Zmiany cen detalicznych artykułów żywnościowych w Polsce w latach 2003-2015

• Autorzy: Swietlik K.

Warianty tytułu

EN

Changes of retail prices for foodstuffs in Poland in 2003-2015

RU

Izmenenija roznichnykh cen produktov pitanija v Pol'she v 2003-2015 gg.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem rozważań jest zobrazowanie kierunków i stopnia zmienności cen detalicznych żywności i napojów bezalkoholowych w Polsce oraz zdiagnozowanie przyczyn zróżnicowania skali tych przemian. Analizą objęto lata 2003-2015. Podstawowym źródłem danych są opracowywane przez GUS (publikowane i niepublikowane) szeregi czasowe charakteryzujące badane kategorie cenowe. W pracy posłużono się głównie metodami statystyki opisowej i porównawczej. Na podstawie analiz materiału empirycznego oszacowano, że w 2015 roku, w porównaniu z 2003 rokiem, żywność i napoje bezalkoholowe podrożały realnie o 8,3%, w tym żywność o 9,5%. Oznacza to odwrócenie, utrzymującego się w latach 1990-2003, trendu relatywnego obniżania cen tych produktów. Poszukując przyczyn tego zjawiska zauważono, że bezpośrednio po przystąpieniu Polski do UE wzrost cen był spowodowany procesami integracji, zaś w latach 2007-2015 – głównie czynnikami o charakterze globalnym.

EN

An aim of considerations is to illustrate the directions and the degree of variability of retail prices of foodstuffs and soft drinks in Poland as well as to diagnose the reasons for differentiation of the scale of those changes. The analysis covered the period of 2003-2015. The basic source of data is the worked out by the CSO (published and not published) time series characterising the price categories in question. In her study, the author used mainly the methods of descriptive and comparative statistics. Based on the analyses of the empirical material it was estimated that in 2015, vis-à-vis 2003, foodstuffs and soft drinks went up in real terms by 8.3%, of which foodstuffs by 9.5%. This means a reversal of the retaining in 1990-2003 trend of a relative reduction of prices for these products. Seeking for the reasons of this phenomenon, it was noticed that directly upon Poland’s accession to the EU the price growth was caused by the integration processes, whereas in 2007-2015 – mainly by factors of the global nature.

RU

Цель рассуждений – представить направления и степень изменчивости розничных цен продуктов питания и безалкогольных напитков в Польше, а также диагноз причин дифференциации масштаба этих изменений. Анализ охватил 2003-2015 гг. Основной источник данных -разрабатываемые ЦСУ (публикуемые и непубликуемые) временные ряды, характеризующие изучаемые ценовые категории. В работе использовали прежде всего методы описательной и сравнительной статистики. На основе анализов эмпирического материала оценили, что в 2015 г., по сравнению с 2003 г., продукты питания и безалкогольные напитки подорожали реально на 8,3%, в том числе продукты питания – на 9,5%. Это обозначает обратный тренд, сохранявшийся в 1990-2003 гг., относительного снижения цен этих продуктов. Ведя поиск причин этого явления, заметили, что непосредственно после входа Польши в ЕС рост цен был вызван процессами интеграции, тогда как в 2007-2015 – в основном, факторами глобального характера.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Handel Wewnętrzny
• Rocznik: 2016
• Tom: 62
• Numer: 6
• Opis fizyczny: s.181-196,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Swietlik K.

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej-Państwowy Instytut Badawczy, ul.Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa

