Benchmarking ekologiczny w robotach wodnych

• Autorzy: Bondar-Nowakowska E.

Warianty tytułu

EN

Ecological benchmarking in water-engineering works

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeprowadzono rozważania na temat możliwości wykorzystania benchmarkingu do doskonalenia wykonawstwa robót konserwacyjnych pod kątem ochrony flory i fauny koryt cieków. Metoda ta, stosowana w technice i w biznesie, w wielu przypadkach przyniosła korzystne efekty. W wykonawstwie robót wodnych i wodno-melioracyjnych nie była dotychczas wykorzystywana. Istotnym zadaniem w robotach konserwacyjnych na ciekach jest skuteczna ochrona biocenozy koryta cieku. Źródłem trudności w tym zakresie jest niepowtarzalność warunków wykonawstwa robót oraz różnorodność zbiorowisk roślinnych i zwierzęcych w dnie, na skarpach i w strefie przybrzeżnej koryta cieku. Działania proekologiczne, polegające na prowadzeniu analiz ryzyka ekologicznego, odpowiednim doborze terminów wykonania robót, stosowaniu przemiennych schematów technologicznych, wykorzystaniu odpowiednich maszyn i osprzętów roboczych są właściwe dla jednych organizmów, a niewystarczające dla innych. W pracy wykazano to na przykładzie sześciu bezkręgowców wodnych – rurecznika pospolitego (Tubifex tubifex), błotniarki pospolitej (Galba palustris), kiełża zdrojowego (Gammarus pulex), ośliczki wodnej (Asellus aquaticus), bagiennika żółtorogiego (Limnophilus flavicornis) oraz jętki pospolitej (Ephemera vulgata). W przypadku trzech spośród nich – rurecznika pospolitego, błotniarki pospolitej oraz bagiennika żółtorogiego zastosowane rozwiązania proekologiczne były odpowiednie, natomiast w przypadku kiełża zdrojowego, ośliczki wodnej i jętki pospolitej nie przyniosły spodziewanych efektów. Aby ograniczyć liczbę takich niekorzystnych przypadków, należy w dalszym ciągu poszukiwać rozwiązań technicznych, które mogłyby być zastosowane w wykonawstwie robót. Odpowiednim narzędziem do tego celu jest, benchmarking, czyli naśladowanie dobrych wzorów.

EN

This paper describe the possibility to application the benchmarking for betterment the executing of maintenance works from the point of view the flora and fauna protection on water-course bed. Benchmarking used in the engineering and business gives in many cases profitable results. This method was don’t be used in executing works of water engineering and land reclamation. By the maintenance work the essential problem is the effective protection of biocenosis on the water- course bed, because the conditions in work execution are changeable. Also the plant and animal community on the water-course bed, the slopes the coastal zone are changeable. The proecological activity consist in analysis of the ecological risk, properly time-limit to executive the maintenance-works, application of alternate technological schemes and machines suitable machine equipment. These activities can have a positive influence on ones kind of organisms and inadequately on another organism. The evaluation of those activities is the changes of organisms quantity as the consequence of executive works on water-courses. In this paper those consequence has been shoved on an example of six water-invertebrates Tubifex tubifex, Galba palustris, Gammarus pulex, Asellus aquaticus, Limnophilus flavicornis and Ephemera vulgate. For three of them this – Tubifex tubifex, Galba palustris, and Gammarus pulex solutions were well. In case of another three – Asellus aquaticus, Limnophilus flavicornis and Ephemera vulgate the solutions don’t has been satisfied. A suitable method for minimize the undesirable changes in water organisms, is the application of benchmarking.

Słowa kluczowe

PL

cieki wodne; bezkregowce wodne; rurecznik pospolity; Tubifex tubifex; blotniarka pospolita; Galba palustris; kielz zdrojowy; Gammarus pulex; osliczka wodna; Asellus aquaticus; bagiennik zoltorogi; Limnophilus flavicornis; jetka pospolita; Ephemera vulgata; zagrozenia zwierzat; roboty wodne; wykonawstwo; dzialania proekologiczne; benchmarking

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.83-92,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bondar-Nowakowska E.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Plac Grunwaldzki 24, 50-365 Wrocław

Bibliografia

• Bogan Ch. E., English M. J. Benchmarking jako klucz do najlepszych praktyk. Wydawnictwo Helion, 2006.
• Bondar - Nowakowska E., Dejas D., Polechoński R. Zmiany w składzie bezkręgowców wodnych wskutek odmulenia dna cieku Dobra (dopływ Widawy). Rocz. AR Pozn. CCXCIV Melior.Inż. Środ. 19, cz.1, 1997, s. 227–233.
• Bondar-Nowakowska E. Oddziaływanie robót konserwacyjnych na florę i faunę wybranych cieków nizinnych. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu. Nr 391, Wrocław 2000.
• Bondar-Nowakowska E. Identyfikacja czynników ryzyka w wykonawstwie robót regulacyjnych i konserwacyjnych na ciekach. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2008, s. 223–232.
• Bostelmann R., Menze R. Auswirkugen von Maβnahmen der Gewäerunterhaltung auf Gewäerlebensgemeinschaften. DVWK, Wyd. P. Parey, Hamburg u. Berlin, 76–77, 1987, s. 114–118.
• Dejas D., Bondar-Nowakowska E. Mechanizacja robót konserwacyjnych na tle wymagań ekologicznych. Zesz. Nauk. AR Wroc., 266, 1995, s. 261–266.
• Ilnicki P. Warunki techniczne prowadzenia robót z zakresu melioracji i budownictwa wodnego na terenach o szczególnej wartości przyrodniczej. PIOŚ, Warszawa 1986.
• Żbikowski A., Żelazo J. Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Agencja Wydawnicza „Falstaff”, Warszawa 1993