W pracy przedstawiono obraz dawnych ogrodów uprawianych przez mieszkańców małopolskich wsi z obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej, na tle towarzyszącej im architektury. Jednocześnie ukazano współczesny obraz przydomowych ogrodów, stworzony na podstawie badań podjętych przez autora. Scharakteryzowane zostały przeobrażenia zarówno ogrodów (kompozycja, dobór roślin, mała architektura), jak i układ budynków w obrębie siedlisk. Pracę kończą wnioski dotyczące obrazu współczesnych przeobrażeń opracowywanych terenów zielonych i propozycje działań dla ich popularyzacji i ochrony.