Problem próchnicy u dzieci z obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w województwie lubelskim

Warianty tytułu

EN

Problem of dental caries in rural children with particular consideration of situation in the Lublin Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie i cel pracy. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) próchnica jest to proces patologiczny, miejscowy, pochodzenia zewnątrzustrojowego, prowadzący do odwapnienia szkliwa, rozpadu twardych tkanek zęba i w konsekwencji tworzenia ubytku. Zachorowalność na próchnicę zwiększa się wraz z wiekiem, zbliżając się do 100% u dzieci między 6. i 7. rokiem życia. Polska jest jednym z niewielu krajów Europy, w którym nie udało się zmniejszyć zapadalności na próchnicę u dzieci pomimo zaleceń WHO na rok 2000, mających na celu obniżenie frekwencji próchnicy wśród dzieci 6-letnich do poziomu 50%. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie i porównanie stanu zdrowia jamy ustnej dzieci z obszarów wiejskich i miejskich oraz wskazanie przyczyn i możliwych rozwiązań tego problemu, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na obszarze województwa lubelskiego. Skrócony stan wiedzy. Aktualne dane na temat stanu zdrowia jamy ustnej w naszej populacji czerpiemy z ogólnopolskich badań realizowanych na zlecenie Ministerstwa Zdrowia. Główny problem w zakresie zdrowia jamy ustnej w naszym społeczeństwie dotyczy częstości występowania próchnicy wczesnej, która dotyczy dzieci do 3. roku życia. Statystycznie ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma zęby z ubytkami próchnicowymi. Z danych Ogólnopolskiego Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej populacji polskiej w latach 2013–2015 wynika, iż jedynie 20,4% dzieci 12-letnich jest wolnych od próchnicy, 21,3% z terenów miejskich i 19,2% z terenów wiejskich. W województwie lubelskim – 16,2%. Podsumowanie. Za katastrofalny stan zdrowia jamy ustnej dzieci w polskiej populacji w dużej mierze odpowiada ograniczona dostępność do zabiegów profilaktyczno-leczniczych świadczonych w ramach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Jednym z założeń ministerialnego programu monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej jest wyrównywanie różnic w dostępie do edukacji prozdrowotnej oraz położenie nacisku na zabiegi profilaktyczno-lecznicze w zależności od lokalizacji i regionu [1]. W realizacji tego celu w odniesieniu do dzieci z obszarów wiejskich trafnym rozwiązaniem mogą okazać się dentobusy.

EN

Introduction and objective. According to the World health Organization (WHO), dental caries is a pathological, local process of extracorporeal origin, leading to decalcification of the enamel, disintegration of hard dental tissue and, in consequence, development of decay. Morbidity due to caries increases with age, reaching up to 100% in children aged between 6–7. Poland is among the few European countries where efforts to reduce morbidity due to dental caries in children have been unsuccessful, despite the WHO recommendations for 2000, aimed at a decrease in the frequency of dental caries among 6-year-old children to the level of 50%. The objective of the presented study was demonstration and comparison of the state of the oral cavity in children from rural and urban areas, and indicate the causes and possible solutions to this problem, with particular consideration of the situation in the Lublin Region. Brief state of knowledge. Up-to-date data concerning the state of oral health in Polish population come from all-Polish studies conducted by order by the Ministry of Health. The main problem concerning oral health in our society is the frequency of occurrence of early childhood caries, affecting children aged up to 3 years. Statistically, more than 50% of children aged 3 have decayed teeth. Data from the All-Polish Oral Health Monitoring carried out among the Polish population during the period 2013–2015, showed that only 20.4% of children aged 12 are free from caries, 21.3% from urban areas and 19.2% from rural areas; in the Lublin Region – 16.2%. Summing up. The limited availability of prophylactic-therapeutic procedures provided within the Act in the matter of health services financed from public resources, to a great extent is responsible for the disastrous state of oral health of children in the Polish population. Among the assumptions of the Ministry programme for the monitoring of oral health is the levelling of differences in access to health promoting education, and placing emphasis of prophylactic-therapeutic procedures, according to the localization and region [1]. In order to attain this goal with respect to children from rural areas, dentobuses may be an on point solution.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
• Rocznik: 2017
• Tom: 23(52)
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.134–137,bibliogr.

