PL
Wśród przysmaków nieodłącznie kojarzących się z Wigilią i Bożym Narodzeniem znajdują się zupy, potrawy z ryb, pieczone mięsa, pierogi, potrawy z kapusty, sałatki oraz rozmaite słodkości. Zapachy unoszące się w trakcie sporządzania tych potraw wprowadzają w świąteczną atmosferę, a smaki podawanych potraw nadają im odświętnego charakteru. Potrawy wigilijno-świąteczne uzyskują specyficzne walory smakowo-zapachowe dzięki rozmaitym dodatkom. Należą do nich bakalie, miód, mak, korzenne przyprawy oraz kapusta kiszona, grzyby i suszone owoce. Trudno wyobrazić sobie świąteczne biesiadowanie bez potraw sporządzonych z ich udziałem, czyli barszczu grzybowego, karpia w szarym sosie, śledzi po sułtańsku, pierogów z kapustą i grzybami, kapusty z grochem, bigosu, pieczonego indyka, sałatek, kutii, makowca, pierników, lub kompotu z suszonych owoców. W artykule scharakteryzowano poszczególne dodatki, omówiono ich wykorzystanie do sporządzania typowo świątecznych potraw oraz podano przykłady specjałów przygotowanych z ich wykorzystaniem.
EN
Among the delicacies inherently associated with Christmas Eve and Christmas are soups, fish dishes, roast meat, dumplings, cabbage dishes, salads and variety of sweets. Aroma floating during preparing of these dishes brings a festive atmosphere and flavours of served dishes add them a Christmas character. Christmas Eve and Christmas dishes get specific taste-aroma qualities thanks to a wide range of additives. These include nuts, honey, poppy, spicy condiments also sauerkraut, mushrooms and dried fruits. It is hard to imagine Christmas feasting without dishes made with their participation, like the mushroom soup, carp in a grey sauce, herrings with raisins, dumplings with cabbage and mushrooms, cabbage with peas, sauerkraut stew, roast turkey, salads, kutia, poppy seed cake, gingerbread, or stewed dried fruit. In the article the various additives to Christmas dishes and their use for preparation traditional Christmas dishes is described. There are also given examples of dishes prepared with their use.