PL
Na obszarze Polski prawem chronionych jest obecnie 36 353 pomników przyrody, spośród których większość stanowią drzewa (94,7%), których szacunkowo w tej formie ochrony przyrody podlega ochronie około 111 100 sztuk. Spośród nich 132 drzewa znajdują się na obszarze Podbabiogórza, a najwięcej u północnych podnóży Babiej Góry na obszarze gminy Zawoja, w której ochroną objęto 12 pojedynczych drzew oraz 5 ich zgrupowań, w których ochronie podlega łącznie 37 drzew. Największą grupę spośród nich stanowią lipy (16 sztuk; 43%). Natomiast pozostałą część stanowi: 7 jodeł, 7 buków, 4 dęby, 2 wiązy i 1 jesion. Większość spośród chronionych drzew została objęta ochroną prawną przed nawet kilkoma dziesięcioleciami. Od tego czasu zazwyczaj nie sprawdzano ich stanu zdrowotnego. Często część z tych drzew uległa uszkodzeniu, a ich otoczenie zarosło przez co dotarcie do nich stało się utrudnione. Drzewa te nie były wykorzystywane w edukacji i turystyce pomimo dużych możliwości ich wykorzystania w edukacji przyrodniczej. Dlatego w artykule dokonano rozpoznania drzew pomnikowych na obszarze gminy Zawoja i zaproponowano wytyczenie ścieżki dydaktycznej. Projekt ścieżki przeznaczony dla turystów indywidualnych jak i grup szkolnych wyznaczono na długości 10 km. Zaprojektowano 9 punktów postojowych mieszczących się przy drzewach pomnikowych. Na każdym punkcie zaproponowano przedstawienie informacji o poszczególnych gatunków drzew oraz na temat funkcjonowania życia w koronach drzew. Ponadto zaproponowano przedstawienie informacji na temat budowli historycznych mieszczących się w sąsiedztwie tych drzew.
EN
At the Polish area 36,353 monuments of nature are now protected by law, of which the majority are trees (94.7%), about 111,100 pieces. Of these, 132 trees are located in the area of Podbabiogórze, and most northern foothills of the Babia Mountain area in Zawoja commune, in which the protection of individual trees covered 12 single trees and 5 groupings: a total of 37 trees. Most of the trees were protected under legal protection even a few decades ago. Since then their health status usually has not been checked. Often, some of these trees have been damaged and their surroundings overgrown, they are difficult to reach. These trees have not been used in education and tourism, despite the high possibility of using them in environmental education. Therefore,the paper recognises monumental trees in the area of Zawoja and the nature trail is proposed. The project path is designed for individual tourists and school groups at a length of 10 km. There are intended 9 parking spaces set around monumental trees. At every point t is proposed to provide information about individual species of trees and on the functioning of life in the treetops. Moreover, it is proposed to provide information on historic buildings coming within the vicinity of these trees.