Twórcy

Bibliografia

• 1. Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2013–2015, http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/monitjamyust_progr2013_20130510.pdf (dostęp: 13.05.2017).
• 2. Pawka B, Dreher P, Herda J i in. Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym. Probl Hig Epidemiol. 2010; 91(1): 5–7.
• 3. Woynarowska B (red.). Zapobieganie próchnicy zębów i chorobom przyzębia. Profilaktyka w pediatrii, Wyd. 2. Warszawa, PZWL; 2008.
• 4. Szymańska J, Szalewski L. Próchnica zębów mlecznych w populacji polskich dzieci w wieku 0,5–6 lat. Zdr Publ. 2011; 121(1): 86–9.
• 5. Dybiżańska E, Pierzynowska E, Strużycka I, Zawadziński M, Wierzbicka M. Występowanie próchnicy u dzieci 12-letnich w Polsce w okresie kolejnych zmian zarządzania i finansowania opieki zdrowotnej. Stom Współcz. 2004; 11, 4: 8–13.
• 6. Arnljot H, Barmes D, Cohen L, Hunter P, Ship I. Oral Health Care Systems – an International Collaborative Study. World Health Organization, Geneva 1985: 147–160.
• 7. Chen M, Andersen R, Barmes D, Leclerq M, Lyttle C. Comparing Oral Health Care Systems – a Second International Collaborative Study. World Health Organization, Chicago 1997: 136–151.
• 8. Bromblik A, Wierzbicka M, Szatko F. Wpływ warunków środowiskowych na zapadalność i przebieg próchnicy zębów u dzieci. Czas Stomatol. 2010; 63(5): 301–309.
• 9. Banaszek D. Świadomość i zachowania zdrowotne matek objętych edukacją stomatologiczną w szkole rodzenia oraz stan narządu żucia ich dzieci w wieku 2–5 lat. Nowa Stomat. 2006; 4: 140–145.
• 10. Jańczuk Z. Stan narządu żucia populacji polskiej. Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 1990: 18–29.
• 11. Wierzbicka M, Szatko F, Radziejewska M, Rucińska K, Zawadziński M. Stan zdrowia jamy ustnej dzieci w wieku 6 lat. W: M. Wierzbicka (red.). Ogólnokrajowy monitoring zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań – 2000. Instytut Stomat. AM w Warszawie, Katedra Hig. i Epidem. AM w Łodzi, Warszawa 2000: 10–42.
• 12. Najwyższa Izba Kontroli. Dostępność i finansowanie opieki stomatologicznej ze środków publicznych. Nr ewid. 131/2013/P/12/124/K z dnia 02.07.2013 r.
• 13. Hallas D, Fernandez J, Lim L, Carobene M. Nursing strategies to reduce the incidence of early childhood caries in culturally diverse populations. J Pediatr Nurs. 2011; 26: 248–256.
• 14. Kaczmarek U, Grzesiak I. Częstość i intensywność próchnicy u dzieci do 3. roku życia ze żłobków wrocławskich. Porad Stomatol. 2005; 9: 4–7.
• 15. Kuśmierz K, Kulsharova A, Smoleń K, Marcyniuk P, Węgrzyniak M. Innowacyjny organizacyjnie model prewencji stomatologicznej, Med Og Nauk Zdr. 2016; 22(3): 187–189.
• 16. http://samorzad.pap.pl/depesze/podatki/152466/Zadbac-o-zeby--Gminy-walcza-z-prochnica-u-dzieci (dostęp: 13.05.2017).

Identyfikatory

DOI

10.26444/monz/75550