Rola aktywności fizycznej w profilaktyce otyłości oraz innych przewlekłych chorób niezakaźnych

• Autorzy: Stelmach M.

Warianty tytułu

EN

Role of physical activity the prophylaxis of obesity and other chronic non-communicable diseases

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Prowadzone od kilkudziesięciu lat badania wskazują na zmniejszająca się aktywność fizyczną człowieka. Styl życia, w którym dominuję aktywność sedenteryjna, wywiera negatywny wpływ na właściwości biologiczne człowieka, na jego zdolności przystosowawcze, a w związku z tym przyczynia się także do powstawania predyspozycji do zapadania na szereg chorób. Masowy rozwój mechanicznych środków transportu oraz mechanizacja i automatyzacja pracy, a także rozwój telewizji i komputeryzacja to główne przyczyny ograniczające wysiłek fizyczny ludzi. Szczególnie w społeczeństwach najwyżej rozwiniętych bezruch stał się nieodłącznym elementem stylu życia. Z doniesień prezentowanych przez wielu autorów, zarówno zagranicznych jak i polskich, dowiadujemy się, że aktywność fizyczna mieszkańców UE oraz Polski jest niewystarczająca. Odsetek osób prowadzących siedzący tryb życia wynosi od 40 do 80%. Wyniki badań jednoznacznie wskazują na pogłębianie się tej sytuacji w każdej grupie wieku niezależnie od populacji. Należy zatem zintensyfikować działania skierowane na promocję aktywności fizycznej. Z kolei wyniki licznych badań – zarówno eksperymentalnych jak i epidemiologicznych – potwierdzają, że wzrost poziomu aktywności fizycznej stanowi podstawę profilaktyki przewlekłych chorób niezakaźnych, w tym przede wszystkim: otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, cukrzycy typu 2 i osteoporozy. W artykule dokonano przeglądu badań w zakresie poziomu aktywności fizycznej i jej roli w profilaktyce przewlekłych chorób niezakaźnych, w tym przede wszystkim otyłości, która – wg. oceny WHO – ma charakter epidemiczny w większości krajów rozwiniętych.

EN

Investigations conducted for a few decades point to a diminishing physical activity of man. A lifestyle predominated by sedentary activity exerts a negative impact on the biological properties of man, on its adaptation capabilities, thus contributing to the development of predispositions to be affected by a number of diseases. Mass advancement in the mechanic means of transport, mechanization and automation of work, as well as evolution of television and computerization are the major causes restricting the physical exercise of men. Especially in the most developed societies, the standstill has become an inseparable element of a lifestyle. Investigations of numerous authors, both the foreign and Polish ones, indicate that the physical activity of inhabitants of the EU and Poland is unsatisfactory. The percentage of persons leading a sedentary lifestyle ranges from 40 to 80%. Results of surveys point clearly to the aggravation of that situation in each age group, irrespective of the population. Actions aimed at the promotion of physical activity should, therefore, be intensified. In turn, results of ample studies – both the experimental and epidemiological ones – confirm that an increase in the level of physical activity is a key tool in the prophylaxis of chronic non-communicable diseases, including most of all: obesity, cardiovascular diseases, neoplasms, type 2 diabetes and osteoporosis. The paper is an overview of researches addressing the level of physical activity and its role in the prophylaxis of chronic non-communicable diseases, including most of all obesity, which - as evaluated by the WHO – is an escalating pandemics in most of the developed countries.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Zdrowie
• Rocznik: 2010
• Tom: 04
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.50-67,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stelmach M.

• Państwowa Szkoła Wyższa im.Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska

