Produkcyjne i ekonomiczne efekty intensyfikacji technologii uprawy łubinu białego (Lupinus albus L.)

• Autorzy: Borowska M. , Kaszkowiak E. , Prusinski J.

Warianty tytułu

EN

Production and economic effects of enhanced cultivation technology in white lupin (Lupinus albus L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania nad intensyfikacją technologii uprawy tradycyjnej i samokończącej odmiany łubinu białego wykonano w latach 2012 −2014 w Stacji Badawczej WRiB Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Mochełku. Zastosowano trzy technologie uprawy: nisko-, średnio- i wysokonakładową. Efektywność technologii obliczono za pomocą przyrostów względnych badanych cech i ich udziału w zwiększaniu bądź zmniejszaniu plonu nasion oraz analizy marginalnej kosztów wraz z wybranymi wskaźnikami ekonomicznymi. Największy przyrost plonu nasion stwierdzono po zwiększeniu intensywności uprawy z poziomu technologii średnio- do wysokonakładowej. Wzrost nakładów w kolejnych technologiach uprawy obu odmian łubinu powodował wzrost wartości plonu nasion i kosztów bezpośrednich, natomiast spadek nadwyżki bezpośredniej i wskaźnika opłacalności bezpośredniej. Analiza efektywności krańcowej wskazuje, że zwiększanie intensywności uprawy łubinu białego było ekonomicznie nieuzasadnione.

EN

Feed protein deficit in Europe and Poland tends to seek opportunities for a greater use of native protein sources for substitution or a partial supplementation of imported soybean meal. White lupin among other Fabaceae species could serve as a alternative source for protein in the climatic conditions of Poland. Lupin seed yields depend on the use of industrial production means. In practice, the choice of a particular technology on the farm is largely determined by economic evaluation of its effectiveness. Own research hypothesis assumed an increase in yield and economic efficiency of the production of white lupine seeds with increasing intensity of cultivation technology. The aim of the study was to evaluate the productivity and economical value of two white lupin cultivars: Butan (traditional) and Boros (self-completing) and three technologies of varying involvement of the industrial means of production, i.e. low-, medium- and high-inputs. Differentiation of expenditures on industrial means of production concerned: seed treatment, the use of Bradyrhizobium, weed control, fertilization with mineral soil treatment, foliar feeding, protection of plants against diseases and plant desiccation before harvest. The strict field experiment was carried out over 2012−2014 on lessive soil of pH 6.4−6.5. The effectiveness of the technologies used was calculated using the relative gains of the characteristics and their contribution to the increase or reduction in seed yield as well as the marginal cost analysis together with selected economic indicators. Cost calculation was limited to direct costs assessed on the basis of actual outlays (seeds, fertilizers, pesticides, harvesting), taking into account the prices in force in the years of the study. Similar statistically lupin seed yields were obtained in the technology of low-input (3.49 t·ha⁻¹) and medium-input (3.69 t·ha⁻¹), statistically lower than those in the technology of high-input (4.17 t.ha⁻¹). An increase in expenditures in subsequent cultivation technologies of both white lupin cultivars resulted in an increase in the value of lupin seed yield and direct costs, while gross margin and cost-effectiveness ratios were decreased. The share of direct costs after taking into account the direct payments for Butan amounted to 26, 40 and 49%, and for Boros 29%, 47 and 55% respectively for low, medium and high-input technology. Direct surplus value, which is an important factor in economic calculation decreased progressively along with increasing the intensity of lupin cultivation technology. Marginal efficiency analysis showed that increasing the intensity of white lupin technology was economically unjustified.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2016
• Tom: 585
• Opis fizyczny: s.97-107,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Borowska M.

• Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Kaszkowiak E.

• Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Prusinski J.

