Zawartość olejku eterycznego i kwasu walerenowego w korzeniach kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis L.) w wybranych fazach fenologicznych

• Autorzy: Seidler-Lozykowska K. , Baraniak M. , Mielcarek S.

Warianty tytułu

EN

Content of essential oil and valerenic acid in valerian roots (Valeriana officinalis L.) at the selected developmental phases

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2005 i 2006, w Instytucie Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu przeprowadzono analizę zawartości wybranych substancji czynnych w surowca kozłka lekarskiego w dziewięciu następujących fazach fenologicznych w drugim roku wegetacji: początek wegetacji, rozeta wiosenna, wykształcanie pędów kwiatostanowych, początek kwitnienia, pełnia kwitnienia, zbiór nasion, trzy tygodnie po zbiorze nasion, rozeta jesienna, po pierwszych przymrozkach. Celem badań było zbadanie zależności pomiędzy zawartością olejku i kwasów walerenowych, a fazami fenologicznymi co pozwoliłoby ustalić optymalny termin zbioru surowca. Materiał do badań stanowiły korzenie kozłka odmiany Polka oraz rodu hodowlanego nr 4 pobierane losowo w każdej fazie. W surowcu oznaczono zawartość: olejku eterycznego, kwasu walerenowego, kwasu acetoksywalerenowego, kwasu hydroksywalerenowego oraz sumę kwasów walerenowych. Największe ilości olejku eterycznego oraz kwasów walerenowych stwierdzono w różnych fazach wegetacji: u rodu 4 w fazie pełni kwitnienia (1,3% i 0,266% odpowiednio), natomiast u odmiany Polka - w trzy tygodnie po zbiorze nasion (zaw. olejku 1,25%), a kwas walerenowy - w fazie zbioru nasion (0,218%). Najmniejsze zawartości olejku w surowcu występowały na początku wegetacji oraz po pierwszych przymrozkach jesiennych. Wyniki badań sugeruj ą, że wysokie zawartości olejku oraz sumy kwasów walerenowych w drugim roku wegetacji można uzyskać w surowcu kozłka od pełni kwitnienia roślin (0,278%) do fazy rozety jesiennej (0,316%).

EN

In 2005 and 2006 the evaluation of active substance content in valerian roots was done. Effect of plant age and developmental phases on the oil and valerenic acids content in valerian roots was the main aim of this investigation. The content of essential oil and valerenic acids were analyzed in valerian cultivar Polka and strain No. 4 during nine following phases: the beginning of vegetation, spring rosette, pedicel development, the beginning of flowering, full bloom, seed harvest, 3 weeks after the seed harvest, fall rosette, after the first frost. The highest content of essential oil and valerenic acids were obtained at different phases of the tested genotypes: strain no. 4 in full bloom (1.3% and 0.266% respectively) and cultivar Polka three weeks after the seed harvest (1.25%) and during the seed harvest (0.218%). The lowest content of the investigated substances were detected at the beginning of growth and after the first frost in both genotypes. Our results suggest that in the second year of cultivation the highest amounts of essential oil and valerenic acids could be obtained over the period from full bloom (0.278%) to fall rosette phase (0.316%).

Słowa kluczowe

PL

rosliny lecznicze; kozlek lekarski; Valeriana officinalis; korzenie; zawartosc olejkow eterycznych; zawartosc kwasow walerenowych; rozwoj roslin; fazy rozwojowe; odmiany roslin; kozlek lekarski Polka

EN

medicinal plant; valerian; Valeriana officinalis; root; essential oil content; valerenic acid content; plant development; developmental phase; plant cultivar; Polka cultivar

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 527
• Opis fizyczny: s.281-287,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Seidler-Lozykowska K.

• Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich, ul.Libelta 27, 61-707 Poznań

autor

Baraniak M.

autor

Mielcarek S.

Bibliografia

• Bos R., Hendriks H., Pras N., Stojanova A., Georgiev E. 2000. Essential oil composition of Valeriana officinalis ssp. collina cultivated in Bulgaria. J. Essent. Oil Res. 12: 313 - 316.
• Czabajska W., Okoniewska J. 1971. Analiza przyrostu masy roślinnej kozłka lekarskiego wraz z analizą zawartości olejku w surowcu. Herba Pol. 17(4): 376 - 387.
• Farmakopea Polska VI 2002. Valerianae Radix. PTF, Warszawa: 904 - 905.
• Kholmünzer S. 1985. Farmakognozja. PZWL Warszawa: 275 - 277.
• Kordana S., Mordalski R., Mikołajewicz M. 1996. Kozłek lekarski - instrukcja uprawy. IRiPZ Poznań: 1 - 7.
• Letchamo W., Ward W., Heard B., Heard D. 2004. Essential oil of Valeriana officinalis L. cultivars and their antimicrobial activity as influenced by harvesting time under commercial organic cultivation. J. Agric. Food Chem. 52: 3915 - 3919.
• Nartowska J. 2007. Kozłek lekarski - naturalny, bezpieczny lek uspakajający. Panacea 2(19): 7 - 9.
• Piotrowska A. 2005. Standaryzacja i kontrola jakości Valerianae radix. Panacea 2(11): 14 - 15.
• Rumińska A. 1986. Rośliny lecznicze. PWN Warszawa: 296 - 309.
• Załęcki R. 1996. Warunki uprawy kozłka lekarskiego. Wiad. Ziel. 11: 4.