrates, pastes and canned tomatoes and dried tomatoes. Both the fresh tomatoes and tomato products have versatile culinary use, because of their tart flavour and red colour. They are used for the preparation of appetizers and entrees, soups, meat dishes, fish dishes, egg dishes, dishes with legumes, pasta, rice, groats and potato dishes, vegetable dishes and sauces. Regular consumption of tomatoes, tomato products and dishes made from these products is important in the cardiovascular disease and cancer prevention.

Słowa kluczowe

PL

warzywa; pomidory; pomidor; Solanum lycopersicum; wartosc odzywcza; walory zdrowotne; likopen; potas; beta-karoten; witamina C; foliany; flawonoidy; zastosowanie kulinarne; przetwory warzywne; przecier pomidorowy; koncentrat pomidorowy; warzywa suszone; sos pomidorowy; sos chutney; zapobieganie chorobom; profilaktyka zywieniowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Przegląd Gastronomiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: 72
• Numer: 07-08
• Opis fizyczny: s.18-20,tab.,fot.

Twórcy

autor

Czerwinska D.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - SGGW, Warszawa

Bibliografia

• [1] Bogacz Krystyna. 2011. „Pomidor - idealne źródło witamin, substancji odżywczych i prozdrowotnych. Pomidor - owoc czy warzywo?" Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 55 (07-08): 34-35.
• [2] Górnicki Krzysztof, Agnieszka Kaleta, Ewa Golisz, Ewa Kukiełko, Andrzej Bryś, Joanna Bryś, Mariusz Sojak, Szymon Głowacki, Małgorzata Jaros, Weronika Bazylak. 2017. „Charakterystyka wybranych surowców i produktów roślinnych w aspekcie ich utrwalania różnymi metodami". Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• [3] Gwóźdź Ewelina, Piotr Gębczyński. 2015. „Prozdrowotne właściwości owoców pomidora i jego przetworów". Medycyna Rodzinna 4: 186-188.
• [4] Hallmann Ewelina, Ewa Rembialkowska, Janusz Lipowski, Krystian Marszalek. 2010. „Ocena wartości odżywczej oraz sensorycznej pasteryzowanego soku pomidorowego z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej". Journal ot Research and Applications in Agricultural Engineering 55 (3): 105-111.
• [5] Jaśkiewicz Teresa, Agnieszka Sagan, Andrzej Bochniak, Urszula Bronowicka -Mielniczuk, Beata Śląska-Grzywna, Izabela Kuna-Broniowska, Dariusz Andrejko, Justyna Wojtowicz, Joanna Olejnik. 2014. „Uwarunkowania oraz ocena spożycia przetworów pomidorowych wśród studentów". Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 16 (6): 167-174.
• [6] Knaflewski Mikołaj. 2010. „Uprawa warzyw w pomieszczeniach". Warszawa: Wydawnictwo PWRiL.
• [7] Korzeniowska-Ginter Renata, Aneta Ocieczek, Katarzyna Sarwa. 2011. „Wykorzystanie kulinarne pomidorów i przetworów pomidorowych w aspekcie właściwości prozdrowotnych." Stomatologia i Chemia Toksykologiczna 44 (3): 1015-1018.
• [8] „Kuchnia polska". Praca zbiorowa. 2005. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• [9] Kurp Lidia, Marzena Danowska-Oziewicz, Beata Loba, Mirosława Karpińska -Tymoszczyk, Anna Draszanowska, Katarzyna Przybyłowicz. 2017. „Comparative assessment of selected ketchups available in retail trade". Towaroznawcze Problemy Jakości (4), 118-126.
• [10] Kurzeja Ewa, Małgorzata Stec, Katarzyna Pawłowska-Góral, Magdalena Dudek, Maria Wardas. 2009. „Wpływ obróbki termicznej na właściwości antyoksydacyjne soków z wybranych odmian pomidora". Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 42 (3): 861-864.
• [11] Mitek Marta, Krzysztof Leszczyński. 2014. „Wybrane zagadnienia z technologii żywności pochodzenia roślinnego". Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• [12] Nasir Muhammad Umar, Sarfraz Hussain, Saqib Jabbar. 2015. „Tomato processing, lycopene and health benefits: A review." Science Letters 3 (1): 1-5.
• [13] Nowak Krystyna, Barbara Żmudzińska-Żurek. 2009. „Pomidory - najlepsze źródło likopenu." Przemysł Spożywczy 63: 26-29.
• [14] „Pomidory. 180 wyjątkowych przepisów". 2012. Opracowanie zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Publicat.
• [15] „Pomidory. 50 łatwych przepisów. Poradnik kulinarny zawierający przepisy na dania z Pomidorów". 2012. Warszawa: Wydawnictwo Olesiejuk.
• [16] Skiepko Natalia, Iwona Chwastowska-Siwiecka, Jacek Kondratowicz. 2015. „Właściwości likopenu i jego wykorzystanie do produkcji żywności funkcjonalnej." Żywność Nauka Technologia Jakość 6 (103): 20-32