Zawartość metali ciężkich w wybranych gatunkach grzybów jadalnych

• Autorzy: Adamiak E.A. , Kalembasa S. , Kuziemska B.

Warianty tytułu

EN

Contents of heavy metals in selected species of edible mushrooms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Grzyby rosnące dziko, które są popularnym i cennym surowcem dla przetwórstwa, jak i bezpośredniego spożycia, mogą zawierać w owocnikach metale ciężkie w dużym stężeniu – czasami w reakcji na zanieczyszczenie nimi gleby. Celem pracy było określenie zawartości metali ciężkich w trzech gatunkach grzybów jadalnych, tj. podgrzybku brunatnym (Xerocomus badius), koźlarzu czerwonym (Leccinum aurantiacum), borowiku szlachetnym (Boletus edulis). Pobrano 10 próbek każdego gatunku grzyba z lasów mieszanych Wysoczyzny Siedleckiej z terenu gminy Wodynie (N 52,1 i E 22,03). Grzyby przygotowano według ogólnych zasad zawartych w normie PN-EN 13804:2003, następnie wysuszono je w temperaturze 30-40ºC i rozdrobniono w młynku laboratoryjnym. Otrzymane susze poddano mineralizacji „suchej” według normy PN-EN 14082:2004 w celu oznaczenia Pb, Cd, Cr, Cu, Zn i Ni – metodą FAAS oraz według normy PN-EN 14546:2005 w celu oznaczenia As – metodą HG AAS. Rtęć oznaczono w suszach grzybowych po mineralizacji na „mokro” według normy PN-EN 13806:2003 – metodą CV AAS. Zawartość badanych metali w suszu grzybowym układa się w następujących szeregach malejących wartości: w podgrzybku brunatnym Zn>Cu>Cr>Ni>Cd>Pb>As>Hg; w koźlarzu czerwonym Zn>Cu>Cr>Ni> Cd>As>Pb>Hg; w borowiku szlachetnym Zn>Cu>Ni>Cr>Cd>Pb>Hg>As. Wyniki badań potwierdziły fakt zróżnicowanej zawartości oznaczanych pierwiastków w zbadanych gatunkach grzybów.

EN

Edible mushrooms are, among others, the bioindicators of environmental pollu-tion, especially by heavy metals. The biomass of edible mushrooms is very popular and much appreciate product for processing and direct consumption. The determination of heavy metals con-tent in the biomass of the following edible mushrooms: Xerocomus badius, Leccinum aurantiacum, Boletus edulis, was the aim of presented paper. Ten mushroom samples of each of those species were collected in the mixed forests located on the Siedlce Upland near Wodynie (N 52°01’ and E 22°03’). The biomass of edible mushrooms was carefully purified by separation of sand and forest litter and dried in the oven at 30-40°C to constant weight and next ground in a laboratory grinder. The dried materials were subjected to “dry” mineralisation according to the Polish standard PN-EN 14082:2004 for the determination of the concentration of Pb, Cd, Cr, Zn and Ni with the FAAS method, and according to the Polish standard PN-EN 14546:2005 for the determination of the level of As with the HG AAS method. The content of Hg in the dried mushroom material was determined according to the CV AAS method after “wet” mineralisation according to the standard PN-EN 13806:2003. The content of the elements assayed in the analysed biomass of edible mushrooms was as follows, in decreasing order: for Xerocomus badius: Zn>Cu>Cr>Ni>Cd>Pb>As>Hg; for Lec-cinum aurantiacum: Zn>Cu>Cr>Ni>Cd>As>Pb>Hg and for Boletus edulis: Zn>Cu>Ni>Cr> Cd>Pb>Hg>As. The results confirmed the fact of diverse levels of the elements determined in the studied species of mushrooms.

Słowa kluczowe

EN

mushroom; edible mushroom; bay bolete; Xerocomus badius; penny bun; Boletus edulis; red-capped scaber stalk; Leccinum aurantiacum; biomass; dry biomass; dried mushroom; heavy metal content; heavy metal accumulation; determination; metal determination; environment contamination

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2013
• Tom: 20
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.7-16,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Adamiak E.A.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Kalembasa S.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Kuziemska B.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul.Prusa 14, 08-110 Siedlce

