Fitoindykacyjna ocena siedlisk występowania zbiorowisk trawiastych z klasy Phragmitetea

• Autorzy: Warda M. , Stamirowska-Krzaczek E.

Warianty tytułu

Phytoindicative evaluation of habitats of grass communities of Phragmitetea class

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W środkowej części doliny Wieprza objęto badaniami nadbrzeżne i łąkowe zbiorowiska trawiaste, występujące na terenie Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego. W latach 2005-2007 przeprowadzono badania florystyczne metodą Braun-Blanqueta. Celem badań było poznanie szaty roślinnej, określenie zawartości makroelementów w glebie i materiale roślinnym oraz fitoindykacyjna charakterystyka badanych siedlisk, uwzględniająca wilgotność gleb, ich trofizm oraz zawartość materii organicznej. Skład gatunkowy wybranych zbiorowisk trawiastych oraz liczby wskaźnikowe stanowiły podstawę do określenia właściwości siedlisk badanych użytków zielonych. Nadrzeczne i łąkowe zbiorowiska trawiaste z klasy Phragmitetea występowały łanowo w siedliskach wilgotnych, w pobliżu koryta rzeki oraz w zagłębieniach doliny (wskaźnik wilgotności 4,9-5,4) i reprezentowały zespoły: Glicerietum maximae, Phragmitetum australis, Phalaridetum arundinaceae i Sparganio-Glycerietum fluitantis. Warunki występowania zbiorowisk z klasy Phragmitetea sprzyjały gromadzeniu substancji organicznej w glebie, a skład florystyczny badanych zbiorowisk świadczył o zasobności siedlisk. Następstwem występowania tych fitocenoz w żyznych siedliskach było gromadzenie przez roślinność znaczącej ilości składników pokarmowych. Jednakże, wyniki analiz chemicznych materiału roślinnego świadczą o zróżnicowaniu zdolności pobierania tych składników z gleby przez roślinność szuwarową. Najwyższą zdolnością kumulacji biogenów w badanych siedliskach charakteryzowała się roślinność zespołów Glicerietum maximae i Phragmitetum australis. Ta zdolność kumulacji dużej ilości składników pokarmowych przez zbiorowiska z klasy Phragmitetea jest dowodem, że pełnią one funkcję fitosanitarną w środowisku przyrodniczym.

EN

In the central part of the Wieprz river valley, the researches included the river-side and meadow grass communities occurring in the Nadwieprzański Landscape Park. The floristic studies were performed using the Braun-Blanquet method in 2005-2007. The research objective was to explore the vegetation, determine а macroelement content in soil and plant material as well as phytoindicative evaluation of the studied habitats considering moisture, trophism and a humus level of soil. Species richness of the chosen grass associations and index numbers constituted the basis for determination of habitat properties of the grasslands under study. The river-side and meadow grass communities from Phragmitetea class occurred in the canopy in the moist sites, close to the river-bed and in the valley depressions (humidity index - 4.9-5.4) with plant communities of Glicerietum maximae, Phragmitetum australis, Phalaridetum arundinaceae and Sparganio-Glycerietum fluitantis. The growing conditions of communities from Phragmitetea class favoured the organic substance accumulation in soil, whereas floristic composition of the examined communities evidenced the habitat abundance. As а consequence of these phytocenoses occurrence in fertile habitats, the vegetation accumulated high rate nutrients. However, the results of chemical analyses performed on vegetation material proved a differentiated capacity of rush plants for the soil component intake. The highest capacity for biogen accumulation in the studied habitats was demonstrated by the plants of Glicerietum maximae and Phragmitetum australis communities. The capacity for accumulation of great amount of nutrients by communities from Phragmitetea class gives evidence to the phytosanitary function they play in the environment.

Słowa kluczowe

PL

gleby; makroelementy; Nadwieprzanski Park Krajobrazowy; ocena fitoindykacyjna; siedliska roslinne; sklad gatunkowy; trawy; zawartosc makroelementow; zbiorowiska trawiaste; zbiorowiska z klasy Phragmitetea; zespoly roslinne

EN

soil; macroelement; Nadwieprzanski Landscape Park; phytoindication method; plant community; species composition; grass; macroelement content; grass community; Phragmitetea class; plant association

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 542
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.569-576,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Warda M.

• Katedra Łąkarstwa i Kształtowania Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Stamirowska-Krzaczek E.

Bibliografia

• Fijałkowski D., Chojnacka-Fijałkowska E. 1990. Zbiorowiska z klasy Phragmitetea, Molinio-Arrhenatheretea i Scheuchzerio-Caricetea fuscae w makroregionie lubelskim. Rocz. Nauk Roln. Se. D, Monografia, 217, PAN Warszawa: 414 ss.
• Grynia M., Kryszak A., Ogrodowczyk T. 1995. Analiza flory łąk w dolinie Mogielnicy. Annales UMCS, E, supll., 50: 259-262.
• Izdebska M. 1969. Zbiorowiska roślinne górnego odcinka doliny Wieprza ze szczególnym uwzględnieniem zbiorowisk łąkowych. Fragm. Flor. et Geobot. 15(3): 283-332.
• Kostuch R. 1993. Uwarunkowania produkcyjności pratosystemów. Fragm. Agronom. 4(40): 197-208.
• Kryszak A., Grynia M. 1999. Zmiany różnorodności florystycznej w obrębie zbiorowisk łąkowych pradoliny Warty w gminie Kramsk. Fol. Univ. Agric. Stetin. 197, Agricultura 75: 197-202.
• Matuszkiewicz W. 2007. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa: 540 ss.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków: 442 ss.
• Mosek B. 1999. Gospodarcze i ekologiczne znaczenie zbiorowisk szuwarowych dolin rzecznych Wyżyny Lubelskiej. Annales UMCS E 54(9): 75-82.
• Roo-Zielińska E. 2004. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. PAN IGiPZ Warszawa: 258 ss.
• Szoszkiewicz K., Szoszkiewicz J. 1993. Wybrane zbiorowiska szuwarowe w dolinie środkowej Noteci. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 412: 173-177.
• Urban D. 1996. Zbiorowiska wodne i szuwarowe doliny Ciemięgi. Annales UMCS, E, 51: 119-137.
• Wyłupek T. 2005. Waloryzacja fitocenoz szuwarowych i łąkowych nadmiernie uwilgotnionych siedlisk doliny Wieprza w Roztoczańskim Parku Krajobrazowym. Łąkarstwo w Polsce 8: 215-226.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 183 ss.