Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet stosowanych w żywieniu pacjentów na przykładzie wybranego szpitala Wielkopolski

• Autorzy: Orkusz A. , Zajac E.

Warianty tytułu

EN

Assessment of the energy and nutritional values of diets used in patients on the example of a chosen hospital in Great Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dieta chorych w szpitalu powinna odpowiadać wysokim standardom żywienia. Jednak żywienie w szpitalach na terenie Polski od lat budzi wiele zastrzeżeń i w wielu przypadkach nie spełnia zasad racjonalnego odżywiania. Celem pracy była ocena wartości energetycznej i odżywczej posiłków serwowanych w szpitalu na podstawie teoretycznej analizy jadłospisów z zastosowaniem programu komputerowego Dieta 4D. Obliczono wartość energetyczną, zawartość: białka, tłuszczu, węglowodanów; składników mineralnych: Ca i Fe, oraz witamin A i C dla 28 całodziennych jadłospisów szpitalnych z czterech pór roku: wiosny, lata, jesieni i zimy. Średnia wartość energetyczna racji kształtowała się na prawidłowym poziomie. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na brak zbilansowania zawartości składników odżywczych w całodziennych racjach pokarmowych pacjentów. W badanych racjach pokarmowych uwidoczniły się nieprawidłowości związane ze zbyt dużą zawartością tłuszczów w stosunku do norm. Poniżej normy w analizowanych jadłospisach szpitalnych była zawartość węglowodanów, wapnia i witaminy C. Powyżej normy w badanych racjach pokarmowych kształtowała się zawartość witaminy A i żelaza. Sugeruje to konieczność edukacji pracowników szpitala w zakresie prawidłowego żywienia pacjentów.

EN

Patients nutrition in hospital should fulfill high nutrition standards. For many years nutrition in Polish hospitals has risen certain concern, and in many cases it does not fulfill the principles of rational nutrition. The aim of this study was the energetic and nutritional evaluation of meals served in hospital based on a theoretical analysis of the menus using the Diet 4D computer program. The energy values, contents of protein, fat, carbohydrates, mineral ingredients: Ca, Fe, vitamins: A, C, were calculated for twenty eight hospital menus of four seasons: spring, summer, autumn and winter. The average caloric value of a food ration was at a correct level. The results of the conducted research indicate lack of balanced content of essential nutrients in patients daily food rations. In the rations incorrectness was found connected with too big – due to the norms – intake of fats. The diet was characterized by low carbohydrates content. The deficient intake in relation to the standards was observed for calcium and vitamin C. High dietary content of vitamin A and iron was found. The results indicate the need for nutritional education of hospital staff.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; Wielkopolska; szpitale; pacjenci; dieta; wartosc odzywcza; wartosc energetyczna; zalecenia zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauki Inżynierskie i Technologie
• Rocznik: 2015
• Numer: 3(18)
• Opis fizyczny: s.35-46,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Orkusz A.

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław

autor

Zajac E.

