Skład chemiczny gleby i sałaty odmiany Królowa Majowych (Lactuca sativa L.) w ogrodach przydomowych Szczecina

• Autorzy: Niedzwiecki E. , Protasowicki M. , Sammel A. , Mlynarczyk M. , Miller A.

Warianty tytułu

EN

Chemical composition of soil and lettuce cv. Królowa Majowych (Lactuca sativa L.) in Szczecin home gardens

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto gleby 18 ogrodów przydomowych Szczecina, zlokalizowanych w różnej odległości od dróg szybkiego ruchu komunikacyjnego. Wśród nich jeden duży ogród zlokalizowany (dla porównania) na peryferiach miasta w odległości 500 m od jezdni. W ogrodach tych, o składzie granulometrycznym gleby przeważnie piasków gliniastych, wysiano sałatę odmiany Królowa Majowych i zebrano ją do analizy po osiągnięciu dojrzałości konsumpcyjnej. W tym samym czasie z każdego ogrodu do analiz poprano próbki zbiorcze gleby. Ponadto analizami objęto sałatę pochodzącą z zakupu w sieci handlowej. Badane gleby charakteryzowały się odczynem lekko kwaśnym bądź obojętnym, wysoką zawartością węgla organicznego oraz bardzo wysoką przyswajalnego potasu, fosforu i magnezu. Uprawiana na tych glebach, położonych w pobliżu ulic, sałata wykazywała nagromadzenie ołowiu, cynku i miedzi. W związku z tym zaleca się całkowitego zaniechania uprawy warzyw w ogródkach przydomowych, położonych w niewielkiej odległości od jezdni. W sałacie z zakupu stwierdzono także podobne, a niekiedy nawet większe nagromadzenia badanych metali.

EN

The investigation included soils from 18 home gardens in Szczecin, situated at different distance from heavy traffic. There was also a large garden (for comparison) on the outskirts about 500 m from the street. The lettuce cv. Królowa Majowych was sown in these gardens mostly into a loamy sand and harvested after reaching consumption maturity. At the same time soil commulative samples were collected for analysis. Lettuce bought from shops was also subjected to analysis. The soils under study were characterised by a slightly acid or neutral reaction, a high content of organic carbon and a very high content of available potassium, phosphorus and magnesium. The lettuce from the soils situated near streets showed the accumulation of lead, zinc and copper. Therefore, it is recommended to discontinue vegetable cultivation in home gardens located dose to streets. The lettuce purchased in shops was found to have a similar or even higher accumulation of heavy metals, which suggests that there is a need for periodical control of its chemical composition at the retail outlets.

Słowa kluczowe

PL

gleby; Lactuca sativa; metale ciezkie; ogrody przydomowe; salata glowiasta maslowa; salata Krolowa Majowych; sklad chemiczny; Szczecin; zanieczyszczenia chemiczne; zanieczyszczenia komunikacyjne; zawartosc metali ciezkich

EN

soil; Lactuca sativa; heavy metal; home garden; butterhead lettuce; Krolowa Majowych cultivar; lettuce; chemical composition; Szczecin city; chemical contaminant; traffic pollutant; heavy metal content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 542
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.789-796,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Niedzwiecki E.

• Katedra Gleboznawstwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

autor

Protasowicki M.

autor

Sammel A.

autor

Mlynarczyk M.

autor

Miller A.

Bibliografia

• Biernacka E., Borowski J., Małuszyńska I., Małuszyński M.J. 2006. Kumulacja kadmu i cynku w wierzchnich warstwach gleb pasów zieleni miejskiej aglomeracji warszawskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 515: 23-29.
• Breś W., Gołcz A., Komosa A., Kozik E., Tyksiński W. 2003. Nawożenie roślin ogrodniczych. AR Poznań: 188 ss.
• Chodak T., Szerszeń L., Kabała C. 1995. Metale ciężkie w glebach i warzywach ogrodów działkowych Wrocławia. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418: 291-297.
• Curzydło J. 1988. Ołów i cynk w roślinach i glebach w sąsiedztwie drogowych szlaków komunikacyjnych. Rozp. Habilit. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 127: 70 ss.
• Czarnowska K. 1980. Akumulacja metali ciężkich w glebach, roślinach i niektórych zwierzętach na terenie Warszawy. Rocz. Glebozn. 31(1): 77-115.
• Czarnowska K. 1995. Gleby i rośliny w środowisku miejskim. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418: 111-115.
• Czarnowska K., Borucki R. 1996. Zawartość Zn, Pb, Cu i Cd w glebach i liściach selera w ogródkach przydomowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434: 937-941.
• Czarnowska K., Gworek B. 1987. Wpływ zanieczyszczeń miejskich na zawartość metali ciężkich w glebie i warzywach warszawskich ogrodów działkowych. Rocz. Nauk Roln. Ser. A 107(2): 23-33.
• Czarnowska K., Gworek B. 1994. Pierwiastki śladowe w warzywach liściowych i owocach z ogrodów działkowych Dzielnicy Warszawa-Mokotów. Rocz. Glebozn. 45(1/2): 35-43.
• Hibben C.R., Hager S.S., Mazza Ch.P. 1987. Comparison of cadmium and lead content of vegetable crops grown in urban and suburban. Environ. Pollut. B 7(1): 71-80.
• IUNG 1990. Zalecenia nawozowe. Cz. I. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro i mikroelementów. Seria P(44), Puławy: 26 ss.
• Kollender-Szych A., Niedźwiecki E., Malinowski R. 2008. Gleby miejskie - wybrane zagadnienia dla studentów kierunku Ochrona Środowiska. AR Szczecin: 135 ss.
• Maciejewska A., Skłodowski P. 1995. Wpływ emisji spalin samochodowych na skażenie gleb związkami ołowiu, cynku i kadmu przy trasie Warszawa-Katowice. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418: 271-297.
• Marzec Z., Iwanow K., Kunachowicz H., Rutkowska U. 1992. Tabele zawartości pierwiastków śladowych w produktach spożywczych. Instytut Żywności i Żywienia. Warszawa. Prace IZZ 60: 123 ss.
• Niedźwiecki E., Protasowicki M., Wojcieszczuk T. 2000. Content of some heavy metals in soil and dust fallout within Szczecin urban area, w: Inter. Conf. on Soil of Urban industrial, traffic and mining areas. W. Burghardt, Ch. Dornauf (Red.). University of Essen: 75-79.
• Niedźwiecki E., Protasowicki M., Wojcieszczuk T., Sammel A., Dembińska K., Jaruta G. 2009. Cechy morfologiczne i skład chemiczny gleb północno-zachodniej części Szczecina. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 542: 797-804.
• Niklińska M., Maryański M. 1988. Metale ciężkie w warzywach. Aura 4: 20-21.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006. Z dnia 19 grudnia 2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. http://www.pfpz.pl.
• Rozporządzenie MZ 2003. Z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. Dz. U. Nr 37, poz. 326, zał. 1.
• Sadowska H. 1985. Bezpieczna żywność i żywienie. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza: 218 ss.
• PTG 1989. Systematyka gleb Polski. Rocz. Glebozn. 40(3/4): 150 ss.
• Tyksiński W., Mocek A., Owczarzak W., Roszyk J. 1995. Metale ciężkie w warzywach i owocach z ogródków działkowych w Polkowicach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418: 305-311.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu