Doradztwo rolnicze wobec wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich

• Autorzy: Kania J.

Warianty tytułu

EN

Multifunctionality of agriculture and rural development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono rolę doradztwa rolniczego we wdrażaniu koncepcji trwałe­go i zrównoważonego rozwoju oraz w upowszechnianiu nowych funkcji współczesnego rolnictwa i obszarów wiejskich. W literaturze naukowej od kilkunastu lat dyskutuje się głównie o wielofunkcyjnosci obszarów wiejskich (multifunctionality of rural areas), rozu­miejąc przez to dywersyfikację ekonomiczną wsi, a więc zwiększenie możliwości zatrud­nienia w działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich. Natomiast wielofunkcyjność rolnictwa (multifunctionality of agriculture) jako zagadnienie społeczno-ekonomiczne jest zagadnieniem mało rozpoznanym i niedostatecznie uwzględnianym w badaniach nauko­wych. O ile bowiem produkcyjne (rynkowe) funkcje rolnictwa są nam wszystkim dobrze znane, to funkcje pozarynkowe (non-commodity outputs of agriculture) stanowią trud­ność, jeśli chodzi o ich identyfikację i klasyfikację, biorąc pod uwagę nierynkowe efekty rolnictwa w sferze gospodarczej, społecznej, kulturowej i przyrodniczej. W kontekście tej problematyki pojawiają się nowe wyzwania dla doradztwa rolnicze­go, które powinno odegrać wiodąca rolę we wdrażaniu idei rozwoju zrównoważonego oraz upowszechnianiu pozakomercyjnych funkcji rolnictwa. Dostrzeżenie i docenienie wielofunkcyjności rolnictwa skłania więc do ochrony i wspierania rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE jako szczególnego działu gospodarki.

EN

The paper presents the role of agricultural advisory services in implementing the con­cept of sustainable development and in promoting new functions of contemporary agri­culture and rural development. For several years in the scientific literature one has been discussing mainly multi- functionality of rural areas, understanding it as economic diversification of countryside, namely increase in employment opportunity in off-agricultural activity in rural areas. On the contrary, multifunctionality of agriculture as a socio-economic problem is an issue hardly recognized and insufficiently considered in scientific studies. As far as production (market) functions of agriculture are well known to all of us, off-market functions (non- commodities outputs of agriculture) constitute a difficulty, as far as their identification and classification is concerned, taking into account non-market effects of agriculture in eco­nomic, social, cultural and natural sphere. In the context of these issues, there are new challneges for agricultural advisory servic­es. It should play a leading role in implementing the idea of sustainable development and in promoting non-commercial functions of agriculture. Thus, perception and apprecia­tion of multifunctionality of agriculture induces to protect and support agriculture under the European Union's Common Agricultural Policy, as a special sector of the economy.

Słowa kluczowe

PL

doradztwo rolnicze; systemy doradcze; rozwoj rolnictwa; rozwoj obszarow wiejskich; rozwoj wielofunkcyjny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Rocznik: 2011
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.5-23,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kania J.

• Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków

Bibliografia

• 1. Adamowicz M. (2000): Rola polityki agrarnej w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich. Roczniki Naukowe Seria (II) 1, Warszawa - Poznań - Zamość, 69-81.
• 2. Alex G., Zijp W., Byerlee D., and others. (2002): Rural extension and advisory services: new directions. Rural Development Strategy Background Paper, 9. ARD World Bank, Washington DC, USA.
• 3. Buford J.A., Bedeian A.G., Lindner J.R. (1995): Management in extension, third edition. Ohio State University Extension, Columbus, Ohio, USA.
• 4. Heller J. (2004): Ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. [W:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem obszarów wiejskich. Pod red. nauk. S. Zawiszy. Wydawnictwo Uczelniane AT-R, Bydgoszcz, 17-33.
• 5. Kania J. 2003. Wyzwania dla doradztwa w aspekcie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Acta Agraria et Silvestria, Series Agraria, Sekcja Ekonomiczna. Vol. XL. PAN - Oddział w Krakowie, Kom. Nauk Roln. i Leśn. s. 143-149 oraz Wieś i Doradz­two nr 4 (28). MSDR zs. w AR, Kraków, s. 2-8.
• 6. Kania J. (2007): Doradztwo rolnicze w Polsce w świetle potrzeb i doświadczeń zagranicznych. Zeszyty Naukowe AR, nr 440, seria Rozprawy, z. 318, Kraków.
• 7. Kargulowa A. (2005): O teorii i praktyce poradnictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 8. Kassenberg A. (2007): Zrównoważony rozwój a programowanie i wdrażanie funduszy strukturalnych. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa
• 9. Kempton J. (1995): Human resource management and development: Current issues and themes. Macmillan Press Ltd., London, UK.
• 10. Kozłowski S. (1997): W drodze do ekorozwoju. PWN, Warszawa
• 11. Maziarz C. (1984): Andragogika rolnicza. PWN, Warszawa.
• 12. Seevers B., Graham D., Gamon J., Conklin N. (1997): Education through cooperative extension, Delmar Publishers, Albany, New York, USA
• 13. Siemiński J. L., (2001): Koncepcje „sustainable development" rozwoju zrównoważonego i trwałego obszarów wiejskich w Polsce (szanse i możliwości). Materiały konfer­encji naukowej JUNG, Puławy
• 14. Swanson B.E. (1997): Strengthening research - extension - farmer linkages. [W:] Im­proving agricultural extension. A reference manual. Red. B.E. Swanson, R.P. Bentz, A.J. Sofranko. Chapter 19, 171-178, FAO, Rome, Italy.
• 15. Swanson B.E., Claar J.B. (1984): The history and development of agricultural extension. [W:] Agricultural extension. A reference manual, second edition. Red. B.E. Swanson. Chapter 1, 1-19, FAO, Rome, Italy.
• 16. Van den Ban A.W. (1997): Changing ideas on agricultural extension - a global perspective. Journal of Extension Education, 8, 2, 1638-1647.
• 17. Van den Ban A.W., Hawkins H.S. (1997): Doradztwo rolnicze, Wyd. I polskie. MSDR, Kraków.
• 18. Van Huylenbroeck G., Vandermeulen V., Mettepenningen E., Verspecht A. (2007): Multifunctionality of Agriculture: A Review of definitions, Evidence and Instruments, www.livingreviews.org/lrlr-2007-3
• 19. Verma S., Coreil P. 2000. Rola doradztwa rolniczego w zrównoważeniu potrzeb rozwojowych i wymogów środowiska [W:] Kierunki zmian w systemach doradztwa rol­niczego na świecie. Pod red. nauk. J. Kani i M. Drygasa. MSDR zs. w AR, Kraków
• 20. Wilkin J. (2007): Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich [W:] Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie 2014-2020, Nowe Życie Go­spodarcze, nr 21.
• 21. Wilkin J. (2010): Wielofunkcyjność rolnictwa - nowe ujęcie roli rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie [W:] Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. Pod red. nauk. J. Wilkina. IRWiR PAN, War­szawa, 17-40
• 22. Ziętara W. (2000): Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Roczniki Naukowe SERIA (II) 1, Warszawa - Poznań - Zamość
• 23. Ziętara W. (2008): Wystąpienie prof. dr hab. W. Ziętary, dr h.c. AR w Krakowie. Biuletyn Informacyjny AR nr 1 (52), Kraków, 6-10