Analiza sieci dróg rolniczych pod kątem ochrony przed erozją wodną powierzchniową

• Autorzy: Wawer R. , Nowocien E. , Podolski B. , Szewranski S. , Zmuda R.

Warianty tytułu

EN

The analyses of rural road network in the aspect of limiting superficial water erosion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W terenach silnie erodowanych znaczna część dróg rolniczych przekształca się w wąwozy drogowe, co jest powodowane przede wszystkim niewłaściwą lokalizacją (układem) dróg w rzeźbie terenu. Dlatego też układ dróg rolniczych w rzeźbie terenu oraz utwardzanie nawierzchni dróg gruntowych pozostają jednym z najważniejszych komponentów kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej na terenach erodowanych. Właściwe wyznaczenie odcinków dróg rolniczych wymagających zabiegów ochronnych czy, w skrajnych przypadkach ponownego wytyczenia, poprawia stan sieci dróg rolniczych w sposób ekonomicznie korzystny, ponieważ pozwala na efektywną alokację dostępnych środków według pilności ochrony. Artykuł stanowi studium aktualnego stanu sieci dróg rolniczych o nawierzchni gruntowej na obszarze zlewni potoku Mielnica. Analizę przeprowadzono na cyfrowych danych przestrzennych z wykorzystaniem systemów GIS. Wyniki badań wskazują na duży udział dróg o niekorzystnych parametrach i pilną potrzebę wprowadzenia działań ochronnych. Na podstawie wyników badań opracowano mapę działań ochronnych z uwzględnieniem pilności ich wprowadzania.

EN

The article presents a study on the actual state of the net of rural roads on loess upland terrain of the Mielnica watershed. The analysis, performed on digital spatial data within GIS software, revealed considerable needs for improvements of rural roads on the investigated area. Basing on the results, the map of improvement measures was developed, presenting a spatial base for a decision support system for future land improvements and allocation of economical resources for the management of rural surface communication network in rural-environmental plans.

Słowa kluczowe

PL

drogi rolnicze; siec drogowa; ochrona przed erozja; erozja powierzchniowa; erozja wodna; melioracje przeciwerozyjne; zlewnie potokow; potok Mielnica

EN

agricultural road; road network; erosion control; surface erosion; water erosion; stream catchment; Mielnica Stream

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 526
• Opis fizyczny: s.257-263,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wawer R.

• Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

autor

Nowocien E.

• Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

autor

Podolski B.

• Zakład Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Czartoryskich 8, 24-100 Puławy

autor

Szewranski S.

• Katedra Planowania i Urządzania Terenów Wiejskich, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Zmuda R.

• Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• Foehlich W., Słupik J. 1980. Land roads as a source of water and sediment income to watercourse. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 225: 257-268.
• Geiger J. 2001. Line. FromandToAz script, version 2.5. Manual: 2.
• Hutchinson M.F. 1989. A New Procedure for Gridding Elevation and Stream Line Data With Automatic Removal of Spurious Pits. Journal of Hydrology 106: 211-232.
• Jenness J. 2001. Surface Tools for Points, Lines and Polygons (v. 1.2) Manual. p:22 http://www.jennessent.com/arcview/surface_tools.htm
• Józefaciuk Cz., Nowocień E., Wawer R. 2000. Sytuowanie dróg w terenach erodowanych. Folia Univesitatis Agriculturae Stetinensis 217, Agric. 87: 77-80.
• Józefaciuk Cz., Józefaciuk A., Nowocień E., Wawer R. 2002. Przeciwerozyjne zagospodarowanie zlewni wyżynnej potoku Grodarz z uwzględnieniem ograniczania powodzi. Monografie i Rozprawy Naukowe, Wyd. IUNG 4: 69.
• Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1996. Erozja i melioracje przeciwerozyjne. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: 144.
• Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. Wydawn. IUNG Puławy: 109.
• Nowocień E. 1996. Dynamika rozwoju wąwozów drogowych na obszarach lessowych. Pam. Puławski 107: 101-111.
• Nowocień E. 1997. Specyfika planowania dróg rolniczych w terenach erodowanych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 312: 209-216.
• Nowocień E. 1999. Badania nad planowaniem i projektowaniem wybranych elementów dróg rolniczych na wyżynnych obszarach chronionego krajobrazu. Pam. Puławski 119: 93-100.
• Nowocień E. 2003. The study of planning and designing some elements of agricultural roads located within upland protected areas. Electronic. Journal of Polish Agricultural Universities, Volume 6, Issue 2, CIVIL ENGINEERING Series, http://www.ejpau.media.pl/series/volume6/issue2/civil/art-03.html
• Nowocień E., Wawer R. 2007. Analiza przestrzenna sieci dróg rolniczych na przykladzie obszaru zlewni cieku Mielnica. Roczniki Geomatyki V(2): 65-72.
• Starkel L. 1980. Erozja gleb a gospodarka wodna w Karpatach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 235: 103-118.
• Wawer R. 2003. Zastosowanie cyfrowego modelu zlewni potoku Grodarz dla celów zagospodarowania przeciwerozyjnego. Rozprawa Doktorska, IUNG: 91 ss.
• Wawer R. 2004. An indicator for estimating arrangement of rural roads in terrains relief and its digital implementation in GIS on the example of Grodarz stream watershed. Electornic Journal of Polish Agricultural Univeristies. Civil Engineering Series 7(2).
• Ziemnicki S. 1968. Melioracje przeciwerozyjne. PWRiL Warszawa: 360 ss.