Thermal and snow conditions of winters and winter floods on example of Zagozdzonka River

• Autorzy: Hejduk A. , Hejduk L.

Warianty tytułu

PL

Warunki termiczne i śnieżne zim oraz wezbrania zimowe na przykładzie zlewni rzeki Zagożdżonki

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Thermal and snowy conditions in Zagożdżonka River catchment during hydrological years 2003–2013 and winter floods are presented in paper. The meteorological and hydrological data, such as maximum, minimum, mean diurnal air temperatures, daily snow cover depth, and water discharge, collected at Czarna station (WULS-SGGW) have been used. Meteorological conditions were analyzed using indexes proposed by Paczos. Temperate cold and extraordinarily low snowy winters has dominated in Zagożdżonka catchment in presented period of time. Winter floods as a result of snowmelt have been observed almost each year, except 2008 when winter was mild and extremely low snowy. The relation between winter severity index (WOz) and winter snowiness index (WSn) has been estimated, as well as the relation between winter snowiness index and maximum discharge (Qmax).

PL

Wykorzystując wskaźniki ostrości termicznej i śnieżności zim według Paczosa, przedstawiono warunki termiczne i śnieżne zim na obszarze nizinnej zlewni rzeki Zagożdżonki oraz scharakteryzowano wezbrania zimowe, odnotowane w badanym okresie. Podstawowe dane meteorologiczne i hydrologiczne, takie jak temperatura powietrza (maksymalna, minimalna i średnia), grubość pokrywy śnieżnej, wysokość opadów, stany wody oraz zmącenie wody w okresach zimowych lat hydrologicznych 2002–2013, pochodziły ze stacji pomiarowej SGGW zlokalizowanej w miejscowości Czarna, na obszarze badanej zlewni. W badanym okresie na obszarze zlewni Zagożdżonki dominowały zimy umiarkowanie chłodne i niezwykle małośnieżne. Niemal w każdym roku obserwowano wezbrania, których bezpośrednią przyczyną było topnienie śniegu. Wyjątek stanowił rok hydrologiczny 2008, kiedy zima była łagodna i ekstremalnie małośnieżna. Istnieje korelacja pomiędzy wskaźnikiem ostrości zimy a wskaźnikiem śnieżności. Istnieje również zależność pomiędzy wskaźnikiem śnieżności a przepływem maksymalnym w okresie zimowym.

Słowa kluczowe

EN

Zagozdzonka River; thermal condition; snow condition; winter flood; run-off

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
• Rocznik: 2014
• Tom: 46
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.3-16,fig.,ref.

Twórcy

autor

Hejduk A.

• Laboratory-Water Center, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, ul.Ciszewskiego 11, 02-776 Warsaw, Poland

autor

Hejduk L.

• Department of Hydraulic Engineering, Warsaw University of Life Sciences-SGGW, ul.Nowoursynowska 166, 02-787 Warsaw, Poland

