EN
The sicula of Kozlowskitubus erraticus has been examined with TEM. The upper portion ot prosicula is three-layered, the middle layer being a mesh. Its bottom consists of an attenuated, almost structureless membrane. The metasicula is made of strongly variable fuselli, built of fusellar and sheet tabric only (Dictyonema type ot fuselli). The evidence available indicates that mesh fabric is the main component in all discophorous and in part ot nematophorous prosiculae (structural type "A"). Only some nematophorous prosiculae are lacking the mesh component and therefore constitute structural type "B". The striking similarity ot the sicula described with the embryonal vesicle ot Rhabdopleura may not be evaluated until more becomes known on latter's ultrastructure.
PL
Współczesne kontrowersje wokół pochodzenia i stanowiska systematycznego graptolitów (por. Urbanek 1976a, 1978) wymagają zbadania sikuli Kozlowskitubus erraticus, która wykazuje uderzające podobieństwo do pęcherzyka embrionalnego Rhabdopleura compacta (Stebbins 1970; Kozłowski 1971). Sikula wspomnianego graptolita, zbadana na skrawkach ultracienkich za pomocą transmisyjnego mikroskopu elektronowego, wykazała, że prosikula jest tu trójwarstwowa, przy czym środkowa warstwa ma budowę gąbczastą. Podstawa prosikuli ma ściankę złożoną ze scieniałej, prawie bezstrukturalnej błony. Natomiast metasikula składa się z fuzelusów bardzo zmiennych pod względem kształtu i wielkości. Fuzelusy te zbudowane są jedynie z tworzywa fuzelarnego i blanki zewnętrznej (typ fuzellusów Dictyonema, Urbanek 1976b). Istniejące dane świadczą o tym, że prawdopodobnie u wszystkich dyskoforycznych i części nematoforycznych prosikul warstwa gąbczasta jest głównym składnikiem ściany (typ strukturalny “A”). Tylko pewne nematoforyczne prosikule są pozbawione tej warstwy i stanowią typ strukturalny “B”. Uderzające podobieństwo morfologiczne opisanej sikuli do pęcherzyka embrionalnego Rhabdopleura będzie mogło być ocenione po poznaniu ultrastruktury tego ostatniego.
RU
В свете современных разногласий по поводу происхождения и систематического положения граптолитов (ср. Урбанек 1976а, 1978) особое значение приобретает изучение сикулы Kozlowskitubus erraticus, которая характеризуется необычайным сходством с эмбриональным пузырьком Rhabdopleura compacta (Stebbins 1970; Kozłowski 1971). Исследование ультратонких срезов сикулы данного граптолита с помощью трансмиссионного электронного микроскопа показало, что её просикула состоит из трёх слоев, причем срединный слой имеет губчатое строение. Стенка основания просикулы состоит из истончённой почти бесструктурной плёнки. Метасикула, в свою очередь, складывается из фюзеллюсов, отличающихся большой изменчивостью по форме и величине. Фюзелюсы состоят исключительно из фкюзеллярного материала и наружной оболочки (тип фюзеллюсов у Dictyonema, Урбанек 1976). Полученные данные свидетельствуют о том, что главным строительным материалом стенок у всех дискофорных и части нематофорных просикул является, повидимому, губчатый слой (структурный тип „А”). Только у некоторых нематофорных просикул этот слой отсутствует, и они относятся к структурному типу „В”. Объяснение разительного морфологического сходства между указанной сикулой и эмбриональным пузырьком Rhabdopleura станет возможным лишь в результате ультраструктурных исследований последнего.