The dynamic recent development of technologies provides more and more new tools, thanks to which it is possible to quickly detect and identify the chemical composition of volatile organic compounds of fungal origin. An ‘electronic nose’ (e−nose) is one of such tools. The Forest Research Institute launched in the period of 2018−2020 the project entitled ‘Forecasting threats to forest ecosystems through the implementation of innovative electronic odor recognition system’. Its aim is to use an electronic nose to detect the odors of fungal pathogens that cause damping−off of seedlings belonging to Fusarium, Rhizoctonia, Cylindrocarpon, Phytophthora and Pythium genera as well as pine foils on an example of pine tree lappet caterpillars (Dendrolimus pini L.). In presented paper special attention was paid to the organic compounds of fungal origin. Many authors indicate that a large number of fungi secrete specific organic compounds that can be used to recognize them. The composition of these compounds may, however, differ depending on the conditions in which the organism develops or even on the virulence itself. Similar research made it possible to introduce an e−nose device for general use. They are used, inter alia, at airports to detect dangerous substances, to determine the quality of coffee, or to check food for its suitability for consumption. The aim of this work is to review the basic information on the volatile organic compounds released by fungi, their composition and the possibility of using an electronic nose for their early detection. Paper provides information on: methods used to identify volatile organic compounds, the basic differences between the discussed methods and information on the examples of the use of this technology in various industries, from the food industry, through medicine, to the army.
Elektroniczne nosy to zespoły czujników gazowych przeznaczone do wykrywania i kontroli zapachów. Zależnie od rodzaju matrycy sensorowej różnią się pomiędzy sobą optymalnymi warunkami funkcjonowania. Pomimo że kalibracja ich jest trudna i tylko niektóre dorównują pod względem czułości nosom ludzkim czy psim, nosy elektroniczne stwarzają możliwość szybkiej i obiektywnej analizy zapachu w przemyśle spożywczym. Współczesne badania naukowe i rozwiązania technologiczne zmierzają w kierunku obniżenia kosztów produkcji, polepszenia powtarzalności pracy i czasu efektywnego działania, jak również miniaturyzacji celem rozpowszechnienia tych urządzeń.
Niektóre współczesne instrumenty analityczne projektowane są na wzór ludzkich zmysłów. Naśladowaniem mechanizmów odbierania i przetwarzania informacji z otoczenia przez człowieka zajmuje się dziedzina nauki nazywana bioniką. Postęp w elektronice i mechanice przyczynia się do miniaturyzacji i ciągłego udoskonalania budowy bionicznych zmysłów nosa i języka. Szeroki zakres wyboru czujników w matrycach detekcyjnych oraz metod przetwarzania sygnału decyduje o olbrzymim potencjale tych urządzeń. Sztuczne zmysły z powodzeniem mogą być łączone z innymi technikami analitycznymi.
Zbadano wpływ substancji wywołujących wrażenia smakowe na przebieg oscylacji różnicy potencjału elektrochemicznego w oscylatorze z grubowarstwową membraną ciekłą, zawierającym kationowy surfaktant. Wyniki przeanalizowano sporządzając histogramy obrazujące zależność między częstotliwością a liczbą pików występujących na krzywych oscylacyjnych. Stwierdzono, że otrzymane charakterystyki oscylacyjne różnią się od siebie w zależności od rodzaju substancji odpowiedzialnej za wrażenia smakowe, należącej do jednego z czterech podstawowych rodzajów smaku (słodki, kwaśny, słony, gorzki).