Bibliografia

• BANASIK K. 1983: Rozmieszczenie użytków w zlewni jako czynnik minimalizujący natężenie transportu rumowiska w korycie rzecznym [Distribution of grassland in the catchment as limiting factor of sediment transport in river bed]. Unpublished Ph.D. thesis. Warsaw University of Life Sciences - SGGW.
• BANASIK K., HEJDUK L., HEJDUK A., KA-ZNOWSKA E., BANASIK J., BYCZKOWSKI A. 2013: Wieloletnia zmienność odpływu z małej zlewni rzecznej w regionie Puszczy Kozienickiej [Long-term variability of runoff from a small catchment in the region of the Kozienice Forest]. Sylwan 157 (8): 578-586 [Engl. summ.].
• BINIAK-PIERÓG M., KAJEWSKA-SZKUD-LAREK J., ŻYROMSKI A., LAKATOS L. 2012: Tendencje maksymalnych wartości temperatury powietrza w półroczu zimowym we Wrocławiu-Swojcu [Long-term tendencies of maximum air temperature in the winter half-year in Wrocław-Swojec]. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie 12, 4 (40): 31-43 [Engl. summ.].
• CHRZANOWSKI J. 1988: Pokrywa śnieżna w Polsce. Klasyfikacja jej grubości i regionalizacja [Snow cover in Poland. Thickness classification and regionalization]. Prace badawcze IMGW - Meteorologia, Warszawa.
• CZARNECKA M. 2011: Zmienność terminów początku i końca pokrywy śnieżnej o różnym czasie zalegania i ich uwarunkowania cyrku-lacyjne [Variability of the dates of the beginning and end of snow cover of different duration time and conditions of their circulation]. Prace i Studia Geograficzne 47: 109-118 [Engl. summ.].
• CZARNECKA M. 2012: Częstość występowania i grubość pokrywy śnieżnej w Polsce. [Frequency of occurrence and depth of snow cover in Poland]. Acta Agrophysica 19 (3): 501-514 [Engl. summ.].
• GRABOWSKI J., OLBA-ZIĘTY E., BANASZ-KIEWICZ B., POŻARSKA K. 2013: Charakterystyka termiczna okresu zimowego w dwóch mezoregionach Polski północno-wschodniej [Thermal characteristics of winter period in two mesoregions of north-eastern Poland]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin - Polonia LXVIII (2), SECTIO E: 33-41 [Engl. summ.].
• HEJDUK A. 2009: Transport rumowiska unoszonego podczas wezbrań roztopowych w małej zlewni rolniczej [Suspended sediment transport during snowmelt flood events in small agricultural watershed]. Unpublished Ph.D. thesis. Warsaw University of Life Sciences
• HEJDUK L. 2011: Badania transportu rumowiska i biogenów w skali zlewni [Studies of sediment transport and nutrients in a catchment scale]. Unpublished internal report of project COST 869 „Migrations Option for Nutrient Reduction in Surface Water and Groundwater". Warsaw University of Life Sciences - SGGW.
• HEJDUK A., BANASIK K. 2010a: Suspended sediment concentration and yield in snowmelt flood events in a small lowland river. Annals of Warsaw University of Life Sciences
• HEJDUK L., BANASIK K. 2010b: Variation in suspended sediment grain sizes in a flood events in a small lowland river. IAHS Publication 337: 189-196.
• HEJDUK L., BANASIK K., HEJDUK A. 2010: Monitoring ilości i jakości wody w małej zlewni [Monitoring of water quantity and quality for small catchment]. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 68 (1): 401-411 [Engl. summ.].
• HEJDUK L., DEELSTRA J. 2011: A comparison of monitoring methods to quantify runoff and nutrient losses in Poland and Norway, Prediction and reduction of diffuse pollution, solid emission and extreme flows from rural areas case study of small agricultural catchment (Eds K. Banasik, L. 0ygarden, L. Hejduk). Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 91-110.
• JANASZ J. 2000: Warunki termiczne i śnieżne zim w Lublinie (1960/61-1994/95) [Thermic and snow conditions of winters in Lublin (1960/61-1994/95)]. Acta Agrophysica 34: 71-78 [Engl. summ.].
• JANISZEWSKI F. 1988: Wskazówki dla posterunków meteorologicznych. [Tips for meteorological stations]. Wydanie II uaktualnione. IMGW, Warszawa: 242.
