PL
Badania nad elicytacją metabolitów wtórnych i innych procesów metabolicznych w roślinach wyższych przez różne elicytory są szeroko prowadzone w wielu ośrodkach naukowych na świecie. Niektóre metabolity wtórne stanowią ważne źródło bioaktywnych substancji w przemyśle farmaceutycznym, znajdują zastosowanie w przemyśle spożywczym jako dodatki do żywności, związki zapachowe i w wielu innych gałęziach przemysłu. W ostatnich latach opublikowano kilka prac przeglądowych o elicytacji metabolitów wtórnych w komórkach roślin wyższych i mechanizmach tego procesu, tj. transdukcji sygnałów. Skąpe są dane o elicytacji procesów biochemicznych doprowadzających do wzmożonej produkcji metabolitów wtórnych w kulturach grzybów i bakterii. Badania nad elicytacją grzybów i bakterii są głównie prowadzone na Uniwersytecie Westminster w Anglii. W tej pracy dokonano przeglądu badań dotyczących elicytacji różnych procesów u grzybów i bakterii przez oligo- i polisacharydy. Niektóre węglowodanowe elicytory, głównie otrzymane z alginianów i gum z nasion Ceratonia siliqua (chleb świętojański, szarańczyn strąkowy) stymulują wzrost, produkcję metabolitów wtórnych i aktywność enzymów w kulturach grzybów i bakterii.
EN
The enhanced production of the secondary metabolites from plant cell cultures through the elicitation opened up a new area of research which could bring important economical benefits such as pharmaceuticals, food additives, flavors, and other industrial materials. Several aspects of elicitor signal transduction leading to production of plant secondary metabolites was recently summarized in review papers. Literature on the elicitation in fungal and bacterial cultures untill now is not numerous. Studies in this field are mostly conducted at University of Westminster in the United Kingdom. This mini-review summarizes available data on the elicitation of microbial cell systems. Some carbohydrates elicitors, mostly derived from sodium alginate and gum of locust-bean (Ceratonia siliqua), enhanced growth, production of secondary metabolites and enzyme activities in fungal and bacterial cultures.