Bibliografia

• 1. Bernstein S.M., Morabia A., Sloutskis D. (1999), Definition and prevalence of sedentarism in urban population. Am J Public Health 89, s. 862.
• 2. Blair S., Cheng Y., Holder J. (2001), Is physical activity or physical fitness more important in defining health benefits? Med.Sci Sports Exerc.,33,supl,s. 379.
• 3. Campbell I.W., Lebowitz H. (2003), Cukrzyca – fakty.Via Medica. Gdańsk, s.11.
• 4. Caspersen C.J., Powell K.E., Christensen G.M. (1985), Physical activity, exercise and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public Health Reports, 100, s.126-131.
• 5. Charzewski J. (1997), Aktywność sportowa Polaków. Wydawnictwo COS. Warszawa.
• 6. Drygas W., Skiba A., Bielecki W. i in. (2001), Ocena aktywności fizycznej mieszkańców sześciu krajów europejskich. Projekt Bridging East-West Health Gap. Medicina Sportiva 5, (Suppl. 2), s.119.
• 7. Curioni C.C., Lourenco P.M. (2005), Long-term weight loss after diet and exercise: a systematic review. Int J Obes (Lond) 29(10), s.1168-74.
• 8. Drygas W., Bielecki W. (red.). (2001), Stan zdrowia, postawy i zachowania zdrowotne mieszkańców Torunia. Raport z badań wykonanych w ramach programu CINDI WHO. Łódź.
• 9. Drygas W., Bielecki W. (red.) (2002), Stan zdrowia, postawy i zachowania zdrowotne mieszkańców Łodzi. Raport z badań wykonanych w ramach programu CINDI WHO. Łódź.
• 10. Drygas W., Kwaśniewska M., Szcześniewska D. i in. (2005), Ocena poziomu aktywności fizycznej dorosłej populacji Polski. Wyniki Programu WOBASZ. Kard Pol, 63, supl 4, s.636-640.
• 11. Drygas W. (2008), Aktywność fizyczna u osób zdrowych. Forum Profilaktyki, 3(12), s.1.
• 12. Harris M.I., Flegal K.M., Cowie C.C., Eberhardt M.S., Goldstein D.E., Little R.R., Wiedmeyer H.M., Byrd- Holt D.D. (1998), Prevalence of diabetes, impaired fasting glucose, and impaired glucose tolerance in U.S. adults: The Third National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), 1988–94. Diabetes Care. 21, s.518–524.
• 13. Hu F.B., Stampfer M.J., Colditz G.A., Ascherio A., Rexrode K.M., Willett W.C., Manson J.E. (2000), Physical activity and risk of stroke in women. JAMA. 14, 283(22), s.2961-7.
• 14. Morrato E.H, Hill J.O., Wyatt H.R., Ghushchyan V., Sullivan P.W. (2007), Physical Activity in U.S. Adults With Diabetes and At Risk for Developing Diabetes, 2003. Diabetes Care 30, s.203-209.
• 15. Jakicic J.M., Clark K., Coleman E., i in. (2001), American College of Sports Medicine position stand. Appropriate intervention strategies for weight loss and prevention of weight regain for adults. Med. Sci Sports Exerc. 33, s.2145-2156.
• 16. Jakicic J.M., Otto A.D. (2006), Treatment and prevention of obesity : what is the role of exercise ? Nutr Rev 64, s.57-61.
• 17. Kay S.J., Fiatarone Singh M.A. (2006), The influence of physical activity on abdominal fat: a systematic review of the literature. Obes Rev 7(2), s.183-200.
• 18. Kozek E. (2008), Aktywnośc fizyczna – znaczenie w prewencji i leczeniu cukrzycy. Forum Profilaktyki, 3(12), s.5.
• 19. Kozłowski S. (1987), Znaczenie aktywności ruchowej w rozwoju fizycznym człowieka. W: N. Wolański (red), Czynniki rozwoju człowieka. PWN, s. 239.
• 20. Krysztofiak H., Szczepaczewska M., Chwalbińska-Moneta J., Nazar K. (2007), Programowanie aktywności fizycznej. W: W. Baksatora, A. Mamcarz, M. Dłużniewski (red), Kardiologia sportowa. Via Medica, Gdańsk.
• 21. Lakka T.A., Bouchard C. (2005), Physical activity, obesity and cardiovascular diseases. Handb Exp Pharmacol, (170), s.137-63.
• 22. Lee I.M., Skerret P.J. (2001), Physical activity and all-cause mortality; what is the dose-response relation ? Med. Sci Sports Exerc, 33,supl, s.459.
