Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników

Wyniki wyszukiwania

help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
1
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Wplyw procesow termicznych i biologicznych na pojemnosc przeciwutleniajaca nasion fasoli [Phaseolus vulgaris L.]

100%
Biezanowska-Kopec R., Pisulewski P. M.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2006
|
tom 13
|
nr 3
2

Ocena sposobu żywienia w gospodarstwach domowych prowadzonych przez osoby z wyższym wykształceniem

100%
Leszczynska T., Biezanowska-Kopec R.
Żywność Nauka Technologia Jakość. Suplement
|
2005
|
tom 12
|
nr 4
Wśród członków gospodarstw domowych, prowadzonych przez osoby z wyższym wykształceniem, występowały błędy żywieniowe zbliżone do popełnianych przez inne subpopulacje. Polegały one na ogół na spożywaniu żywności zawierającej zbyt dużo tłuszczów, cholesterolu, sacharozy, fosforu i sodu. Stwierdzono równocześnie zbyt niską wartość energetyczną racji, niedobory węglowodanów, błonnika, witamin rozpuszczalnych w wodzie, potasu, wapnia, magnezu, miedzi i cynku, a w racjach grup żeńskich dodatkowo białka ogółem i żelaza. Pokrycie normy na witaminę A, E oraz mangan wśród wszystkich grup populacyjnych było pełne. Zadowalające było również spożycie białka oraz żelaza przez młodzież męską i mężczyzn. Jedynie w odniesieniu do niektórych składników odżywczych wykazano wpływ sezonowości podaży produktów żywnościowych na wielkość ich spożycia.
3
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Effect of high methionine and folic acid diet on the level of homocysteine and lipid profile in experimental rats

100%
Biezanowska-Kopec R., Leszczynska T.
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences
|
2017
|
tom 67
|
nr 3
The aim of this study was to reduce the level of homocysteine (Hcy) by high-methionine dietary supplementation of folic acid and to evaluate changes in lipid parameters in blood serum of experimental rats. The animals were randomly divided into seven groups (n=6, male), and were fed seven different diets for 52 days. The rodents were fed with the AIN-93G semi-synthetic diet (group I), supplemented with 32 g of methionine/kg diet (group II), whereas groups III-VII were fed with AIN-93G semi-synthetic diet supplemented with 32 g of methionine/kg diet and 2, 4, 8, 18 and 28 g of folic acid/kg diet, respectively. Contents of of homocysteine, total cholesterol level, HDL fraction and triacylglycerols were assessed enzymatically in rats serum. In addition, the LDL+VLDL cholesterol content was calculated. Folic acid content in the diet was found to be highly negatively correlated with homocysteine content (r=-0.95) and negatively correlated with triacylglycerols content (r=-0.94) in the serum of rats. In the serum of rats which were fed the methionine diet with the highest-folic acid supplementation (28 mg folic acid/kg diet), homocysteine and triglyceride contents were signifi cantly lower, compared to animals fed other types of experimental diets.
4

Ocena sposobu zywienia wybranej grupy mlodziezy szkolnej [16-18 l.] z wojewodztwa malopolskiego

100%
Biezanowska-Kopec R., Lizon M.
Żywienie Człowieka i Metabolizm
|
2007
|
tom 34
|
nr 1-2
607-612
W pracy dokonano oceny pokrycia zapotrzebowania na energię i składniki pokarmowe przez młodzież żeńską i męską w wieku 16-18 lat. Wykazano, że racje pokarmowe badanej populacji nie spełniały wymogów racjonalnego żywienia. Średnia wartość energetyczna diety kształtowała się na prawidłowym poziomie. Błędy żywieniowe polegały na ogół na spożywaniu żywności zawierającej zbyt dużo białka, cholesterolu (sezon wiosenno-letni) i sacharozy. Stwierdzono równocześnie niedobory tłuszczów i błonnika pokarmowego. Jedynie w odniesieniu do cholesterolu wykazano wpływ sezonowości podaży produktów żywnościowych na wielkość jego spożycia. Wykazano, że racje pokarmowe badanej populacji nie spełniały wymogów racjonalnego żywienia.
5
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Prozdrowotne właściwości resweratrolu

81%
Kopec A., Piatkowska E., Leszczynska T., Biezanowska-Kopec R.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2011
|
tom 18
|
nr 5
Resweratrol (3,5,4’-trihydroksy-trans-stilben) jest naturalną fitoaleksyną, syntetyzowaną m.in. w skórkach winogron w odpowiedzi na infekcje grzybicze, stres oksydacyjny oraz promieniowanie UV. W wysokim stężeniu występuje również w winie, głównie czerwonym. Związek ten ma szeroki zakres aktywności biologicznej, m.in. właściwości przeciwzapalne, antyangiogenne, antyoksydacyje oraz przeciwnowotworowe. Ponadto chroni organizm przed chorobami układu krążenia i neurodegeneracyjnymi, hamuje oksydację cholesterolu frakcji LDL, agregację płytek krwi i angiogenezę.
6
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Wplyw procesow wodno-cieplnych na zawartosc skladnikow biologicznie czynnych w nasionach fasoli [Phaseolus vulgaris L.]

81%
Biezanowska-Kopec R., Pisulewski P. M., Polaszczyk S.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2006
|
tom 13
|
nr 2
82-92
Celem badań było określenie wpływu wybranych procesów cieplnych w połączeniu ze środowiskiem wodnym na zawartość składników odżywczych i nieodżywczych (inhibitorów trypsyny, polifenoli, tanin niehydrolizujących, fitynianów i α-galaktozydów - rafinozy i stachiozy) w nasionach wybranych odmian fasoli. Przeprowadzono następujące zabiegi: (1) moczenie nasion w warunkach zmieniającej się temperatury (100-22°C/2 h), w trzech wariantach środowiska wodnego: a) w wodzie, b) w 0,1% roztworze kwasu cytrynowego, c) w 0,07% roztworze węglanu sodu; (2) gotowanie przez 60 min; (3) autoklawowanie pod ciśnieniem 1013,25 hPa w temp. 121°C przez 15 i 30 min oraz (4) działanie pola mikrofalowego 1300 i 2000 J/g. Zawartość białka oraz poziom inhibitorów trypsyny w suchych nasionach fasoli wynosiły średnio 24,73% s.m. i 29,48 TIU/mg s.m. Zawartość polifenoli, tanin oraz fitynianów wynosiła odpowiednio 2,28 mg katechiny/g s.m., 4,39 mg/g s.m. oraz 19,25 mg/g s.m. Suche nasiona fasoli zawierały również rafinozę i stachiozę odpowiednio w ilości 5,90 oraz 60,28 mg/g s.m. Nasiona fasoli poddane procesom moczenia zawierały mniej tanin (P < 0,01) w stosunku do nasion suchych. Autoklawowanie, mikrofalowanie i gotowanie nasion obniżało istotnie (P < 0,01) zawartość inhibitorów trypsyny, tanin oraz stachiozy, a gotowanie dodatkowo rafinozy (P < 0,05). Zastosowane procesy wodno-cieplne nie wpływały na zawartość polifenoli i fitynianów. Reasumując, można powiedzieć, że nasiona fasoli poddane odpowiednim zabiegom cieplnym w środowisku wodnym, w zależności od wybranych parametrów zabiegu, mogą być rozpatrywane jako źródło potencjalnych produktów funkcjonalnych.
7

Częstotliwość spożycia wybranych produktów bogatych w przeciwutleniacze przez studentów wyższych uczelni województwa małopolskiego

81%
Biezanowska-Kopec R., Stanczyk A., Kopec A., Leszczynska T.
Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
|
2012
|
tom 45
|
nr 3
8
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Zawartosc witamin z grupy B w calodziennych racjach pokarmowych mlodziezy gimnazjalnej

