Region krakowski jest położony na styku wielkich struktur tektonicznych, które wywarły zasadniczy wpływ na zróżnicowanie środowiska przyrodniczego tego obszaru. Obejmuje on część Karpat Zewnętrznych na południe od Myślenic, a w kierunku północy Pogórze przechodzące w dolinę rzeki Wisły. Dolina Wisły przecina region ten równoleżnikowo i składa się z zapadliska Kotliny Sandomierskiej na wschodzie, przechodzącego ku zachodowi w tektoniczne zapadlisko pomiędzy wzgórzami zrębowymi Bramy Krakowskiej, a następnie w Kotlinę Oświęcimską na zachodzie. Szczególnie cenne i unikatowe zasoby przyrody regionu krakowskiego zostały objęte różnymi formami ochrony prawnej, mającej na celu zabezpieczenie występujących tam wartości. Najwyższe walory przyrodnicze reprezentuje Wyżyna Krakowska zajmująca zachodnią i północno-zachodnią część obszaru. Bardzo wysokie wartości przyrodnicze występują w południowej, podgórskiej i górskiej jej części. Ogółem na obszarze regionu różnymi formami ochrony objęto około 32% powierzchni terytorium. W trakcie zatwierdzenia oraz proponowane do objęcia prawną ochroną znajdują się następujące obszary: 1) Niepołomicki Park Krajobrazowy (w zatwierdzeniu), 2) Obszar Chronionego Krajobrazu „Beskidy", 3) Obszar Chronionego Krajobrazu „Dobczyce", 4) Obszar Chroniony dla funkcji biotycznej doliny Wisły, 5) Obszary rolne o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróżnorodności (rejon proszowicki). Powyższe obszary łącznie z obszarami objętymi prawną ochronę stanowią ok. 67% powierzchni regionu. Na omawianym terenie występują ponadto pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej, odpowiednio 23 i 128 obiektów, a ponadto tzw. użytki ekologiczne oraz „Stanowiska dokumentacyjne" i obiekty „Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy"- łącznie 17 obiektów. Do międzynarodowego systemu ekologicznego ECONET zakwalifikowano: 1) obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej tj. część Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych z Ojcowskim Parkiem Narodowym; 2) obszar odpowiadający części obszaru dla funkcji biotycznej doliny Wisły (omówiony wyżej). Do systemu krajowego zaliczono: 1) obszar krakowski; 2) obszar miechowski; 3) odpowiadające pozostałej części Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych oraz fragmentowi rejonu proszowickiego; 4) obszar Puszczy Niepołomickiej - będący w zatwierdzeniu jako Park Krajobrazowy Puszczy Niepołomickiej. Powyższe obszary zakwalifikowano jako węzłowe w ekologicznym systemie krajowym. 5) Do sieci ekologicznej w systemie krajowym zakwalifikowano też obszar Beskidu Średniego. Wymieniony wyżej system przyrodniczy regionu jest zagrożony przez: zanieczyszczenia wód i gospodarkę wodną (w większości gmin regionu brak oczyszczalni ścieków); zanieczyszczenia atmosfery; zanieczyszczenia środowiska przez składowanie odpadów; eksploatację złóż surowców mineralnych; oddziaływania niektórych elementów infrastruktury technicznej (uciążliwości komunikacji i in.). Na podstawie dokonanej analizy zasobów przyrodniczych i zagrożeń ekologicznych dokonano oceny przyrodniczej regionu (rys. 1), wyróżniając: 1) obszary prawnie chronione; 2) obszary i obiekty proponowane do ochrony; 3) obszary występowania zagrożeń środowiska; 4) inne obszary, jak korytarze przewietrzające wzdłuż doliny rzeki Wisły i rejonów przyległych oraz strefę pośrednią szczególnego nadzoru zbiornika „Dobczyce", która w znacznym stopniu pokrywa się z proponowanym obszarem chronionego krajobrazu „Dobczyce". Wskazano też obszary predysponowane do rozwoju głównych funkcji pod określonymi rygorami. Są nimi: - osadnictwo na obszarach o korzystnych dla budownictwa warunkach geologiczno-inżynierskich, - rolnictwo na terenach o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróżnorodności (Re) oraz rolnictwo na glebach chronionych (R), - turystyka pobytowa (Td), poznawcza (Tp) i weekendowa (Tw), - lecznictwo uzdrowiskowe istniejące (Ui) i proponowane (Up), - leśnictwo (L), - inne formy zagospodarowania (I).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.