PL
W pracy porównano właściwości fizykochemiczne popiołów powstałych ze spalania odpadów tartacznych w zakładzie Kronopol w Żarach, ze spalania słomy zbóż w kotłowniach w Reczu i Suchaniu oraz ze spalania brykietu drzewnego w Suchaniu. Średnio co najmniej 75% masy popiołów przed ich roztarciem stanowiła frakcja o średnicy poniżej 3,0 mm (w tym frakcja poniżej 1,0 mm - 56,0%), po roztarciu frakcja poniżej 3,0 mm często stanowiła 100%. Wszystkie analizowane popioły charakteryzują się zasadowym odczynem, a zawartość w nich CaCO3 waha się od 3,3 do 17,5%. Popioły ze spalania słomy zbóż oraz brykietu drzewnego wykazują znaczne ilości materii organicznej, co wskazuje na niepełne ich spalenie w kotłowniach. Jedynie popioły wytwarzane w zakładzie Kronopol charakteryzują się niskimi wartościami strat na żarzeniu. Zawartość w badanych popiołach przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu jest bardzo zróżnicowana, a najniższe ilości tych form składników posiadają popioły ze spalania odpadów tartacznych. Stwierdzone ilości metali ciężkich (Zn, Cu, Pb, Ni, Co, Cd) zwykle nie przekraczają wartości dopuszczalnych dla gleb użytkowanych rolniczo przedstawionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Badane popioły można zastosować do rekultywacji terenów zdegradowanych, a w przypadku popiołów ze spalania słomy zbóż, także do nawożenia gruntów ornych.
EN
The aim of study was to compare physico-chemical properties of ashes from the incineration of: sawmill wastes in Kronopol plant, Żary, cereal straw in boiler-rooms at Recz and Suchań and the wood briquettes at Suchań. On average at least 75% ash mass consisted of the fraction below 3.0 mm diameter (including the fraction below 1.0 mm diameter - 56%) before pulverising, and amounted frequently to 100% after pulverising. All analysed ashes were characterized by alkaline reaction and CaCO3 content ranging from 3.3 to 17.5%. The ashes from cereal straw and wood briquettes contain considerable amounts of organic matter, what indicates that they have not been burnt completely in boiler-rooms. Only the ashes from Kronopol shoved low values of losses at ignition. The contents of available phosphorus, potassium and magnesium were diversified and the lowest amounts were found in ashes from the sawmill wastes. Heavy metal contents (Zn, Cu, Pb, Ni, Co, Cd) did not exceed the values permissible for the soils used for agricultural purposes, presented in the decree of Minister of Environment concerning the soil and land quality standards. Examined ashes may be used for reclamation of degraded areas and in the case of ashes from cereal straw, for fertilization of arable land, too.