81%
Lizon M., Biezanowska-Kopec R., Leszczynska T., Bodziarczyk I.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2007
|
tom 14
|
nr 6
Celem przeprowadzonych badań było oszacowanie wielkości pobrania witamin z grupy B (B1, B2, PP, B6, B12 oraz kwasu foliowego) przez młodzież gimnazjalną miejscowości Łącko oraz określenie niedoboru lub nadmiaru tych składników w diecie. Uczniowie (33 dziewcząt i 19 chłopców) w wieku 16-18 lat zostali zakwalifikowani do populacji prowadzącej umiarkowaną aktywność fizyczną. Ocenę pokrycia zapotrzebowania na witaminy z grupy B wykonywano na podstawie 416 wywiadów żywieniowych z ostatnich 24 godz. poprzedzających badanie, przeprowadzanych w ciągu czterech wybranych dni tygodnia, w sezonie jesienno-zimowym i wiosenno-letnim 2005/2006 r. Podstawą oceny wielkości podaży witamin z grupy B było porównanie ilości wykazanych pobrań, na podstawie wywiadów, z odpowiednimi wartościami zawartymi w normie żywieniowej dla badanej populacji. Otrzymane wyniki wskazują na zadowalającą podaż witamin z grupy B w badanej grupie uczniów. Spośród badanych składników tylko niacyna (83-86% normy) i ryboflawina (85% normy w sezonie jesienno-zimowym) w racjach chłopców charakteryzowały się zbyt małą podażą. Wykazano równocześnie odpowiednie spożycie tiaminy (w sezonie jesienno-zimowym) i niacyny w grupie dziewcząt, a w grupie chłopców ryboflawiny (w sezonie wiosenno-letnim) i pirydoksyny. Pozostałe witaminy, w tym foliany, były spożywane w ilościach przekraczających zalecane wartości. Wpływ sezonowości wykazano jedynie w odniesieniu do podaży witaminy B12.
9

Preferencje i częstotliwość stosowania roślin przyprawowych przez mieszkańców województwa małopolskiego - badania pilotażowe

81%
Biezanowska-Kopec R., Leszczynska T., Pysz M.
Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
|
2014
|
tom 47
|
nr 3
10
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Suplementacja diety studentow wyzszych uczelni wojewodztwa malopolskiego witaminami i -lub skladnikami mineralnymi

81%
Biezanowska-Kopec R., Leszczynska T., Kopec A.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2010
|
tom 17
|
nr 4
132-140
Celem pracy była ocena powszechności i częstotliwości suplementacji diety preparatami witaminowymi i/lub witaminowo-mineralnymi wśród studentów sześciu wyższych uczelni Krakowa. Badaniami ankietowymi objęto grupę 450 kobiet i 293 mężczyzn w wieku 19 - 28 lat, w sezonie letnio-jesiennym i zimowo-wiosennym (2007/2008). Większość studentów deklarowała regularną (11 - 26 % osób z poszczególnych uczelni) lub sporadyczną (38 - 50 %) suplementację diety preparatami witaminowo-mineralnymi. Około 1/3 studentów (29 - 36 %) w ogóle nie uzupełniała swojej diety w żadne witaminy i składniki mineralne. Wykazano, że stosunkowo więcej kobiet niż mężczyzn (P < 0,05) uzupełnia swoją dietę suplementami. Najczęściej stosowanymi przez respondentów preparatami były zestawy witaminowo-mineralne, stosowane w szczególności podczas choroby.
11
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Effect of storage conditions on folic acid content in folic acid-fortified bread - a model study

81%
Biezanowska-Kopec R., Pisulewski P. M., Surma-Zadora M., Leszczynska T.
Polish Journal of Food and Nutrition Sciences
|
2010
|
tom 60
|
nr 2
Folic acid is a very unstable water-soluble vitamin which undergoes inactivation under the influence of such factors as UV radiation, temperature and air. In model studies an attempt was made to eliminate the above mentioned factors by using various storage methods. In view of the above, the objective of this study was to define the effect of storage conditions on folic acid content in folic acid-fortified wheat and rye bread. The experimental material was wheat and rye bread fortified with folic acid (0.01 g/100 g flour) and stored for a customary shelf-life, i.e. 3 days. The bread samples were stored as follows: (a) without packaging, (b) in paper bags, and (c) in polypropylene bags (in light and without light). The samples of bread were collected after 1, 2 and 3 days of storage. The extraction of folic acid from the bread samples was conducted as described by Gujska & Kuncewicz [2005], and modified according to the Polish Standard [PN-EN 14131:2003], applying a trienzyme extraction (conjugase, α-amylase, protease) procedure. Folic acid was determined using HPLC (LaChromElite, Hitachi) with a UV/US detector. The time of storage was found to have no effect on folic acid content in folic acid-fortified bread. Equally, the conditions of storage did not affect the folic acid content in the bread samples examined.
12
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Wplyw fermentacji przez Rhizopus microsporus, Oligosporus sp. T3 oraz kielkowania na zmiany zawartosci skladnikow nasion fasoli [Phaseolus vulgaris L.]

81%
Biezanowska-Kopec R., Franczyk M., Pisulewski P. M., Polaszczyk S.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2006
|
tom 13
|
nr 2
93-101
Celem badań było określenie wpływu wybranych procesów biologicznych: fermentacji na podłożu stałym przy użyciu pleśni Rhizopus microsporus var. oligosporus sp-T3 oraz kiełkowania na zawartość substancji odżywczych i nieodżywczych (inhibitorów trypsyny, polifenoli, tanin niehydrolizujących, fitynianów i α-galaktozydów - rafinozy i stachiozy) w nasionach fasoli. Proces fermentacji nie wpłynął istotnie (P > 0,05) na podstawowy skład chemiczny nasion fasoli. Natomiast po 5-dniowym kiełkowaniu materiału badawczego stwierdzono, że zawartość białka wzrosła statystycznie istotnie (P < 0,05) z 24,7% s.m. w nasionach suchych do 27,7% s.m. w nasionach skiełkowanych, a zawartość węglowodanów zmalała (P < 0,05) z 69,7% s.m. do 66,2% s.m. Po procesie fermentacji stwierdzono zwiększenie zawartości polifenoli (P < 0,05) o 43,4%, w porównaniu z próbą kontrolną, oraz statystycznie istotne obniżenie (P < 0,01) zawartości inhibitorów trypsyny oraz tanin niehydrolizujących (odpowiednio o 100% i ok. 84%). W nasionach fasoli zarówno po fermentacji z Rhizopus oligosporus sp-T3, jak i po kiełkowaniu (w ciągu 5 dni), bardzo znacznie zmalała zawartość rafinozy (P < 0,05) (odpowiednio o 86,3% i 66,4%) oraz stachiozy (P < 0,01) (odpowiednio o 88,4% i 90,3%). Nasiona fasoli poddane powyższym procesom biologicznym, w zależności od wybranych parametrów zabiegu, mogą być rozpatrywane jako potencjalne źródło produktów funkcjonalnych.
13

Wpływ wybranych procesów technologicznych na zmiany zawartości witaminy C w kalafiorze zielonym romanesco

81%
Kapusta-Duch J., Leszczynska T., Borczak B., Biezanowska-Kopec R.
Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
|
2015
|
tom 48
|
nr 3
14
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Częstotliwość i preferencje spożycia produktów wysokotłuszczowych przez uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych w Krakowie

81%
Biezanowska-Kopec R., Kopec A., Leszczynska T., Pisulewski P. M.
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
|
2012
|
tom 63
|
nr 4
Wprowadzenie. Zaburzenia lipidowe są jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju chorób o podłożu miażdżycowym i mogą prowadzić do występowania choroby niedokrwiennej serca, otyłości, cukrzycy typu II oraz niektórych nowotworów. Wybór żywności i posiłków przez osoby dorosłe, w dużej mierze determinowany jest zwyczajami żywieniowymi i wiedzą, nabytą we wcześniejszych okresach życia. Cel badań. Celem pracy była ocena preferencji i częstotliwości spożycia produktów zawierających tłuszcze, wśród uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych w Krakowie. Materiał i metody. Badania przeprowadzono z udziałem 140 uczniów podzielonych na dwie podgrupy, w zależności od płci i zakresów wiekowych, w okresie jesienno-zimowym. Do badań wykorzystano ankietę opracowaną w Katedrze Żywienia Człowieka Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, dotyczącą sposobu żywienia oraz częstotliwości spożycia wybranych grup produktów spożywczych, zawierających tłuszcze. Wyniki. Wykazano istotny (P<0,05) wpływ czynnika płci na preferencje dotyczące wyboru mleka, spożywania potraw tłustych oraz rodzaju tłuszczu stosowanego do smażenia potraw. Dziewczęta częściej wybierały mleko o obniżonej zawartości tłuszczu w porównaniu do chłopców. Zaobserwowano, że tłuste części potraw częściej eliminowały dziewczęta niż chłopcy. Wykazano, że dziewczęta, częściej niż chłopcy wybierały do smażenia potraw olej lub margarynę, natomiast chłopcy częściej stosowali smalec, słoninę i boczek. Częstotliwość spożywania ryb lub przetworów rybnych, preferencje dotyczące spożycia mleka oraz spożywania potraw tłustych zależały istotnie (P<0,05) od wieku. Starsi uczniowie rzadziej spożywali ryby lub ich przetwory oraz częściej zostawiali tłuste kawałki, w porównaniu do uczniów młodszych klas. Mleko tłuste spożywane było chętniej przez uczniów młodszych, natomiast mleko chude przez młodzież starszą. Wnioski. Stwierdzono, że uczniowie Zespołu Szkół Gastronomicznych, pomimo nabywanej wiedzy żywieniowej, popełniają wiele błędów.
15

Potencjal antyoksydacyjny owsa badany trzema roznymi metodami

81%
Woloch R., Pysz M., Biezanowska-Kopec R.
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
|
2007
|
nr 243
109-117
16

Ocena sposobu zywienia kobiet w wieku 20-25 lat z okolic Krakowa

81%
Biezanowska-Kopec R., Kopec A., Wilk M.
Żywienie Człowieka i Metabolizm
|
2007
|
tom 34
|
nr 1-2
678-683
Celem pracy bylo określenie sposobu żywienia kobiet w wieku 20-25 lat. Badaniami objęto grupę 48 kobiet z okolic Krakowa w sezonie jesienno-zimowym oraz wiosenno-letnim. Do badań użyto wywiadu żywieniowego z ostatnich 24 godz. Ankiety zbierano w ciągu 4 dni tygodnia, łącznie otrzymano 384 ankiet. Analiza otrzymanych ankiet wykazała zbyt niskie spożycie energii przez badaną grupę. Wykazano zbyt duży udział energii z białek oraz niski z węglowodanów. Proporcje pomiędzy kwasami tłuszczowymi: nasyconymi, JNKT i WNKT odbiegały od zaleceń żywieniowych i wynosiły jesienią 2,8:2,7:1, a wiosną: 2,6:2,4:1. Spożycie błonnika pokarmowego było znacznie niższe od zaleceń żywieniowych. Jedynie w odniesieniu do niektórych składników odżywczych wykazano wpływ sezonowości podaży produktów żywnościowych na wielkość ich spożycia.
17

Zawartosc kwasu foliowego i folinowego w sokach, nektarach i napojach owocowych naturalnych i fortyfikowanych kwasem foliowym

81%
Biezanowska-Kopec R., Pisulewski P. M., Surma-Zadora M.
Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
|
2010
|
tom 43
|
nr 1
20-26
18
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Oszacowanie zawartosci folianow i innych witamin z grupy B w dietach mlodych kobiet [20-25 lat] z wojewodztwa malopolskiego

81%
Biezanowska-Kopec R., Leszczynska T., Pisulewski P. M.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2007
|
tom 14
|
nr 6
Celem pracy było określenie sposobu żywienia kobiet w wieku 20-25 lat. Badaniami objęto grupę młodych kobiet z okolic Krakowa w sezonie jesienno-zimowym oraz wiosenno-letnim. Badania przeprowadzono metodą wywiadu żywieniowego z ostatnich 24 godz. Ankiety zbierano w ciągu 4 dni tygodnia, łącznie otrzymano 384 ankiety. Racje pokarmowe badanej grupy kobiet nie pokrywały zapotrzebowania na foliany i większość pozostałych witamin z grupy B. Spożycie kwasu foliowego przez badaną grupę kobiet pokrywało zapotrzebowanie zaledwie w 74%. Wykazano również małe spożycie tiaminy, ryboflawiny, niacyny oraz witaminy B6. Tylko podaż witaminy B12 pokrywała zalecane wartości. Wpływ sezonowości podaży produktów żywnościowych na wielkość spożycia wykazano tylko w odniesieniu do niektórych witamin. Uzyskane w niniejszej pracy wyniki potwierdzają konieczność podejmowania działań zmierzających do zmiany zwyczajów żywieniowych młodych kobiet.
19
Artykuł dostępny w postaci pełnego tekstu - kliknij by otworzyć plik
Content available

Wplyw procesu technologicznego na zawartosc kwasu foliowego w pieczywie

81%
Biezanowska-Kopec R., Liszka P., Surma-Zadora M., Pisulewski P. M.
Żywność Nauka Technologia Jakość
|
2010
|
tom 17
|
nr 1
20-29
W badaniach modelowych oznaczano zawartość kwasu foliowego na poszczególnych etapach produkcji pieczywa pszennego i żytniego, wypiekanego z mąki wzbogaconej kwasem foliowym w ilości 0,01 g/100 g mąki. Wyekstrahowanie kwasu foliowego z analizowanych produktów przeprowadzono wg metody podanej przez Gujską i Kuncewicz z modyfikacją zgodnie z PN-EN 14131: 2003, stosując hydrolizę trójenzymatyczną (koniugaza, α-amylaza, proteza). Oznaczenia zawartości kwasu foliowego prowadzano metodą chromatografii cieczowej, wykorzystując wysokosprawny chromatograf cieczowy (La ChromElite, Hitachi) z detektorem UV/VIS. Stwierdzono, że technologiczny proces produkcji chleba wpływał na zmniejszenie zawartości dodanego kwasu foliowego. W przypadku chleba pszennego zawartość kwasu foliowego była w nim mniejsza o 35 % w stosunku do jego ilości w mące, natomiast w chlebie żytnim aż o 62 %. Uwzględniając aspekty bezpieczeństwa żywności, badania technologiczne powinny odzwierciedlać poziom rzeczywistego wzbogacenia produktów zbożowych w kwas foliowy.
20

Częstotliwość występowania nadwrażliwości pokarmowych wśród osób w wieku 10-30 lat - badania ankietowe

81%
Biezanowska-Kopec R., Pieklo B., Leszczynska T., Kapusta-Duch J.
Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
|
2015
|
tom 48
|
nr 3
Pierwsza strona wyników Pięć stron wyników wstecz Poprzednia strona wyników Strona / 2 Następna strona wyników Pięć stron wyników wprzód Ostatnia strona wyników
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.