Bibliografia

• Biuletyn Statystyczny” (2016), nr 2, GUS Warszawa.
• Begg D, Fischer S., Dornbusch R. (1993), Ekonomia, t.1., PWE, Warszawa.
• Ceny w gospodarce narodowej w 2008 r. (2009), GUS, Warszawa.
• Ceny w gospodarce narodowej w 2014 r. (2015), GUS, Warszawa.
• Ceny w gospodarce narodowej w 2015 r. (2016), GUS, Warszawa.
• Chojna J. (2011), Ceny na głównych światowych rynkach towarowych, (w:) Koniunktura gospodarcza świata i Polski w latach 2009-2012, Raporty, IBRKK, Warszawa.
• Classification of Individual Consumption by Purpose (2014), Eurostat, http://ec.europa.en/eurostat/statistics.explained/index.php/Glossary:Classification_of_individual_consumption_by_purpose(COICOP) [dostęp: 11.04.2016].
• Czaja I., Wach K. (2009), Zmiany obrotów w handlu zagranicznym Polski przed akcesją i po akcesji do Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 799.
• Daszkowska E. (2008), Przyczyny i odczuwalne skutki kryzysu żywnościowego pierwszej dekady XXI wieku. Działania stabilizujące sytuację, podejmowane przez Unię Europejską i Bank Światowy, “Journal of Agribusiness and Rural Development”, No. 4(10).
• Demke M., Pangrazio G., Maety M. (2009), Country Responses to the Food Security Crisis: Nature and Preliminary Implications of the Policies Pursued, FAO, Roma.
• FAO Food Price Index. (2016), FAO, Roma, http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en [dostęp:07.04.2016].
• Food Price Watch (2014), “The World Bank”, Iss. 16, February, Washington, http://www.worldbank.org [dostęp: 26.08.2015].
• Gwiazda A. (2008), Wzrost cen żywności na świecie – przyczyny i prognozy, „Wspólnoty Europejskie”, nr 3.
• HICP – annual data (2016), Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database [dostęp: 07.04.2016].
• Kursy walut. Archiwalne kursy walut (2016), NBP, Warszawa, http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/kursy/arch_a.html [dostęp:07.04.2016].
• Malcher-Michalska D. (2012), Uwarunkowania zmienności cen na międzynarodowych rynkach rolnych w okresie 2007-2010, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 122.
• Noga M. (2009), Makroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Pawlak K. (2014), Zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi po akcesji do Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie”, „Problemy Rolnictwa Światowego”, t. 14(29), z. 2.
• Polski handel zagraniczny w latach 2001-2005. (2005), Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, http://www.mg.gov.pl/Analizy+i+prognozy/Analizy+z+obszaru+handlu+zagranicznego [dostęp:03.09.2015].
• Raport o inflacji. Lipiec 2007 (2007), NBP, RPP, Warszawa.
• Raport o inflacji. Lipiec 2011 (2011), NBP, RPP, Warszawa.
• Rolnictwo w 2003 r. (2004), GUS, Warszawa.
• Slowing, Growth, Rising, Risk. World Economic Outlook. September 2011 (2011), IMF, Washington.
• Szczęśniak A. (2005), 2004 czyli rok drogiej ropy, http://www.szczesniak.pl/310 [dostęp: 07.04.2016].
• Świetlik K. (2004a), Ceny żywności w procesie integrowania Polski z Unią Europejską, „Wspólnoty Europejskie”, nr 5.
• Świetlik K. (2004b), Wpływ akcesji do Unii Europejskiej na ceny żywności w Polsce, „Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy”, nr 501, IERiGŻ, Warszawa.
• Świetlik K. (red.) (2006), Popyt na żywność. Stan i perspektywy, „Analizy Rynkowe”, nr 7, IERiGŻ, ARR, MRiRW, Warszawa.
• Świetlik K. (2008), Ceny żywności w procesie rynkowych przemian polskiej gospodarki (1994-2004), „Studia i Monografie”, nr 141, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Świetlik K. (2009), Cenowe dylematy rynku żywnościowego w 2009 r., „Przemysł Spożywczy”, nr 6.
• Świetlik K. (2011), Ceny żywności w 2011 r. i przewidywane ich zmiany w 2012 r., „Przemysł Spożywczy”, nr 4.
• Świetlik K. (red.) (2012), Popyt na żywność. Stan i perspektywy, seria: „Analizy Rynkowe”, nr 13, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.
• Świetlik K. (2013), Konsumpcja i ceny żywności pod presją spowolnienia gospodarczego, „Handel Wewnętrzny”, nr 2.
• The State of Agricultural Commodity Markets 2009. High food prices and the food crisis – experiences and lessons learned. (2009), FAO, Roma, http://www.fao.org/docrep/fao/012/i0854e/i0854e/pdf [dostęp: 05.09.2015].
• Ter-Minassian T., Allen M., Johnson S. (2008), Food and Fuel Prices-Recent Developments, Macroeconomic Impact, and Policy Responses, IMF, Washington, June 30, http://www.imf.org/external/np/pp/eng/2008/063008.pdf [dostęp: 05.09.2015].
• Wyniki produkcji roślinnej w 2010 r. (2011), GUS, Warszawa.
• Wyniki produkcji roślinnej w 2015 r. (2016), GUS, Warszawa.
• Zawojska A. (2011), Czy spekulacje finansowe wpływają na międzynarodowe ceny towarów rolno-żywnościowych?, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie”, „Problemy Rolnictwa Światowego”,t. 11(26).