W pracy przedstawiono aktualne trendy rozwoju mikronawodnień. Systemy nawadniające są układem skomplikowanym, wymagającym aktywnej eksploatacji, obejmującej obsługę i użytkowanie urządzeń. Nawodnienia są technologią zapewniającą rozwiązanie podstawowych problemów współczesnego świata jak gwałtowny przyrost ludności, ograniczenia zasobów naturalnych i degradacja środowiska. W ciągu ostatnich trzech dekad nawodnienia odegrały najważniejszą rolę we wzroście produkcji żywności. Z powierzchni nawadnianej, a stanowiącej obecnie około 15 % powierzchni uprawnej świata, zbiera się plon o wartości 36% łącznej produkcji roślinnej. Wiąże się to jednak z wieloma problemami społecznymi, ekonomicznymi, środowiskowymi i technologicznymi. Warunkiem osiągnięcia sukcesu przy stosowaniu nawodnień jest zintegrowane wykorzystanie zasobów wody, gleby i atmosfery, doskonalenie techniki i technologii nawadniania oraz kontrolę i monitoring oddziaływania na środowisko. Produkcja rolnicza wymaga w coraz większym zakresie wprowadzania technik i technologii dostosowanych precyzyjnie do wymagań roślin, które pozwalałyby jednocześnie na tworzenie zrównoważonych układów techniczno-ekonomiczno-ekologicznych. Przyszłe badania powinny obejmować następujące zagadnienia: technologia nawadniania (dawki, terminy, częstotliwość, czas trwania pojedynczego polewu, natężenie wydatku emiterów), efektywne sterowania nawadnianiem, rozwój systemu korzeniowego, pobór wody i substancji pokarmowych przez korzenie roślin, dynamika frontu zwilżania, ilość emiterów na jedną roślinę, monitoring dynamiki zmian zasobności nawadnianych gleb, minimalizacja zanieczyszczenia gleb i wód gruntowych.
Main trends in microirrigation were presented. Recent results and achievements on the fields of studies, constructions and technological experiments were discussed. As for technological and construction studies, functioning of domestic and imported facilities and possibilities of their application in Poland were evaluated. Results of optimalization of the technology of irrigation and fertilization aimed at high quality vegetable crops with negligible pollution of soils and ground waters were presented.
W pracy przedstawiono wyniki badań bilansu wodnego, przeprowadzonych w warunkach laboratoryjnych w kolumnie glebowej nawadnianej oczyszczonymi ściekami, przy wykorzystaniu systemu kroplowego. Jej celem była analiza składowych bilansu wodnego i ocena redukcji biogenów. Zakresem badań objęto pomiary uwilgotnienia i elektrycznej konduktywności gleby, ciśnień ssących wody glebowej, ilości ścieków i objętości odcieku. W ściekach i odcieku mierzono zawartość fosforu ogólnego, azotu azotanowego i azotu amonowego. Wykonywano również pomiary ewapotranspiracji i parowania z wolnej powierzchni wody. Doświadczenie prowadzono przez 177 dni, uprawiając w kolumnie fasolę. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że stosując system nawodnień kroplowych i odpowiednią wielkość dawki polewowej, możliwe jest zminimalizowanie odcieku i zatrzymanie wody w strefie korzeniowej roślin. W glebie nawadnianej oczyszczonymi ściekami systemem mikronawodnień uzyskano wysokie wartości współczynnika redukcji biogenów (N-NO₃ - 91,3%, N-NH₄ - 95,5% i P - 98,5%), jednak stężenia badanych form azotu w wodzie odpływającej z kolumny glebowej były wyższe niż stężenia zanieczyszczeń wprowadzanych do gleby (nawet 4-krotnie dla azotu azotanowego). W przypadku fosforu stężenia w odciekach były mniejsze od stężeń tego składnika w ściekach. Retencja wody w strefie korzeniowej roślin powodowała również akumulację w glebie zanieczyszczeń zawartych w oczyszczonych ściekach wykorzystywanych do nawodnień. W warunkach laboratoryjnych średnia dobowa wartość ewapotranspiracji fasoli wynosiła około 2,7 mm i była w przybliżeniu 2 razy większa od parowania z powierzchni wody.
W pracy przedstawiono wyniki badań uzyskanych w doświadczeniach polowych, przeprowadzonych w latach 2002-2003. Oceniono w nich wpływ nawadniania podkoronowego i nawożenia mineralnego na plonowanie wiśni oraz zawartość niektórych makro- i mikroelementów w glebie. Lata, w których prowadzono badania były zróżnicowane pod względem warunków opadowotermicznych. Sezon wegetacyjny w 2002 roku charakteryzował się umiarkowaną sumą opadów oraz temperaturą powietrza, natomiast rok 2003 był wyraźnie suchy i ciepły. W latach badań plony owoców zwiększyły się pod wpływem nawadniania, średnio o 2,5 kg w przeliczeniu na jedno drzewo. Podobnie zastosowane nawożenie zwiększyło plony owoców wiśni, a największy wpływ miało nawożenie na poziomie 1NPK. Pod wpływem wyższej dawki nawożenia 2NPK, plon owoców już nie wzrastał. Zastosowane zabiegi agrotechniczne modyfikowały właściwości chemiczne gleby lekkiej. W największym stopniu dotyczyło to zawartości azotu w warstwie ornej i podornej.
Rationalization of management of natural resources leads to intensification of agricultural production mainly on good soil. Under conditions of reduction of arable land area it is necessary to use irrigation systems. Their development depend on possibilities of overcoming two main limitations: hydrological and economical. It is recommended to introduce mainly land reclamation systems based on water and energy saving. A good example is microirrigation in vegetable and orchard production and subsoil irrigation with resources of regulated groundwater retention in the valley of the rivers, especially on grasslands.
Development of the irrigation systems and accompanying environmental, economic and social issues create a number of technological problems that need to be solved urgently. The most important of these problems are: the utilization of irrigation systems, modernization of existing systems, and introduction of the modern technology. Basic technological problems deal with: low level of systems' utilization, the necessity to modernize existing systems and the introduction of modern technology. The approach advised here would be an integrated use of the resources such as water, soil and atmosphere, the improvement of techniques and technology, as well as monitoring and control of their impact on the enviromnent. The sustainable agricultural production demands morc and more technologies and techniques adapted precisely to the demands of plants, and creating balanced technological, economical and ecological systems. One of the conditions to reach this goal is an application of resources-saving irrigation systems and re-utilization of water. These demands are fulfilled by micro irrigation systems. The solving of environmental and technological problems demands many research programmes. They should encompass such issues as the effectiveness of irrigation systems, an appropriate water and nutrient solution management, biological assessment of the systems impact, minimizing the impact on environment, new constructive solutions of economic and social problems, as well as the education and advisory.
Celem badań było określenie wpływu mikronawodnień (mikrozraszania i nawadniania kroplowego) oraz nawożenia organicznego (kompost wyprodukowany na bazie higienizowanych osadów ściekowych) na cechy siły wzrostu i stopień mikoryzacji sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) produkowanych z udziałem zabiegu zoomelioracji na gruncie porolnym. Ścisłe dwuletnie (2003–2004) badania polowe przeprowadzono na polu doświadczalnym Katedry Melioracji i Agrometeorologii w Kruszynie Krajeńskim pod Bydgoszczą. Badania przeprowadzono na luźnej glebie piaszczystej zaliczanej do VI klasy bonitacyjnej. Była to czarna ziemia zdegradowana, wytworzona z piasku słabogliniastego na płytko zalegającym piasku luźnym. Czynnikiem pierwszego rzędu było nawadnianie zastosowane w trzech wariantach wodnych: bez nawadniania (kontrola), nawadnianie kroplowe, mikrozraszanie. Czynnik drugiego rzędu stanowiło nawożenie, zastosowane w dwóch wariantach: nawożenie mineralne (standard stosowany w szkółkach) oraz nawożenie organiczne. Nawadnianie istotnie zwiększyło wysokość i średnicę siewek sosny. Nie stwierdzono istotnych różnic w rozpatrywanych cechach wzrostu pomiędzy badanymi systemami nawodnieniowymi. Nawożenie siewek sosny kompostem istotnie zwiększyło wysokość siewek. Wystąpiło współdziałanie nawadniania i nawożenia organicznego w kształtowaniu wysokości i średnicy siewek sosny. Uprawiane na kompoście – w warunkach nawodnień – siewki sosny cechowały się bowiem większą wysokością i średnicą. Czynniki doświadczenia różnicowały liczebność mikoryz u siewek sosny. Największą średnią liczebność mikoryz stwierdzono w wariancie z nawożeniem organicznym w warunkach nawadniania kroplowego. Łączne oddziaływanie nawożenia organicznego i mikrozraszania pozytywnie wpłynęło na liczebność i liczbę gatunków Oribatida. W zgrupowaniach mechowców na stanowiskach kontrolnych dominowała Oribatula tibialis, natomiast na stanowiskach nawadnianych najliczniejszym mechowcem był Tectocepheus velatus. Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowane w doświadczeniu zabiegi melioracyjne mogą pozytywnie wpływać na produkcję sadzonek sosny zwyczajnej na gruncie porolnym.
During the years 1998–2000 the field experiments on microirrigation of squash on the very light soil were carried out in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. The objective of this study was to recognize the effects of microirrigation in cultivation of winter squash in a very light soil conditions. Both systems of irrigation used, significantly increased mean marketable yields of squash as compared to non-irrigated plots. They amounted 59.4 and 55.4 t·ha⁻¹ for drip and microsprinkler irrigation, respectively. Among three cultivars tested the highest yields were obtained for ‘Melonowa Żółta’, lower for ‘Bambino’ and the lowest for ‘Ambar’. The calculated water use efficiency (WUE) index for both systems of irrigation was higher for drip irrigation.
W pracy przedstawiono rezultaty trzyletnich badań z nawadnianiem i nawożeniem mineralnym NPK pomidora gruntowego i fasoli karłowej. Dotyczyły one między innymi oddziaływania wymienionych zabiegów na plonowanie oraz zawartość azotu i azotanów(V) w liściach, owocach oraz glebie. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że zarówno plon nasion fasoli, jak i owoców pomidora wzrastał szczególnie wyraźnie na obiektach nawadnianych i nawożonych. Zaobserwowano również obniżenie koncentracji azotu ogólnego i jego formy azotanowej w częściach nadziemnych oraz nasionach fasoli i owocach pomidora pod wpływem nawadniania, natomiast wzrost pod wpływem zwiększonych dawek nawożenia NPK. Zmiany w glebie zarówno w uprawie fasoli, jak i pomidora dotyczyły głównie obniżenia pH oraz formy azotanowej pod wpływem nawadniania. Nawożenie spowodowało wzrost koncentracji azotu ogólnego oraz jego mineralnych form zarówno w warstwie wierzchniej, jak i głębszej.
W pracy przedstawiono rezultaty trzyletnich badań z nawadnianiem i nawożeniem mineralnym NPK brzoskwini odmiany Redhaven i wiśni odmiany Łutówka. Dotyczyły one między innymi oddziaływania wymienionych zabiegów na plonowanie oraz zawartość azotu ogólnego i azotanów w liściach, owocach oraz glebie lekkiej. Stwierdzono, że plony owoców brzoskwini i wiśni wyraźnie wzrosły pod wpływem nawadniania i nawożenia, zwłaszcza w efekcie współdziałania obu zabiegów. Zaobserwowano także wyraźne obniżenie koncentracji azotu ogólnego i azotanów w liściach oraz owocach ocenianych gatunków roślin pod wpływem nawadniania, natomiast wzrost pod wpływem zwiększonych dawek nawożenia NPK. Oba zabiegi zwiększały aktywność reduktazy azotanowej w liściach brzoskwini i wiśni. Zmiany w glebie zarówno w jej wierzchniej, jak i głębszej warstwie dotyczyły głównie wzrostu zawartości azotu ogólnego i jego mineralnych form pod wpływem nawożenia.
The influence of microirrigation system of three European asparagus cultivars: Gijnlim, Ramos and Vulkan cultivated on the very light soil on the occurrence of adults and larvae twelvespotted asparagus beetle and common asparagus beetle were evaluated in the field trials. Both adult and larvae of common asparagus beetle were significantly less numerous on Ramos cultivar. In case of adults a kind of microirrigation system did not affect the occurrence of insect species. Both beetles and larvae of the twelve-spotted asparagus were the most numerous on Ramos cultivar however, no significant effect of microirrigation system on the number of insect in population was stated.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.