Wstępna ocena stanu ekologicznego małej rzeki nizinnej na podstawie makrofitowej metody oceny rzek

• Autorzy: Bus A.

Warianty tytułu

EN

Preliminary evaluation assessment of the ecological status of small lowland river based on macrophyte method for river assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przyjęcie Ramowej Dyrektywy Wodnej nałożyło na Polskę obowiązek przeprowadzanie oceny i klasyfikacji jakości wód poprzez określenie ich stanu ekologicznego. Podstawą do oceny stanu wód powierzchniowych są elementy biologiczne, wśród których główny składnik stanowią makrofity. Makrofitowa Metoda Oceny Rzek (MMOR) wykorzystywana jest od 2007 roku na potrzeby monitoringu wód płynących w Polsce. Polega ona na ilościowej i jakościowej charakterystyce roślinności wodnej w obrębie analizowanego odcinka rzeki, co daje możliwość określenia stopnia degradacji rzeki i określenia jej trofii na podstawie wskaźnika, jakim jest Makrofitowy Indeks Rzeczny (MIR). Podczas oceny branych jest pod uwagę 149 gatunków roślin wodnych. Ocenie poddano małą, nizinna rzekę - Cetynię. Na wytypowanym 100-metrowym odcinku rzeki określono skład roślinności wodnej (makrofitów) uzupełniony opisem parametrów abiotycznych środowiska rzecznego (parametry hydromorfologiczne rzeki, ocenę stopnia zacienienia i przekształcenia koryta). Na ich podstawie obliczono Makrofitowy Indeks Rzeczy, który dla analizowanego odcinka rzeki przyjmuje wartość 30,21 co klasyfikuje rzekę do umiarkowanej klasy stanu ekologicznego. W pracy przedstawiono także wstępne wyniki wskaźników tlenowych (BZT5 i ChZT-Cr) oraz stężenia tlenu rozpuszczonego. Według Rozporządzenia [2008] w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych stwierdzono, że wody rzeki Cetynii nie osiągają dobrego stanu chemicznego.

EN

Since the Polish accession to European Union we are to obliged to carry out the river quality assessment by biological monitoring. The part of the assessment is a macrophyte-based methods used in the evaluation of the ecological status of rivers in respect of biodiversity. Macrophyte Method for River Assessment has been used since 2007 and provide us information about ecological state of rivers. The assessment was made at small, lowland Cetynia River (35,6 km total length), which is a left bank tributary of Bug River. At the chosen, examinated section of the river (100 m) was described the composition of water plants (macrophytes), morphological and abiotic conditions of the River. The paper presents resolute of preliminary assessment of ecological state of Cetynia River and oxygen indicators (BOD, COD-Cr and dissolved oxygen).

Słowa kluczowe

PL

rzeki nizinne; rzeka Cetynia; stan ekologiczny; stan troficzny; Ramowa Dyrektywa Wodna; metody oceny; Makrofitowa Metoda Oceny Rzek; Makrofitowy Wskaznik Stanu Ekologicznego; wody powierzchniowe; biochemiczne zapotrzebowanie tlenu; chemiczne zapotrzebowanie tlenu; stezenie tlenu rozpuszczonego

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2010
• Numer: 09
• Opis fizyczny: s.221-230,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bus A.

• Katedra Kształtowania Środowiska, Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Aktualizacja programu ochrony środowiska dla powiatu sokołowskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012–2015. Maszynopis, Sokołów Podlaski 2008.
• Arczyńska-Chudy E., Gołdyn H., Michalak A., Roślinność wodna i bagienna a neutralizacja zanieczyszczeń [w:] Oczyszczalnie hydrobotaniczne, II konferencja naukowo-techniczna,1996, Poznań.
• Bank Danych Regionalnych. GUS, 2008.
• Chełmicki W. Woda. Zasoby, degradacja, ochrona. PWN, Warszawa 2002, ss. 306.
• Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U.UE L z dnia 22 grudnia 2000 r.).
• Engloner A.I. Structure, growth dynamic and biomass of reed (Phragmites australis) – A review. Flora 204, 50, 2009, s. 331–346.
• Ilnicki P., Lewandowski P., Olejnik P. Metody hydromorfologicznej oceny rzek stosowane w Europie przed i po ustanowieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej. Gosp. Wodna 10, 2008,s. 393–397.
• Jakość i zagrożenia wód powierzchniowych w województwie mazowieckim. Raport Wojewódzkiego Inspektoratu ochrony Środowiska w Warszawie 2002. WIOŚ Warszawa, s.148-149.
• Kondracki J. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa 2002, ss. 240.
• Krebs J.R., Davies N.B., Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. PWN, Warszawa 2001, ss. 424.
• Monitoring rzek w 2008 roku [online] WIOŚ, 2009. http://www.wios.warszawa.pl/portal /pl/19/236/Monitoring_rzek_w_2008_roku.html [dostęp: 15 maja 2010].
• Pietruczuk K., Szoszkiewicz K. Ocena stanu ekologicznego rzek i jezior w Wielkopolsce na podstawie makrofitów zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Nauka Przyr.Technol. 2009, 3, 3, s. 2–8.
• Projekt budowlany – Zbiornik retencyjny „Niewiadoma” – Obiekt: Zbiornik główny „Niewiadoma”, BSiPGWR „Bipromel”. Warszawa 2006.
• Rozporządzenie z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2008, nr 162, poz. 1008).
• Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2008 roku. WIOŚ, Warszawa 2009, ss. 66.
• Szoszkiewicz K., Jusik Sz., Zgoła T. Klucz do oznaczania makrofitów dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2008b, ss. 260.
• Szoszkiewicz K., Zbierska J., Jusik Sz., Zgoła T. Makrofitowa Metod Oceny Rzek. Podręcznik metodyczny do oceny i klasyfikacji stanu ekologicznego wód płynących w oparciu o rośliny wodne. Wyd. Nauk. Bogucki, Poznań 2010, ss. 77.
• Szoszkiewicz K., Zbierska J., Jusik Sz., Zgoła T. Metoda oceny rzek oparta na makrofitach realizowana w Polsce na potrzeby Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wiad. Mel. i Łąk. 4, 2008a, s. 163–165.