PL
Badania prowadzono w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach. Czynnikiem I rzędu były odmiany łubinu wąskolistnego: Sonet, Graf, Wersal i Boruta, a czynnikiem II rzędu - termin zbioru: 1-2 tygodnie od końca kwitnienia, II - 4 tygodnie od końca kwitnienia, III - faza dojrzałości pełnej. Zawartość białka, tłuszczu, włókna, BAW i popiołu oznaczono w Instytucie Agrofizyki PAN w Lublinie za pomocą spektrometru bliskiej podczerwieni Oxford QN 1000. Wraz z opóźnianiem terminu zbioru zwiększał się plon nasion wszystkich badanych odmian łubinu. Najwyższe plony uzyskano podczas zbioru przeprowadzonego w fazie pełnej dojrzałości nasion. Mimo że wraz z dojrzewaniem zmniejszała się zawartość białka w nasionach, to największy plon tego składnika uzyskano wówczas, gdy nasiona zbierane były w terminach późniejszych. Decydujący wpływ na plon białka miał bowiem plon nasion, którego wysokość zmieniała się w większym stopniu w zależności od terminu zbioru niż zawartość białka w nasionach. Znacznie większe różnice spowodowane uwarunkowaniami genetycznymi oraz stopniem dojrzałości nasion wystąpiły w odniesieniu do zawartości tłuszczu. Wraz z dojrzewaniem zwiększała się istotnie zawartość tego składnika w nasionach wszystkich badanych odmian łubinu. Mając na uwadze wielkość plonu i jego jakość, nie należy zbytnio przyspieszać terminu zbioru łubinu wąskolistnego pomimo większego ryzyka strat spowodowanych pękaniem strąków i samoosypywaniem się nasion.
EN
The experiment was conducted at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation - National Research Institute in Puławy. The 1st factor comprised 4 cultivars of narrow-leaved lupin: Sonet, Graf, Wersal and Boruta, and the 2nd factor - three dates of harvest: 1-2 weeks from the end of flowering, II - 4 weeks from the flowering, III - full maturity. Content of protein, fat, fibre, NFE and ash was determined at the Institute of Agrophysics, PAS in Lublin, with near infrared radiation spectrometer - Oxford QN 1000. It was found that seed yield of all tested cultivars increased together with delaying the harvest date. The highest yields were obtained at full maturity although the content of protein in seeds was decreasing following their maturation. Seed yield had crucial effect on protein yield which was changing in the greater degree due to the date of harvest than protein content in seeds. Considerable greater differences occurred in relation to fat which were caused by cultivar genetic properties and the level of seed maturity. Content of this component increased together with maturation in all lupine cultivars studied. Keeping in mind the yield and its quality and greater risk of yield losses caused by dehiscence and self-shedding of seeds, the date of narrow-leaved lupin harvest should not be excessively accelerated.