• KOŻUCHOWSKI K., ŻMUDZKA E. 2001: Ocieplenie w Polsce. Skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX w. [The warming in Poland: The range and seasonality of the changes in air temperatue in the second half of the 20th century]. Przegląd Geofizyczny - XLVI, (1-2): 81-90 [Engl. summ.].
• KUNDZEWICZ Z. 2008: Konsekwencje globalnych zmian klimatu [Impacts of global climate change]. Nauka 1: 103-118 [Engl. summ.].
• KUNDZEWICZ Z. 2011: Zmiany klimatu, ich przyczyny i skutki - obserwacje i projekcje [Climate changes, their reasons and effects observations and projections]. Landform. Analysis 15: 39-49 [Engl. summ.].
• KUNDZEWICZ Z., KOZYRA J. 2011: Ograniczenie wpływu zagrożeń klimatycznych w odniesieniu do rolnictwa i obszarów wiejskich [Reducing impacts of climatic threats to agriculture and rural areas]. Polish Journal of Agronomy 7: 68-81 [Engl. summ.].
• MAJEWSKI G., GOŁASZEWSKI D., PRZE-WOŹNICZUK W., ROZBICKI T. 2011: Warunki termiczne i śnieżne zim w Warszawie w latach 1978/79-2009/10 [Thermal and snow conditions of winters in Warsaw 1978/79-2009/10]. Prace i Studia Geograficzne 47: 147-155 [Engl. summ.].
• MAKKU P., SIRKKA T., JARI K., JARMO L. 2007: Influence of seasonal and annual hydro-logical variations on erosion and phosphorus transport from arable areas in Finland. Soil & Tillage Research 93: 44-55.
• MARSZ A.A. 2005: O przyczynach „wcześniejszego występowania zimy" na obszarze Europy nadbałtyckiej w ostatnim 30-leciu XX wieku [The causes of the „earlier occurrence of winter" in Baltic Europe during the last thirty years of the 20th century]. Przegląd Geograficzny 77 (3): 289-310 [Engl. summ.].
• NOWOSAD M., BARTOSZEK K. 2007: Wieloletnia zmienność grubości pokrywy śnieżnej w okolicach Lublina [Long-term variability of snow cover depth in Lublin and the surrounding region]. In K. Piotrowicz, R. Twardosz [Eds]: Wahania klimatu w różnych skalach czasowych i przestrzennych [Climate fluctuations at different spatial and temporal scales]. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ w Krakowie: 411-421 [Engl. summ.].
• OLBAZIĘTY E., GRABOWSKI J. 2007: Warunki termiczne i śnieżne zim doliny Biebrzy w latach 1980/1981-2004/2005 [Thermal and snowy condition of winters in Biebrza valley during 1980/1981-2004/2005]. Acta Agro-physica 10 (3): 625-634 [Engl. summ.].
• PACZOS S. 1982: Stosunki termiczne i śnieżne zim w Polsce [Thermal and snowy relations of winters in Poland]. Rozprawa habilitacyjna. UMCS, Lublin.
• PACZOS S. 1985: Zagadnienia klasyfikacji zim w świetle różnych kryteriów termicznych [Classification of winters in the light of various thermic criteria]. Annales UMCS 40, 7: 133-155 [Engl. summ.].
• PIĘTKA I. 2009: Wieloletnia zmienność wiosennego odpływu rzek polskich [Long-term variations of spring runoff of Polish rivers]. Prace i Studia Geograficzne 43: 88-95.
• PIOTROWICZ K. 2002. Warunki termiczne zim w Krakowie w latach 1792-2002 [Thermal conditions of winters in Krakow in period 1792-2002]. Folia Geographica - Series Geographica-Physica XXXIII-XXXIV: 89-104. [Engl. summ.].
• WOJKOWSKI J. 2009: Zróżnicowanie przestrzenne pokrywy śnieżnej na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego [Spatial differentiation of the snow cover in the Ojców National Park]. Prądnik. Prace i materiały muzeum im. prof. Władysława Szafera 19: 89-108 [Engl. summ.].
• WOJKOWSKI J., PARTYKA J. 2009: Warunki śnieżne w Ojcowie [Nival conditions in Ojców]. Prądnik. Prace i materiały muzeum im. prof. Władysława Szafera 19: 75-88. [Engl. summ.].
• ZIERNICKA-WOJTASZEKA. 2013: Klimatyczne uwarunkowania rozwoju agroturystyki w okresie zimowym na obszarze Polski nizinnej [Climatic conditions for the development of agrotourism during winter months in the lowland areas of Poland]. Annales Universi-tatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin - Polonia LXVIII (3), SECTIO E: 29-41 [Engl. summ.].

Identyfikatory

DOI

10.2478/sggw-2014-0001