W celu umożliwienia rybom pokonywania skoncentrowanego spadu na rzekach, który powstał w wyniku sztucznego spiętrzenia wody przez przegrody, jazy, stopnie, progi i inne budowle, lub też spiętrzenia naturalnego tworzonego przez wodospady, buduje się urządzenia zwane przejściami dla ryb, powszechnie określane mianem przepławek (Fischwege, échelles àpoissons, fishways). Przepławki dzieli się na techniczne, o charakterze naturalnym i specjalne. Projektowanie przepławek polega na przeprowadzeniu rozpoznania warunków hydraulicznych i hydrologicznych rzeki oraz założeń technicznych budowli piętrzącej. Należy zebrać informacje o składzie gatunkowym występujących w danym miejscu ryb oraz przewidywanej restytucji, szczególnie w odniesieniu do ryb wędrownych. Na podstawie tych materiałów opracowuje się koncepcję przepławki, mając na uwadze szereg uwarunkowań, które należy uwzględnić w procesie projektowania. Najważniejsze to odpowiednia wielkość przepławki i lokalizacja wlotów, odpowiedni przepływ i napełnienie oraz prędkości wody w urządzeniach. Zastosowanie procedury obliczeniowej zależy od rodzaju i kształtu przepławki oraz od warunków przepływu. Przy projektowaniu przepławek o charakterze technicznym (komorowe, szczelinowe, Denila) stosuje się zazwyczaj klasyczne wzory hydrauliczne na wypływ z otworu lub przelew. Przy projektowaniu przepławek o charakterze naturalnym procedury obliczeń hydraulicznych są bardziej skomplikowane. Na przykład przepławka w formie pochylni kamiennej wymaga wyznaczenia współczynnika szorstkości, średnich oraz maksymalnych prędkości, a także maksymalnego przepływu przy danym napełnieniu. Jeżeli na to nałożymy rozkłady strug, prądy wabiące oraz ruch rumowiska, to do obliczeń trzeba wykorzystywać modele numeryczne. W artykule zaprezentowano procedury obliczeń hydraulicznych dla różnych typów przepławek.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.