Przedstawiono charakterystykę zespołu mięczaków występującego w ruinach średniowiecznego zamku w Smoleniu koło Pilicy, zachowanych na szczytowej polanie wzgórza objętego ochroną rezerwatową. Zespół ten zawiera 32 taksony i odznacza się ilościową przewagą gatunków preferujących siedliska otwarte. Podobny skład gatunkowy wykazuje fauna z zalesionego stoku otaczającego ruiny, a także fauna subfosylna, znaleziona w osadach wypełniających niszę skalną w ostańcu wapiennym. W obu tych zespołach ilościowo przeważają jednak gatunki mezofi lne, znaczący jest w nich także większy udział gatunków cieniolubnych. Sugeruje to, że w okresie poprzedzającym budowę zamku wzgórze było zasiedlone przez jeden typ asocjacji, a zróżnicowanie fauny zostało spowodowane przez późniejsze zmiany antropogeniczne. Badania biometryczne wybranych gatunków wskazały, że warunki życia ślimaków na terenie ruin i w otaczających je środowiskach naturalnych są podobne. Wyniki przeprowadzonych badań skłaniają do wskazania istotnej potrzeby szczegółowego opracowania malakofauny występującej w ruinach i na terenach licznych zamków, usytuowanych wzdłuż Szlaku Orlich Gniazd na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej