Ocena celowości stosowania deszczowania w technologii uprawy jęczmienia browarnego - wstępne wyniki badań

• Autorzy: Zarski J. , Blazewicz J. , Dudek S. , Kusmierek-Tomaszewska R. , Zembold-Gula A.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of efficiency of sprinkling irrigation in the brewing barley cultivation technology - preliminary results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w sezonie wegetacyjnym 2010r. na glebie lekkiej w Mochełku koło Bydgoszczy, badano wpływ deszczowania i czterech wariantów nawożenia azotowego na wysokość i jakość plonu ziarna browarnych odmian jęczmienia jarego ‘Mauritia' oraz ‘Marthe'. Okres wegetacji jęczmienia pod względem sumy opadów należał do wilgotnych, jednak cechował się wyjątkowo nierównomiernym rozkładem opadów w poszczególnych dekadach. W okresie obejmującym fazę kłoszenia i dojrzewania jęczmienia opady wyniosły zaledwie 16,3 mm, co spowodowało potrzebę deszczowania roślin. Łącznie w pięciu dawkach jednorazowych zastosowano 105 mm wody. Stwierdzono, ze wysokość plonów ziarna jęczmienia jarego wynosiła od 3,05 t.ha-1 do 6,34 t.ha-1, w zależności od odmiany, deszczowania i wariantu nawożenia azotowego. Niezależnie od zastosowanych czynników, większą średnio o 31% wysokością plonów charakteryzowała się odmiana ‘Marthe'. Średni przyrost plonu ziarna pod wpływem zastosowania deszczowania wyniósł 37,3%. Wskazuje to na dużą celowość wprowadzenia tego zabiegu do technologii produkcji jęczmienia browarnego jako czynnika podwyższającego wysokość plonów ziarna w sezonach wegetacji cechujących się występowaniem posuch atmosferycznych i rolniczych w okresie wzmożonego zapotrzebowania roślin na wodę. Reakcja roślin na nawożenie i jego wzrastające dawki zależała od warunków wodnych, zróżnicowanych w wyniku deszczowania. W warunkach bez deszczowania stwierdzono brak istotnego zróżnicowania wysokości plonu odmiany ‘Mauritia' oraz zmniejszenie wysokości plonu odmiany ‘Marthe' pod wpływem zastosowania zwiększonych dawek azotu. Na stanowiskach deszczowanych wysokość plonów jęczmienia nawożonego była istotnie wyższa niż uprawianego bez nawożenia. Jednak zwiększenie dawki azotu z 30 do 60-90 kg.ha-1, nie spowodowało istotnego podwyższenia wysokości plonów. Wstępna ocena przydatności słodowniczej ziarna wykazała, że jakość surowca polepszała się pod wpływem deszczowania i zdecydowanie pogarszała się w wyniku zastosowania nawożenia azotem, zwłaszcza w ilości 60-90 kg.ha-1. Najlepszą wartość browarną miało ziarno pochodzące ze stanowisk deszczowanych i nie nawożonych azotem.

EN

A field experiment was conducted during the growing season 2010 on sandy soil in Mochełek near Bydgoszcz. The effects of irrigation and the four variants of nitrogen fertilization on yield and quality of grain from brewing barley varieties 'Mauritia' and 'Martha' were inwestigated. Growing season of barley in terms of total rainfall belonged to the wet, however, was marked by an extremely uneven distribution of rainfall in different decades. During the period of tillering and ripening stage of barley rainfall amounted to only 16.3 mm, which resulted in the need for irrigation of plants. A total of five doses of 105 mm of water was used. It was found that yields of barley grain ranged from 3.05 kg.ha-1 to 6.34 kg.ha-1, depending on the variety, irrigation and nitrogen fertilization variant. Regardless of the factors used, higher average yields of 31% was characterized by a variety of 'Martha'. The average increase in grain yield due to application of irrigation was 37.3%. This indicates the high desirability of introducing this treatment to the malting barley production technologies as a factor which increases the amount of grain yield in growing seasons characterized by the occurrence of atmospheric and agricultural dry spells in the period of increased demand for water plants. Plant response to fertilization and its increasing doses depend on water conditions, varying as a result of irrigation. In conditions without irrigation, there was no significant difference in the level of yield of 'Mauritia' and substantially reduce the amount of yield of 'Martha' under the influence of the application of increased doses of nitrogen. On irrigated plots yields of fertilized barley was significantly higher than those grown without fertilization. However, increasing the nitrogen dose from 30 to 60-90 kg.ha-1, did not result in significant increases in yields. Preliminary assessment of the suitability of grain for malting showed that the quality of raw material have been improved under the influence of irrigation and clearly deteriorated as a result of nitrogen fertilization, especially in an amount of 60-90 kg.ha-1. Grains derived from irrigated but not fertilized plots had the highest value for malting.

Słowa kluczowe

PL

zboza; technologia uprawy; gleby lekkie; deszczowanie; nawozenie azotem; jeczmien browarny; jeczmien Mauritia; jeczmien Marthe; plonowanie; wysokosc plonu; jakosc plonu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.229-239,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zarski J.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Blazewicz J.

autor

Dudek S.

autor

Kusmierek-Tomaszewska R.

autor

Zembold-Gula A.

Bibliografia

• Bertholdsson N. O. Selection methods for malting barley consistently low in protein concentration. European Journal of Agronomy, 9, 1998, 213-222.
• Błażewicz J., Liszewski M. Skuteczność wskaźnika Q i metody Bishopa w ocenie wartości browarnej jęczmienia. Pamiętnik Puławski, nr 135, 2004, s. 7-17.
• Błażewicz J., Dawidowicz A. Postępy w słodownictwie. Materiały XI Szkoły Technologii Fermentacji, Łódź, 2006, s. 48-68.
• Błażewicz J., Liszewski M., Zembold-Guła A. Usability of Bishop formula in evaluation of malting quality of barley grain. Pol. J. Food Nutr. Sci., vol.57, nr 4(A), 2007, s. 37-40.
• Borówczak F. Nawadnianie roślin uprawnych. Materiały EFR na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Łosiów, 2009, s. 1-8.
• Borówczak F., Rębarz K. Influence of irrigation and cultivation system on production and economic effects of spring barley cultivation. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, vol. 53(3), 2008, s. 22-26.
• de Ruiter J.M., Armitage J.E., Cameron B.W. Effects of irrigation and nitrogen fertiliser on yield and quality of malting barley grown in Canterbury, New Zeland.. 9th Australian Barley Technical Symposium, Melbourne VIC, 1999, s. 1-8.
• Dylkowski W. (red.). Kontrola chemiczno-techniczna produkcji słodu i piwa. WPLiS. Warszawa, 1959.
• Grabarczyk S., Żarski J., Dudek S. Sterowanie deszczowaniem według opadów atmosferycznych. Roczniki AR w Poznaniu, 234, 1992, s. 83-90.
• Grabiński J., Podolska G. Stan aktualny i perspektywy zmian w produkcji zbóż w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB, z. 14, 2009, s. 55-70.
• Halvorson A.D., Reule C.A. Irrigated, no-till corn and barley response to nitrogen in Northern Colorado. Agronomy J., 99, 2007, 1521-1529.
• Koszański Z., Karczmarczyk S., Podsiadło C. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na jęczmień browarny i pastewny uprawiany na glebie kompleksu żytniego dobrego. Zeszyty NaukoweAR we Wrocławiu, 267, 1995, s. 161-177
• Koziara W., Panasewicz K., Sulewska H. Efekty nawożenia azotem jęczmienia jarego w warunkach pól niedeszczowanych i deszczowanych. Pam. Puł., 142, 2006, s. 215-224.
• Mollah M.S.I., Paul N.K. Influence of irrigation, fertilizer and variety on grain growth of barley (Hordeum vulgare L.). J.bio-sci., 15, 2007, s. 69-75.
• Moreno A., Moreno M.M., Ribas F., Cabello M.J. Influence of nitrogen fertilizer on grain yield of barley Hordeum vulgare L.) under irrigated conditions. Spanish Journal of Agricultural Research, 1(1), 2003, s. 91-100.
• Noworolnik K. Kształtowanie jakości ziarna jęczmienia jarego browarnego poprzez zabiegi agrotechniczne. Studia i Raporty IUNG-PIB, z. 9, 2007, s. 65-74.
• Pecio A. Środowiskowe i agrotechniczne uwarunkowania wielkości i jakości plonu ziarna jęczmienia browarnego. Fragm. Agronom., 4(76), 2002, s. 4-112.
• Rossella A., Todorovic M., Matic T., Stellacci A.M. Comparing the interactive effects of water and nitrogen on durum wheat and barley grown in a Mediterranean environment. FieldCrops Research, 115, 2010, s. 179-190.
• Smith C.J., Gyles O.A. Fertilizer nitrogen balance on spring irrigated malting barley. Fertilizer Research, 18, 1988, s. 3-12.
• Żarski J. Potrzeby i efekty nawadniania zbóż. Rozdział w pracy zbiorowej Nawadnianie roślin pod red. S. Karczmarczyka i L. Nowaka. PWRiL Poznań, 2006, 383-404.
• Żarski J., Dudek S. Zmienność czasowa potrzeb nawadniania wybranych roślin w rejonie Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009, s. 141-149.
• Żarski J., Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie jęczmienia browarnego na glebie lekkiej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009, s. 69-78.