• Katedra Agrotechnologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• Artyszak A., Kucińska K., 2005. Zmiany nadwyżki bezpośredniej w produkcji fasoli na suche nasiona po rozszerzeniu Unii Europejskiej. Stow. Ekonom. Rol. i Agrobiznesu, Rocz. Nauk., VII (1), 7–9.
• Bochniarz J., Baumgart K., Pastuszewska B., Radziszewski J., Rola H., Romanowicz K., Roszkowski A., Sokołowski S., Staniszewska H., 1988. Technologia produkcji nasion łubinów i sposoby ich wykorzystania. Instr. wdroż., 146/88, IUNG Puławy.
• Borówczak F., Grześ S., 2005. Produkcyjne i ekonomiczne efekty różnej intensywności uprawy grochu siewnego. Mat. konf. Efektywne i bezpieczne technologie produkcji roślinnej, IUNG Puławy, 151–152.
• Borówczak F., Rębarz K., 2007. Produkcyjne i ekonomiczne aspekty różnej intensywności uprawy grochu siewnego odmiany Agra. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 552, 167–176.
• COBORU 2006. Syntezy wyników doświadczeń rejestrowych. Rośliny strączkowe, Słupia Wielka.
• Dzienia S., Romek B., 1987. Plonowanie roślin strączkowych na wybranych kompleksach glebowych. Mat. konf. Intensyfikacja produkcji pasz na gruntach ornych. AR Szczecin, 159–161.
• Jarecki W., Bobrecka-Jamro D., 2012. Reaction of white lupine (Lupinus albus L.) to seed inoculation with nitragina. Acta Sci. Pol., Agricultura 11(2), 19–26.
• Krasowicz S., 2009. Rola oceny ekonomicznej w badaniach rolniczych. J. Agr. Rural Dev., 2(12), 93–99.
• Księżak J., Lenartowicz W., Ufnowska J., 1997. Ocena ekonomiczna trzech technologii produkcji nasion bobiku. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 446, 227–230.
• Księżak J., Lenartowicz W., Ufnowska J., 1998. Efektywność ekonomiczna wybranych technologii produkcji nasion grochu. Rocz. AR Poznań, Rolnictwo 52, 5–11.
• Podleśny J., 1999. Porównanie produkcyjnej i ekonomicznej efektywności różnych technologii uprawy łubinu białego. Mat. konf. Lupin in Polish and European Agriculture. Przysiek, 101–105.
• Prusiński J., 2006. Plonowanie fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris L.) w zależności od intensywności technologii uprawy. Cz. II. Rolnicza i ekonomiczna ocena zastosowanych technologii Acta Sci. Pol., Agricultura 5(2), 77–88.
• Prusiński J., 2007. Wybrane wskaźniki produkcyjności grochu siewnego w warunkach wzrastającej intensywności technologii uprawy. Acta Sci. Pol., Agricultura 6(4), 43–51.
• Rudnicki F., 2000. Wyznaczanie wpływu poszczególnych elementów plonowania na różnice plonów między obiektami doświadczalnymi. Fragm. Agron. 3, 53–65.
• Stawiński S., 1989. Rozwój i plonowanie łubinu białego na glebie lekkiej w porównaniu do warunków gleby średniej. Mat. konf. Przyrodnicze i agrotechniczne uwarunkowania produkcji nasiennej roślin strączkowych. Cz. II. Puławy, 263–269.
• Szukała J., 1994. Wpływ czynników agrotechnicznych na plon, skład chemiczny i wartość siewną nasion łubinów, ze szczególnym uwzględnieniem łubinu białego. Rocz. AR w Poznaniu, Rozpr. Nauk. 245, ss. 87.
• Szwejkowska B. 2004. Wpływ sposobu uprawy na plonowanie grochu siewnego. Fragm. Agron. 3, 120-126.
• Szwejkowska B., 2010. Wpływ sposobu uprawy na plonowanie soczewicy jadalnej (Lens culinaris Medic.). Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, LXV, sec. EE, 41–49.
• Szwejkowska B., Bielski S., 2012. Ekonomiczna efektywność produkcji soczewicy jadalnej (Lens culinaris Medic.). Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, LXVII (1), sec. E, 33–38.
• Ziętara W., 2002. Konkurencyjność różnych kierunków produkcji roślinnej. Pam. Puł. 130, 809– 816.