EN
Relatively little is known about the direct influence of acid rain (AR) on pro-and antioxidative changes in plant cells. Intercompartmental differences between cytosol and mitochondria were not studied before. Aboveground parts of plants treated with different pH variants of AR and prooxidative changes (lipid peroxidation) as well as antioxidative enzyme activities (ascorbate peroxidase, APx; glutathione peroxidase, GSH-Px) in the cytosolic and mitochondrial fractions were examined. The character of changes in antioxidative enzyme activities and of prooxidative alterations was closely connected with the cell com partment as well as with pH and time after treatment. The activity of both APx and GSH-Px increased more intensively in cytosol. Contrastingly, strong induction of lipid peroxides formation was observed in the mitochondrial fraction. The results suggest that cucumber mitochondria are more susceptible to oxidative damage caused by AR than cytosol. Antioxidative defense of cytosol appeared to provide sufficient protection against the oxidative stress imposed by AR.
PL
Antropogeniczna kwaśna depozycja - deszcz, mgła i śnieg - występująca na znacznych obszarach Europy, Azji oraz Ameryki Północnej, jest czynnikiem stresowym ograniczającym plonowanie roślin. Wpływ kwaśnego deszczu na rozwój roślin jest przedmiotem badań prowadzonych od wielu lat, niewiele jest jednak danych dotyczących bezpośredniego wpływu kwaśnego deszczu na zmiany pro- i antyoksydacyjne w komórkach roślinnych. Nie analizowano różnic w odpowiedzi antyoksydacyjnej poszczególnych kompartmantów komórkowych. Przedmiotem prezentowanych badań były zmiany prooksydacyjne (nadtlenki lipidowe, TBARS), a także zmiany aktywności enzymów antyoksydacyjnych (peroksydaza askorbinianowa, APx; peroksydaza glutationowa, GSH-Px) we frakcji cytozolowej i mitochondrialnej liści roślin ogórka (Cucumis sativus L.), którego części nadziemne jednokrotnie traktowano kwaśnym deszczem o zróżnicowanej wartości pH. Charakter zmian prooksydacyjnych oraz aktywnosć enzymów antyoksydacyjnych był zależny od kompartmentu komórkowego, a także od pH kwaśnego deszczu i czasu po potraktowaniu. Aktywność obydwu enzymów wzrastała intensywniej w cytozolu. Natomiast, silny wzrost stężenia nadtlenków lipidowych był obserwowany we frakcji mitochondrialnej. Uzyskane wyniki sugerują, że mitochondria liści ogórka są bardziej wrażliwym na działanie kwaśnego deszczu kompartmentem niż cytozol. Odpowiedź antyoksydacyjna frakcji cytozolowej wydaje się zapewniać dostateczną ochronę przed działaniem stresu oksydacyjnego wywołanego kwaśnym deszczem.