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Arslan Y., Kiziltan G., 2010, Nutrition-related cardiovascular risk factors in hemodialysis patients, Journal of Renal Nutrition, 20, s. 185-192.
• Berg A.O., 2003, Screening for osteoporosis in postmenopausal women: recommendations and rationale, American Journal of Nursing, 103 (1), s. 73-80.
• Biernat J. (red.), 2009, Wybrane zagadnienia z nauki o żywieniu człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
• Bolesławska I., Przysławski J., Schlegel-Zawadzka M., Grzymisławski M., 2009, Zawartość składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych kobiet i mężczyzn stosujących dietę tradycyjną i „optymalną” – analiza porównawcza, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4 (65), s. 303-311.
• Całyniuk B., Grochowska-Niedworok E., Misiarz M., Podniesińska R., 2011, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet na przykładzie wybranego szpitala województwa śląskiego, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 3, s. 434-441.
• Ciborowska H., Rudnicka A., 2009, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Elders P.J., Lips P., Netelenbos J.C., Van Ginkel F.C, Khoe E., Van der Vijgh W.J., Van der Stelt P.F., 1994, Long-term effect of calcium supplementation on bone loss in perimenopausal women, Journal of Bone and Mineral Research, 9, s. 963-970.
• Figurska-Ciura D., Brzezińska A., Żechałko-Czajkowska A., 2004, Ocena wartości odżywczej diet szpitalnych, Materiały VI Krajowych Warsztatów Żywieniowych, Kraków.
• Grajek W., 2004, Rola przeciwutleniaczy w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1 (38), s. 3-11.
• Grzesińska W., Tomaszewska M., Bilska B., Trafiałek J., 2014, Optymalizacja uwarunkowań wyboru systemu dystrybucji posiłków w żywieniu szpitalnym, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4 (95), s. 188-200.
• Ho L., Wang H.H., Peng Y.S., Chiang C.K., Huang J.W., Hung K.Y., Hu F.C., Hu K.D., 2008, Clinical uutility of malnutrition-inflammation score in maintenance hemodialysis patients: Focus on identifying the best cut – off point, American Journal of Nephrology, 28, s. 840-846.
• Informacja o wynikach kontroli żywienia i utrzymania czystości w szpitalach publicznych, 2009, www.nik.gov.pl/plik/id,95,vp,95.pdf.
• Jarosz M. (red.), 2011, Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, Wydawnictwo Instytutu Żywności i Żywienia, Warszawa.
• Jarosz M., Respondek W., Wolnicka K., Sajór I., Wierzejska R., 2012, Zalecenia dotyczące żywienia i aktywności fizycznej, [w:] Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, red. M. Jarosz, Wydawnictwo Instytutu Żywności i Żywienia, Warszawa.
• Kardasz M., Ostrowska L., 2012, Ocena sposobu żywienia pacjentów hemodializowanych o zróżnicowanym stopniu odżywienia, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 63, 4, s. 463-468.
• Kłos K., Bertrandt J., Jałocha Ł., Matuszewski T., Abramowicz M., 2007, Wartość energetyczna i odżywcza diet stosowanych w żywieniu i ich ocena przez pacjentów wybranego oddziału klinicznego w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 58, 1, s. 267-271.
• Kozłowska-Wojciechowska M., 2009, Praktyczne wskazówki do żywienia człowieka chorego, [w:] Żywienie człowieka zdrowego i chorego, PWN, Warszawa.
• Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 2005, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo PZWL, Warszawa.
• Małgorzewicz S., Lichodziejewska-Niemierko M., Rutkowski R., Łysiak-Szydłowska W., 2004, Ocena sposobu żywienia pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek w okresie leczenia nerkozastępczego, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 31, 3, s. 211-218.
• Marcinowska-Suchowierska E., 2001, Miejsce wapnia i witaminy D, Przewodnik Lekarski, 4, 4, s. 34-41.
• Misiorowski W., 2004, Rola wapnia oraz witaminy D i jej aktywnych metabolitów, Przewodnik Lekarski, 10, s. 97-101.
• Orkusz A., Włodarczyk A., 2014, Ocena żywienia dzieci w wieku przedszkolnym na podstawie jadłospisów, Nauki Inżynierskie i Technologie, 1 (12), s. 72-81.
• Peckenpaugh N.J., 2011, Podstawy żywienia i dietoterapia, red. wyd. polskiego D. Gajewska, Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
• Pokrzywa P., Cieślik A., 2008, Ocena sposobu żywienia pacjentów w szpitalach województwa małopolskiego, Żywność. Nauka. Technologia Jakość, 1 (56), s. 138-145.
• Przysiężna E., Klisz P., Orkusz A., 2002, Oszacowanie zawartości składników mineralnych w racjach pokarmowych młodzieży szkolnej, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1 (30), s. 132-140.
• Pysz M., Pisulewski P.M., Tokarska A., 2004, Ocena sposobu żywienia pacjentów w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, Materiały VI Krajowych Warsztatów Żywieniowych, Kraków, s. 46-47.
• Pysz-Izdebska K., Leszczyńska T., Kopeć A., Nowacka E., Bugaj B., 2010, Pokrycie zapotrzebowania na energię i wybrane składniki odżywcze w diecie pensjonariuszy domu pomocy społecznej oraz ocena ich parametrów antropometrycznych, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6 (73), s. 239-254.
• Sahin H., Ỳnanc N., Katrancỳ D., Aslan N. O., 2009, Is there a correlation between subjective global assessment and food intake, anthropometric measurement and biochemical parameters in nutritional assessment of haemodialysis patients?, Pakistan Journal Medical Sciences, 25, 2, s. 201-206.
• Stefańska E., Ostrowska L., Czapska D., Karczewski J., 2009, Ocena zawartości witamin w całodziennych racjach pokarmowych kobiet o prawidłowej masie ciała oraz z nadwagą i otyłością, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4 (65), s. 286-294.
• Tokarska A., Góźdź S., Szalecki M., 2011, Charakterystyka żywienia dietetycznego pacjentów świętokrzyskiego centrum onkologii, Studia Medyczne, 23 (3), s. 81-86.
• Turlejska H., Pilzner U., Konecka-Matyjek E., 2006, Rola i znaczenie systemu HACCP w żywieniu zbiorowym w szpitalach, Zdrowie Publiczne, 116 (1), s. 152-156.