Bibliografia

• EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on Lead in Food. EFSA Journal, 2010, 8(4), 1570.
• EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on Arsenic in Food. EFSA Journal, 2009, 7(10), 1351.
• EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on tolerable week-ly intake for cadmium. EFSA Journal, 2011, 9(2), 1975.
• Evaluation of certain Food Additives and Contaminants, 2011, WHO Technical Report Series, 959, Seventy-second report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives.
• Evaluation of certain Food Additives and Contaminants, 2011, WHO Technical Report Series, 960, Seventy-third report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives.
• Falandysz J., Bielawski L., 2001. Mercury Content of Wild edible mushrooms collected near the town of Augustow. Polish Journal of Environmental Studies, 10(1), 67-71.
• Falandysz J., Chojnacka A., 2007. Arsen, kadm, ołów i rtęć w podgrzybku brunatnym Xerocomus radius a tolerancje. Roczn. PZH, 58(2), 389-401.
• Falandysz J., Chojnacka A., Frankowska A., 2006. Arsen, kadm, ołów i rtęć w borowiku szlachet-nym Boletus edulis a tolerancje. Roczn. PZH, 57(4), 325-339.
• Falandysz J., Frankowska A., 2007. Niektóre pierwiastki metaliczne i ich współczynniki bioakumu-lacji w borowiku szlachetnym (Boletus edulis) z Puszczy Świętokrzyskiej. Bromat. Chem. Tok-sykol., 40(3), 257-260.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
• Karmańska A., Wędzisz A., 2010. Zawartość wybranych makro- i mikroelementów w różnych gatunkach grzybów wielkoowocnikowych z okolic Województwa Łódzkiego. Bromat. Chem. Toksykol., 43(2), 124-129.
• Kowalewska I., Bielawski L., Falandysz J., 2007. Niektóre metale i fosfor oraz ich współczynniki nagromadzenia w koźlarzu czerwonym Leccinum rufom z terenu Wyżyny Lubelskiej. Bromat. Chem. Toksykol., 40(2), 153-158.
• Kowalewska I., Bielawski L., Falandysz J., 2008. Zawartość rtęci w koźlarzu czerwonym Leccinum rufom z terenu Wysoczyzny Białostockiej i Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Bromat. Chem. Toksykol., 41(4), 970-975.
• PN-89A-78510. Przetwory grzybowe. Grzyby suszone.
• PN-A-86939-1:1998. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce – Oznaczanie zawartości metali cięż-kich metodą atomowej spektrometrii emisyjnej – Przygotowywanie próbek do badań.
• PN-EN 13806:2003. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie pierwiastków śladowych. Oznaczanie zawartości rtęci techniką zimnych par, metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (CVAAS) po mineralizacji ciśnieniowej.
• PN-EN 14082:2004. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie pierwiastków śladowych. Oznaczanie zawartości ołowiu, kadmu, cynku, miedzi, żelaza i chromu metodą atomowej spektrometrii ab-sorpcyjnej (AAS) po mineralizacji suchej.
• PN-EN 14546:2005. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie pierwiastków śladowych. Oznaczanie całkowitej zawartości arsenu metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej z generacją wodor-ków (HGAAS) po mineralizacji suchej.
• Podlasińska J., Zabłocki Z., Pietrucik U., 2007. Zawartość ołowiu w niektórych gatunkach grzybów. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 31, 220-225.
• Romińska D., Dryżałkowska A., Bielawski L., Falandysz J., 2008. Zawartość i nagromadzenie rtęci w purchawce chropowatej (Lycoperdon perlatum). Roczn. PZH, 59(3), 267-272.
• Rompa M.,Bielawski L., Falandysz J., 2008. Zawartość i biokoncentracja rtęci u muchomora czer-wonego (Amanita rubescens) z Północnej Polski. Roczn. PZH, 59(2), 139-146.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 roku ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
• Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food Chain on a request from the European Commission on cadmium in food. The EFSA Journal 2009, 980, 1-139.
• SCOOP (Scientific Co-operation on Questions Relating to Food), 2004. Assessment of dietary exposure to arsenic, cadmium, lead, mercury of the population of the European Union Member States.
• Spodniewska A., Barski D, Zasadowski A., 2009. Zawartość kadmu i ołowiu w wybranych gatun-kach grzybów pochodzących z Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 41(12),135-141.
• Statkiewicz U., Gayny B., 1994. Poziom zanieczyszczenia metalami niektórych grzybów jadalnych dziko rosnących. Roczn PZH 1994, 45(1-2), 27-35.
• Stolarska A., Przybulewska A., 2006. Zawartość metali w suszach grzybowych. J. Elementol., 11(2), 207-211.
• Wojciechowska-Mazurek M., Mania M., Starska K., Rebeniak M., Karłowski K., 2011. Pierwiastki szkodliwe dla zdrowia w grzybach jadalnych w Polsce. Bromat. Chem. Toksykol., 44(2), 143-149.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu