Wyniki wyszukiwania

1

Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik

Bilans wodny małej zlewni leśnej o potencjalnie niskich zdolnościach retencyjnych

100%

Okonski B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2006

|

nr 3/1

Obszar Wielkopolski jest częścią Niżu Środkowoeuropejskiego o szczególnie niekorzystnych warunkach ze względu na kształtowanie się zasobów wodnych. Stan ten determinowany jest głównie przez cechy klimatu regionu tj. relatywnie niską sumę opadów rocznych i nieodpowiedni ich rozkład w ciągu roku, a także wysokie wartości parowania. Istotne znaczenie modulujące mają tu także niektóre nieklimatyczne cechy fizjograficzne, występujące w przeważającej części regionu, głównie rodzaj zalegających gruntów. Ponadto, ewapotranspiracja stymulowana jest miejscowo przez pokrycie roślinne. W artykule przedstawiono wstępne wyniki bilansowania hydrologicznego dla typowej dla regionu Wielkopolski nizinnej zlewni o potencjalnie niekorzystnych warunkach retencji tj. wysokim stopniu lesistości, pokryciu miąższą warstwą gruntów piaszczystych, w warunkach relatywnie wysokiej ewapotranspiracji. Bilansowano zlewnię Trojanki położoną w Puszczy Zielonka w centralnej Wielkopolsce. Bilansowania dokonano w przeciętnym roku opadowym (2001/2001), następującym po okresie długim o przeciętnych warunkach opadowych. Okres ujemnych zmian retencji przebiegał od końca kwietnia do połowy września, przy czym maksymalna wartość obniżenia retencji wystąpiła w czerwcu (-27,7 mm), zaś maksymalna wartość przyrostu zmian retencji wystąpiła w lutym (50,2 mm). Przeciętny odpływ jednostkowy ze zlewni wynosił 2,5 dm3∙s-1∙km-2. Miesiące o maksymalnej i minimalnej wartości warstwy odpływu to odpowiednio styczeń (8,8 mm) i wrzesień (3,6 mm). Wartości ekstremalne ewapotranspiracji wystąpiły w grudniu (6,7 mm) i maju (90,1 mm). Bilans roczny został zamknięty zwyżką zmian retencji równą 52 mm. Zlewnia cechuje się stosunkowo szybką odbudową retencji i odpływu w przypadku wystąpienia sprzyjających warunków meteorologicznych. Podobnie, w przypadku ustania korzystnych dla alimentacji warunków meteorologicznych, następuje szybkie obniżenie poziomu retencji oraz wartości odpływu ze zlewni. Jednak w zlewni nie wystąpiło zjawisko długookresowego załamania się odpływu w okresie letnim w warunkach ujemnego klimatycznego bilansu wodnego. Stąd można przypuszczać, że główny zbiornik stabilnej retencji w zlewni, aktywny w przeciętnym roku opadowym, stanowią wody gruntowe. Ponadto wydaje się, że dość znaczą rolę odgrywa tu także część strefy aeracji poza silnym oddziaływaniem parowania bezpośrednio z gruntu i sczerpywania wody przez roślinność. Stwierdzono, że roślinność leśna łącznie z wierzchnimi warstwami gruntu może wpływać na obniżenie wartości odpływu z badanej zlewni o ok. 20 do 40% w porównaniu z zlewniami rolniczymi regionu.

2

Modelowanie odplywu bezposredniego w zaleznosci od stanow pokrycia zlewni lesnej

100%

Okonski B.

Rozprawy Naukowe. Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

|

2006

|

nr 374

1-88

3

Uzgodnienia dotyczące ochrony środowiska i przyrody poprzedzające roboty budowlane na drogach leśnych

63%

Okonski B., Wojtkowski K.

Postępy Techniki w Leśnictwie

|

2012

|

tom 119

4

Spojrzenie na nauczanie podstaw informatyki na studiach leśnych

63%

Okonski B., Rymszewicz L.

Przegląd Leśniczy

|

2016

|

tom 26

|

nr 04

5

Zmienność stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych

63%

Grajewski S., Okonski B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2007

|

nr 1

W pracy przeanalizowano kształtowanie się stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych na tle warunków meteorologicznych (temperatury powietrza i opadów atmosferycznych). Badania przeprowadzono w latach hydrologicznych 2002–2005 na 7 powierzchniach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie Puszczy Zielonka oddalonej o około 6 km na północny wschód od granic miasta Poznania. W toku prowadzonych badań stwierdzono, że największą dynamiką zwierciadła wód gruntowych charakteryzują się powierzchnie badawcze z drzewostanami średnich klas wieku, zaś najmniejszą drzewostany najstarsze (V klasy wieku) i w mniejszym zakresie – I klasy wieku. Uzyskane wyniki badań, przez swoją niejednoznaczność, jak również ze względu na krótki ciąg pomiarowy, nie pozwalają przyjąć ani całkowicie odrzucić tezy o istnieniu zależności pomiędzy wiekiem drzewostanu a stanami wód gruntowych w leśnych siedliskach bagiennych.

6

Zależność przyrostów promieniowych dębu szypułkowego oraz jesionu wyniosłego od opadów atmosferycznych na stanowisku położonym na terasie zalewowej doliny rzecznej Warty

63%

Okonski B., Koprowski M.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

|

2012

|

tom 14

|

nr 1[30]

7

Klimatyczny bilans wodny zalesionych terenow Wielkopolski na przykladzie Puszczy Zielonka

63%

Okonski B., Miler A. T.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2006

|

tom 05

|

nr 2

73-81

8

Zmiany klimatyczne w Puszczy Zielonka od 1848 roku

63%

Miler A., Okonski B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2011

|

nr 02

Jednym z najistotniejszych problemów we współczesnej klimatologii jest zagadnienie ocieplania klimatu. Chociaż nie udowodnione po za wszelką wątpliwość, wiele czynników świadczy o zmianie klimatu w przeciągu ostatniego krótkiego okresu czasu. Prezentowane w literaturze przedmiotu stanowiska są bardzo różnorodne - od skrajnych poglądów,przewidujących katastrofalne skutki do w wielu regionach świata do oceny, że „problem zmian klimatu został wyolbrzymiony ponad wszelkie proporcje". Puszcza Zielonka położona jest w środkowej części dorzecza Warty, w centralnej części Wielkopolski. Krajobraz jest typu młodoglacjalnego. Dominującą formą terenu Puszczy są wysoczyzny płaskie i faliste. Wierzchnie warstwy skalne stanowią głównie piaski i żwiry. Dominującym gatunkiem drzewiastym jest sosna oraz dąb. Przeważające siedliska to: bór mieszany świeży, bór świeży, bór wilgotny oraz ols.Klimat w Puszczy Zielonka wykazuje stosunkowo dużą stacjonarność. Opady atmosferyczne w latach 1848-2008 nie wykazują istotnych statystycznie zmian na poziomie istotności α=0,05. Zarówno dla poszczególnych miesięcy I-XII, jak i półroczy zimowych, letnich, okresów wegetacyjnych i lat hydrologicznych zmiany nie są istotne statystycznie. Występują jednak wyraźne okresowości sum rocznych opadów atmosferycznych, dominują okresowości 10,0- 7,0- i 6,7-letnie. Wartości prawdopodobieństwa wraz z wyższymi dla sum rocznych opadów atmosferycznych mają krótkie - do 3 lat, sekwencje zbliżonych wartości. Temperatury powietrza w ww. okresie wykazują dodatnie, statystycznie istotne (dla α=0,05), trendy czasowe dla marca, maja, listopada i grudnia. Natomiast dla pozostałych miesięcy stosowne trendy nie są istotne statystycznie. Trendy czasowe średnich temperatur powietrza dla półroczy zimowych, okresów wegetacyjnych i lat hydrologicznych są dodatnie i istotne statystycznie na poziomie istotności jw. Natomiast dla półroczy letnich trend jest nieistotny statystycznie. Podobnie jak opady atmosferyczne, średnie roczne temperatury powietrza wykazują wyraźne kilkuletnie okresowości - dominują cykle 7,6- 5,7- i 5,5-letnie. Wartości prawdopodobieństwa wraz z wyższymi dla średnich rocznych temperatur powietrza, podobnie jak opady atmosferyczne, mają krótkie - do 3 lat, sekwencje zbliżonych wartości.

9

Sezonowa zmienność stanów wód gruntowych w lasach łęgowych Uroczyska Warta

63%

Okonski B., Miler A. T.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2013

|

nr 3/I

Teren badań znajduje się na obszarze leśnictwa Czeszewo w Uroczysku Warta w Nadleśnictwie Jarocin. Uroczysko Warta jest kompleksem leśnym zlokalizowanym na terasie zalewowej lewego brzegu rzeki Warty, pomiędzy 332 a 337,5 km jej biegu oraz ujściowym odcinkiem rzeki Lutyni (0 do 3,2 km). Średnia suma opadów atmosferycznych w rejonie badań za okres lat 1951–2000 wynosi 546 mm. Zmienność opadów rocznych w poszczególnych latach może być bardzo duża: raz na 10 lat sumy opadów mogą spadać do około 380 mm. Widoczna jest cykliczność wieloletnia występowania lat wilgotnych i posusznych. Ocenę sezonowych zmian stanów wód gruntowych przeprowadzono na podstawie monitoringu, w okresie od marca 2009 roku do maja 2011 roku. Pomiary prowadzono w 26 piezometrach automatycznie oraz wykorzystano obserwacje na 7 łatach wodowskazowych zainstalowanych na starorzeczach i rzece Lutyni. Lasy łęgowe należą do najbardziej złożonych ekosystemów. Regulacja koryt rzek, budowa obwałowań i zbiorników retencyjnych przyczyniły się do ograniczenia występowania zalewów i redukcji obszarów zalewowych i w rezultacie do degradacji lasów dolinnych. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni siedlisk łęgowych zajmują lasy łęgowe. Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk tych siedlisk. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki. Stąd w Uroczysku Warta zastosowano system urządzeń wodno-melioracyjnych, którego celem jest odtworzenie warunków hydrologicznych korzystnych dla zachowania ekosystemów lasów łęgowych łącznie z monitoringiem wód gruntowych i powierzchniowych. Zapas wody w glebie związany głównie ze stanem wód gruntowych wykazuje zmienność krótkoterminową i długoterminową. Zmiany krótkoterminowe związane są z warunkami pogodowymi oraz zużyciem wody przez roślinność. Zmienność długoterminowa wiąże się m.in. fazą rozwoju roślinności. Z uwagi na stosunkowo krótki okres monitoringu, w pracy przedstawiono aspekty związane ze zmiennością krótkoterminową stanów wód gruntowych. Stany wód gruntowych na Uroczysku Warta wykazują duże skorelowanie ze stanem napełnienia starorzeczy (współczynnik korelacji wynosi 0,758, p<0,000001). Zmienność stanów wód gruntowych jest dość znaczna, maksymalne tygodniowe wzrosty i spadki wynoszą ponad 20 cm. Sezonowość stanów wód gruntowych jest wyraźna, dla wartości średnich: zima -153,6 wiosna -206,5 lato -239,7 jesień -235,8 cm p.p.t. Podobne względne zmiany odnotowano dla wartości maksymalnych i minimalnych. Wyniki monitoringu stanów wód gruntowych wskazują na efektywność zastosowanego w Uroczyska Warta aktywnego systemu ochrony ekosystemów łęgowych.

10

Wieloletnia zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Puszczy Zielonka

63%

Okonski B., Miler A. T.

Sylwan

|

2012

|

tom 156

|

nr 06

11

Variability of groundwater level depth in uneven-aged forest stands of marshland habitats

63%

Grajewski S., Okonski B.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2007

|

nr 3

The paper covers research on groundwater level depth dynamics in unevenaged forest stands of swamp habitats as influenced by meteorological conditions (air temperature and rainfall). The research period comprised hydrological years 2002-2005 with 7 experimental plots examined. The area of investigation was located in Puszcza Zielonka ca 6 km NE of Poznań. It has been found that the highest dynamics of groundwater level depth occurs for the experimental plots of the middle-aged stands, the lowest dynamics of groundwater depth level occurs for the older forest stands (80 to 100 years) and in lesser extent in the youngest forest stands (up to 20 years). However it should be noted that the research data were collected in a short time span, thus the conclusions concerning relations between groundwater level and forest stand age described here should only be considered as a initial thesis requiring further explanation to be proven or rejected in the course of further research.

12

Seasonal variability of ground water levels in the Puszcza Zielonka Forest

51%

Grajewski S., Miler A. T., Okonski B.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

nr 21

13

Physiographic and meteorological conditions in the Doplyw spod Nowej Wsi catchment during the last 150 years

51%

Okonski B., Miler A. T., Panfil M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2008

|

nr 06

The paper covers research on physiographic features and anthropogenic factors influence on natural pond water storage. The problem was investigated both at the level of the Dopływ spod Nowej Wsi catchment (27.53 km2) and the smaller spatial unit Bagna Ramuckie natural pond (12.4 ha). Dynamics of physiographic features, changes of hydrographical network and anthropogenic factors including water, land and forest management practices were investigated. The decisive factor modulating processes of water storage rebuilding for investigated spatial units seems to be dynamics and long-term directional changes of air temperature. Rebuilding of pond water storage occurred after a 40-year period of air temperature decrease and the decline of water storage after a 20-year period of air temperature increase. Precipitation had minor significance in modulating pond water storage in long-term periods, because lack of long-term precipitation trends in analysed period. Although in short-term periods precipitation have important modulating impact on a decline of pond storage. The decline occurred after the dry period from 1989 to 1995 as a result of high deficit of climatic water balance. Spectacular rebuilding of pond water storage occurred in Bagna Ramuckie after the cold and wet period from 1956 to 1965. Non-climatic physiographic features and anthropogenic factors did not influence the processes of pond water storage rebuilding and decline because both of these factors seemed to be stationary over at least eight decades of 20th century, while processes of storage rebuilding or decline lasted over the investigated spatial unit.

14

Variability of groundwater table, atmospheric precipitation and temperature in swamp habitats of the Zielonka Forest Landscape Park

51%

Grajewski S., Okonski B., Boczon A.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

nr 13a

15

An attempt to classify groundwater level depth in pine forest stands on fresh sites

51%

Okonski B., Grajewski S., Kayzer D.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2009

|

nr 07

The aim of the research described in this paper is to classify groundwater level patterns in pine stands of forest fresh sites. The approach has been employed with the view to facilitate explaining interactions between physiographic characteristics and groundwater dynamics in prospective research. The methods which have been employed so far for explanation of groundwater level dynamics interactions with local physiographic conditions do not let to draw firm conclusions. The classification of groundwater dynamics patterns requires employing more sophisticated methods, because of a relatively extensive range of groundwater dynamics site-to-site variability expressed, e.g., by amplitude and cycle period. The methods of groundwater patterns classification proposed in the literature focused either on hydrogeological criteria or, if related to forest ecosystems, focused on water balance elements in forest habitats. The area selected for investigation represented typical features for the Northern European Lowland forests defined by soil and form of terrain pattern shaped by the last glacial period (Vistulian glaciation) and dominant share of Scots Pine (Pinus sylvestris L.) in stand species composition. The research period covered the 2002-2007 hydrological years. The measurement used in analysis covered 35 sites equipped with measurement wells.

16

The dynamics of climate elements and land drainage impact on hydrologic conditions in a lakeland blind drainage area

51%

Okonski B., Miler A. T., Panfil M.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

nr 13a

17

Zmiany poziomu płytkich wód gruntowych w głównych siedliskach Puszczy Zielonka

51%

Miler A. T., Czerniak A., Grajewski S., Okonski B.

Sylwan

|

2015

|

tom 159

|

nr 05

The study demonstrates trends of ground water level changes in main forest habitats in the Zie− lonka Forest (western Poland) in period 1970−2009. The soils in this area are formed by sands with a low clay content, overlying loose sands with admixture of gravel and slightly sandy clay. Scots pine (Pinus sylvestris L.) is the dominant tree species. The predominant forest site types are: fresh mixed coniferous forest, fresh mixed forest, fresh broadleaved forest and alder swamp forest. The trend in the period of 1970−2009 is not significant at =0.05 for annual precipitation in the Zielonka Forest, while for average annual temperature it is significant and amounts to about +0.05°C/year. Primary research material were: the ordered results of the measurements of ground water level in Potasze forestry from 1970 to 2009 (14 wells) and the ordered results of the measurements of ground water level throughout the Zielonka Forest from 2001 to 2009 (132 wells). Decreasing time trends of ground water level in the investigated habitats in 40 year period are significant at =0.05. The greatest annual fluctuations in ground water level were observed in alder/ash swamp forest site types, where shallow ground water level was the highest. Average ground water level in the Zielonka Forest throughout the study period decreased by about 50 cm, but in fresh mixed forest it was 49 cm, in fresh mixed coniferous forest – 57 cm, in fresh broadleaved forest – 87 cm and alder carr – 31 cm. Ground water decrease in the Zielonka Forest can be associated with intensified impact of the climate changes. Variability of the ground water level is mainly determined by the depth of their deposition.

18

Rozwiązywanie problemu gospodarki wodno-ściekowej na obszarze Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka i w jego otulinie

51%

Miler A., Okonski B., Grajewski S.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2001

|

tom 21

19

Przyrodnicze walory kompleksów leśnych okolic Poznania

51%

Miler A., Krysztofiak A., Grajewski S., Okonski B.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2003

|

tom 24

20

Bilans wodny Puszczy Zielonka

51%

Miler A. T., Okonski B., Grajewski S.

Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Melioracje i Inżynieria Środowiska

|

2004

|

tom 25

377-388

Ograniczanie wyników

Bilans wodny małej zlewni leśnej o potencjalnie niskich zdolnościach retencyjnych

Modelowanie odplywu bezposredniego w zaleznosci od stanow pokrycia zlewni lesnej

Uzgodnienia dotyczące ochrony środowiska i przyrody poprzedzające roboty budowlane na drogach leśnych

Spojrzenie na nauczanie podstaw informatyki na studiach leśnych

Zmienność stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych

Zależność przyrostów promieniowych dębu szypułkowego oraz jesionu wyniosłego od opadów atmosferycznych na stanowisku położonym na terasie zalewowej doliny rzecznej Warty

Klimatyczny bilans wodny zalesionych terenow Wielkopolski na przykladzie Puszczy Zielonka

Zmiany klimatyczne w Puszczy Zielonka od 1848 roku

Sezonowa zmienność stanów wód gruntowych w lasach łęgowych Uroczyska Warta

Wieloletnia zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Puszczy Zielonka

Variability of groundwater level depth in uneven-aged forest stands of marshland habitats

Seasonal variability of ground water levels in the Puszcza Zielonka Forest

Physiographic and meteorological conditions in the Doplyw spod Nowej Wsi catchment during the last 150 years

Variability of groundwater table, atmospheric precipitation and temperature in swamp habitats of the Zielonka Forest Landscape Park

An attempt to classify groundwater level depth in pine forest stands on fresh sites

The dynamics of climate elements and land drainage impact on hydrologic conditions in a lakeland blind drainage area

Zmiany poziomu płytkich wód gruntowych w głównych siedliskach Puszczy Zielonka

Rozwiązywanie problemu gospodarki wodno-ściekowej na obszarze Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka i w jego otulinie

Przyrodnicze walory kompleksów leśnych okolic Poznania

Bilans wodny Puszczy Zielonka