• 23. Leon A.S., Connett J. i in. (1991), Physical Activity and 10.5 Year Mortality in the Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT). Int. J. Epidemiol, 20, s.690-697.
• 24. Leon A.C., Rodriguez-Perez M., Rodriguez-Benjumeda L. i in. (2007), Sedentary lifestyle: Physical activity duration versus percentage of energy expenditure. Rev Esp Cardiol 60, 244.
• 25. Manson J.E. i in. (2004), The escalating pandemics of obesity and sedentary life style. A call to action for clinicians. Arch Inter Med, 164, s.249-58.
• 26. McInnis K.J., Franklin B.A., Rippe J.M. (2003), Counseling for physical activity in overweight and obese patients. Am Fam Physician 15,67(6), s.1249-56.
• 27. Oja P., Dose (2001), response between total volume of physical activity and health and fitness. Med. Sci Sports Exerc, 33, supl, s.428.
• 28. Piotrowicz i in. (2008), Konsensus Rady Redakcyjnej PFP dotyczący aktywności fizycznej. Forum Profilaktyki, 3(12), s. 1.
• 29. Plewa M., Markiewicz A. (2006), Aktywność fizyczna w profilaktyce i leczeniu otyłości. Endokr. Otyłość Zaburzenia Przemiany Materii, 2, s.30-37.
• 30. Pupek-Musialik D., Hoffmann K. (2008), Etiopatogeneza i epidemiologia cukrzycy. W: I. Kinalska, D. Pupek-Musialik, (red.), Problemy kardiologiczne w cukrzycy. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań, s.7-27.
• 31. Saris W.H.M., Blair S.N., van Baak M.A. i in. (2003), How much physical activity is enough to prevent unhealthy wright gain? Outcome of the IASO 1st Stock Conference and consensus statement. Obes. Rev. 4, s. 101–114.
• 32. Schnohr P., Lange P., Scharling H.I. in. (2006), Long-term physical activity in leisure time and mortality from coronary heart disease, stroke, respiratory diseases and cancer. The Copenhagen City Heart Study. Eur J Cardiovasc Prev Rehab, 13, s.173-9.
• 33. Stelmach M., Wiśniewska M. (2009), Wskaźniki budowy ciała oraz sprawność układu krążenia kobiet uprawiających Spinning™. W: Rekreacja ruchowa w edukacji i promocji zdrowia /red./ Kubińska Z., Nałęcka D., PWSZ Biała Podlaska.
• 34. Szyndler A., Chrostowska M., Narkiewicz K. (2007), Modyfikacja stylu życia jako podstawa leczenia otyłości, Kardiologia na co Dzień, 3 (2), s.84–88.
• 35. Tuomilehto J., Lindström J., Eriksson J.G., Valle T.T., Hämäläinen H., Ilanne-Parikka P., Keinänen- Kiukaanniemi S., Laakso M., Louheranta A., Rastas M., Salminen V., Uusitupa M. (2001), Finnish Diabetes Prevention Study Group. Prevention of type 2 diabetes mellitus by changes in lifestyle among subjects with impaired glucose tolerance. N Engl J Med. 344, s.1343-50.
• 36. Tsigos C., Hainer V., Basdevant A., i in. (2008), Management of obesity in adults: European clinical practice guidelines. Obes Facts, 1, s.106-116.
• 37. Varo J.J., Martinez-Gonzalez M.A., de Irala-Estevez J. i in. (2003), Distribution and determinants of sedentary lifestyles in the European Union. Int J Epidemiol, 32, s.138.
• 38. Warburton D., Nicol C.W., Bredin S. (2006), Health benefits of physical activity: the evidence. CMAJ, 174, s.801-9
• 39. Wing R.R., Phelan S. (2005), Long-term weight loss maintenance, Am. J. Clin. Nutr. 82, s. 222-225.
• 40. Wild S., Roglic G., Green A., Sicree R., King H. (2004), Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030. 27(5), s.1047-53.
• 41. Zahorska-Markiewicz B. (2005), Nauka i praktyka w leczeniu otyłości. Archi-Plus Kraków.
• 42. Zahorska-Markiewicz B. (2008), Skuteczność aktywności fizycznej w leczeniu otyłości. Forum Profilaktyki, 3(12), s. 6.
• 43. Zdrojewski T., Bandosz P., Szpakowski P. i in. (2004), Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. Wyniki badania NATPOL PLUS. Kardiol Pol, 61, supl IV, s.5-26.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu