Zagrożenie powodzią torfowisk nad Zalewem Szczecińskim (Pomorze Zachodnie) - przyczyny i skutki

• Autorzy: Jasnowska J. , Wrobel M.

Warianty tytułu

EN

Flood threat of peatbogs on the Szczecin Lagoon (Western Pomerania) - causes and effects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Katastrofalne skutki dla zalewanych wodami powodziowymi torfowisk na wschodnim wybrzeżu Zalewu Szczecińskiego i Roztoki Odrzańskiej były wynikiem zniszczenia wałów przeciwpowodziowych, które chroniły depresyjnie położone obszary przed zalaniem. Wybudowany pod koniec XIX wieku system melioracyjny wymuszał odpływ wody poza obwałowania tworząc warunki sprzyjające różnicowaniu się siedlisk przyrodniczych. Po 1989 roku, w nowej sytuacji ekonomicznej, ograniczono zarówno użytkowanie rolnicze tych terenów, jak i funkcjonowanie systemu odwadniającego. Wiele urządzeń i obiektów melioracyjnych zostało zniszczonych lub zlikwidowanych. W rezultacie postępowało wtórne zabagnienie siedlisk, a na przełomie roku 2007 i 2008 powódź zniszczyła tysiące hektarów, częściowo użytkowanych, niskich złóż torfowych oraz rezerwaty przyrody położone na złożach wysokich i przejściowych w ostojach Natura 2000: „Łąki Skoszewskie” (PLB320007), „Ujście Odry i Zalew Szczeciński” (PLH320018) i „Uroczyska w Lasach Stepnickich” (PLH320033)

EN

Disastrous consequences for flooded peatbogs on the east coast of the Szczecin Lagoon and the Mouth of the Odra River are the result of floodbanks destruction which protected depressive areas against the flood. Developed, at the end of 19th century, the drainage system forced the outflow outside the floodbanks and created favourable condition for nature habitats to diversity. After 1989 year, in a new economic situation, drainage was reduced, drainage appliances and ditches maintenance was abandoned, some pumps were cut off or closed down as well as locks on drainage ditches in peatbogs. As a result was observed progressive secondary bogging of nature habitats whereas at the end of 2007 year and the beginnig of 2008 year the flood destroyed low peat deposits as well as transitional and high peat ones. These peaty areas are protected as nature reserves and located within the Nature 2000 bird refugium PLB320007 „Łąki Skoszewskie” and habitat ones: PLH320018 „Ujście Odry i Zalew Szczeciński” and PLH320033 „Uroczyska w Lasach Stepnickich”.

Słowa kluczowe

PL

Pomorze Zachodnie; przyczyny; skutki powodziowe; Zalew Szczecinski; powodzie; siedliska przyrodnicze; tereny depresyjne; torfowiska; torfowiska zmeliorowane; zagrozenia powodziowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2011
• Tom: 67
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.68-75,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jasnowska J.

• Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Wrobel M.

Bibliografia

• Borówka R. 2002. Środowisko geograficzne. W: Kaczanowska K. (red.). Przyroda Pomorza Zachodniego. Oficyna in Plus, Szczecin: 6-105.
• Celiński F. 1956. Stanowisko długosza królewskiego koło Stepnicy nad Zalewem Szczecińskim. Chrońmy Przyr. Ojcz. 12 (1): 17-21.
• Friedrich S., Kostyra M. 1999. Rozmieszczenie i warunki występowania długosza królewskiego Osmunda regalis na obszarze leśnictwa Olszanka w Puszczy Goleniowskiej. Bad. Fizj. Pol. Zach. Seria B - Botanika 48.
• Friedrich S., Markowski S. 1996. Charakterystyka geobotaniczna projektowanego rezerwatu „Wilcze Uroczysko-Olszanka” w dolinie ujściowego odcinka Odry. Zesz. Nauk. AR Szczecin 173, Rolnictwo 63: 109-126.
• Jasnowska J. 1968. Wpływ zaburzeń warunków wodnych na roślinność torfowiskową w Lasach Czarnocińskich. Rozprawy WSR Szczecin: 1-68.
• Jasnowska J. 1970. Rezerwat torfowiskowy „Czarnocin” - dokumentacja przyrodnicza. WRN w Szczecinie (mscr.).
• Jasnowska J. 1983. Rezerwat torfowiskowy „Wilcze Uroczysko” - dokumentacja przyrodnicza. UW w Szczecinie (mscr.).
• Jasnowska J., Friedrich S., Markowski S., Zyska P., Kmiecik S. 1994. Rezerwat przyrody „Wilcze Uroczysko-Olszanka” - dokumentacja powiększenia rezerwatu. UW w Szczecinie Wydz. Ochr. Środ. (mscr.).
• Jasnowska J., Markowski S. 2002. Plan ochrony rezerwatu „Czarnocin”. Biuro Konserwacji Przyrody w Szczecinie (mscr.).
• Jasnowska J., Wróbel M. 2008. Koncepcja zachowania i restytucji siedlisk naturowych w ostoi ptasiej „Łąki Skoszewskie” PLB320007 w aspekcie różnorodności biologicznej i zrównoważonego rozwoju poprzez restaurację zabytkowego systemu melioracyjnego z XIX wieku tworzącego bezpośrednią tzw. Małą Zlewnię Zalewu Szczecińskiego. Wojewódzki Konserwator Przyrody w Szczecinie (mscr.).
• Jasnowski M. 1957. Dokumentacja geologiczna złoża torfu basenu torfowego nad Zalewem Szczecińskim. Min. Górn. i Energ. Warszawa (mscr.).
• Jasnowski M. 1959. Torfowisko wysokie w dolinie Odry u jej ujścia do Zalewu Szczecińskiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 25: 99-124.
• Jasnowski M. 1961. Zarośla woskownicy europejskiej Myricagale L w basenie torfowym nad Zalewem Szczecińskim. Przyr. Pol. Zach. 5 (1-4): 9-23.
• Jasnowski M. 1962. Budowa i roślinność torfowisk Pomorza Szczecińskiego. Szcz. Tow. Nauk., Wydz. Nauk Przyr.-Roln. 10: 1-340.
• Jasnowski M. 1971: Dokumentacja projektowa rezerwatu „Uroczysko Święta”, WRN w Szczecinie (mscr.).
• Müller W 1898. Flora von Pommern. Stettin.
• Przybycin 2008. Program zarządzania ochroną obszaru specjalnej ochrony ptaków „Łąki Skoszewskie” PLB 320007 (mscr.).
• Racławski B. 2006. Ochrona rezerwatowa w Nadleśnictwie Goleniów. SGGW, Warszawa (mscr.).
• Winkelmann J. 1905. Forstbotanisches Merkbuch. Stettin.